Bài 11. Axit photphoric và muối photphat

Chào mừng quí vị Giáo viên
và các em Học sinh
AXIT PHOTPHORIC
MU?I PHOTPHAT
BÀI 10
CÂU HỎI
BÀI CŨ














Câu hỏi
1
Nhớ phải ghi số oxi hóa trên
đầu nguyên tố P để trả lời
Lập phương trình hóa học của
các phản ứng sau đây và cho biết
trong các phản ứng này, P có tính
khử hay tính oxi hóa:

b) P + O2 ? P2O5

c) P + Cl2 ? PCl3

a) P + S ? P2S3

d) P + Mg ? Mg3P2

e) P + KClO3 ? P2O5 + KCl






P : ch?t kh?



P : ch?t kh?




Tr? l?i
1
0 +5
b) 4P + 5O2 ? 2P2O5
0 +3
c) 2P + 3Cl2 ? 2PCl3
0 +3
2P + 3S ? P2S3
P : ch?t kh?
0 -3
d) 4P + 6Mg ? 2Mg3P2
P:ch?t oxi hĩa

0 +5
e) P + KClO3 ? P2O5 + KCl

P : ch?t kh?

Đốt cháy hoàn toàn 6,2 gam
photpho trong oxi dư. Cho
sản phẩm tạo thành tác dụng
vừa đủ với dung dịch NaOH
32% tạo ra muối Na2HPO4
a) Viết phương trình hóa học của các
phản ứng xảy ra
b) Tính khối lượng dung dịch NaOH
đã dùng sau phản ứng
Câu hỏi
3
a) 4P + 5O2  2P2O5 (1)
P2O5 + 4NaOH  2Na2HPO4 + H2O (2)
b) Số mol P2O5 = ½ số mol P = ½(6,2:31)
= 0,1 mol
Theo phản ứng (2) số mol NaOH = 4.số mol P2O5
= 4.0,1= 0,4 mol 
Khối lượng NaOH = 0,4.40 = 16g
 Khối lượng dung dịch NaOH =
16(100:32) = 50 gam

Đáp
HỌC BÀI MỚI
A. AXIT PHOTPHORIC
AXIT PHOTPHORIC
MU?I PHOTPHAT

A- AXÍT PHỐT PHORÍC



I. CẤU TẠO PHÂN TỬ
Trong phân tử H3PO4, photpho có số oxi
hóa cao nhất là +5
- Công thức cấu tạo :
II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

- Laø tinh theå trong suoát, noùng chaûy ôû 42,5oC,
raát haùo nöôùc neân deã chaûy röõa, tan trong nöôùc
theo baát kì tæ leä naøo.

- Dung dòch axit photphoric thöôøng duøng coù
noàng ñoä 85%, saùnh, khoâng maøu




H3PO4 ? H+ + H2PO4-
H2PO4- ? H+ + HPO42-
HPO42- ? H+ + PO43-
Sự phân li chủ yếu xảy ra theo nấc 1, nấc 2 yếu và
nấc 3 rất yếu.
Dung dịch H3PO4 có tất cả các tính chất chung của
dung dịch axit
III- TÍNH CHẤT HÓA HỌC :
1. L� Axit ba n?c, d? m?nh trung bình

2. Taùc duïng vôùi dung dòch kieàm: nó tạo 3
loại muối: muoái axit, muoái trung hoøa hoaëc
hoãn hôïp caùc muoái ñoù tuøy theo tæ leä soá mol
giöõa axit vaø kieàm
H3PO4 + NaOH NaH2PO4 + H2O
H3PO4 + 2NaOH Na2HPO4 + 2H2O
H3PO4 + 3NaOH Na3PO4 + 3H2O

3. Axit photphoric khoâng coù tính oxi hoùa nhö
axit nitric
NaOH +H3PO4?NaH2PO 4 + H2O (1)
Khi ti� lệ mol
2NaOH + H3PO 4? Na2HPO 4 + H2O (2)
thì cho phản ứng (1)
thì cho phản ứng (2)
Khi ti� lệ mol
Khi ti� lệ mol
3
1
thì cho phản ứng (3)
3NaOH + H3PO4 ? Na 3PO4 + 3H2O (3)
Khi ti� lệ mol
cho 2 muối Na2HPO 4 & Na 3PO4 theo (2) & (3)



3. Axit photphoric không có tính oxi hóa như
axit nitric
IV. ĐIỀU CHẾ
1. Trong phòng thí nghiệm: dùng HNO3 đặc
oxi hóa photpho
P + 5HNO3 đặc to H3PO4 + 5NO2 + H2O
2. Trong công nghiệp
Cho H2SO4 đặc tác dụng với quặng photphorit
hoặc apatit:
Ca3(PO4)2 + 3H2SO4 đặc to 2H3PO4 + 3CaSO4
- Đốt cháy photpho rồi cho sản phẩm tác dụng với
nước
4P + 5O2 to 2P2O5
P2O5 + 3H2O 2H3PO4
?
V-ỨNG DỤNG :
Duøng ñeå ñieàu cheá muoái photphat, saûn xuaát
phaân laân, hôïp chaát cô photpho (laøm thuoác tröø
saâu)…H3PO4 tinh khieát ñöôïc duøng trong coâng
nghieäp döôïc phaåm.

Thuốc trừ sâu
Du?c ph?m
B- MU?I PHOTPHAT
Muối photphat là muối của axit photphoric.

Có 3 loại:
- Muối đihiđrophotphat: NaH2PO4, NH4H2PO4, Ca(H2PO4)2 .
- Muối hiđrophotphat : Na2HPO4, (NH4)2HPO4, CaHPO4 .
- Muối photphat trung hòa: Na3PO4,(NH4)3PO4, Ca3(PO4)2 .
1. Tính tan của muối photphat :
Mu?i trung hịa hay mu?i axit c?a kim lo?i ki?m
(K3PO4 , K2HPO4 , Na3PO4 .), mu?i amoni (NH4)3PO4
l� tan.
V?i các muối photphat c?a kim lo?i kh�c, thì
ch? cĩ mu?i dihidrophotphat l� tan, ngồi ra
đều ít tan hoac không tan,

2- Nhận biết ion photphat:
- Thuốc thử: dung dịch AgNO3
- Dấu hiệu nhận biết: cho kết tủa vàng Ag3PO4 ,
không tan trong axit nitric loảng
-Phương trình phản ứng rút gọn:
3Ag+ + PO43-  Ag3PO4
Thí dụ: nhận biết Na3PO4
Na3PO4 + 3AgNO3  Ag3PO4 +3NaNO3


Bài tập 1 :
Cho 0,01 mol H3PO 4 tác dụng với:
0,02 mol KOH
0,03 mol KOH
0,01 mol Ba(OH)2
kết qủa sẽ cho muối gì ? Khối lượng bao nhiêu
Cho: Na :23 , K:39 , P:31 , O:16
BÀI TẬP VỀ NHÀ

Baøi taäp 2 :
Laäp caùc phöông trình hoùa hoïc sau ñaây: a) H3PO4 + K2HPO4 
1 mol 1 mol
b) H3PO4 + Ca(OH)2 
1 mol 1 mol
c) H3PO4 + Ca(OH)2 
2 mol 1 mol
d) H3PO3 + Ca(OH)2 
2 mol 3 mol
e) H3PO4 + Na2CO3 
Bài tập soạn ở nhà:


Töøø baøi 1 ñeán baøi 5 trang 53,54
Saùch giaùo khoa Hoùa lôùp 11
53
54
Tiết học đến đây kết thúc
Chào tạm biệt
Xin chân thành cảm ơn Quí vị