Bài 10. Ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học

GV: Trần Tùng Sơn
1
Sở gd & ĐT thái nguyên
Trường thpt đại từ
Người trình bày: Trần Tùng Sơn
Bộ môn: Hoá Học
Trường THPT Đại Từ
Đại Từ, tháng 10 năm 2011
Hội thi
Giáo viên dạy giỏi cụm trường năm 2011
GV: Trần Tùng Sơn
2
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi: Cho biết sự biến đổi tính kim loại, phi kim trong một nhóm A và trong một chu kỳ theo chiều tăng của điện tích hạt nhân. Cho ví dụ minh họa.
Đáp án:
+ Trong một nhóm A, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, tính kim loại của các nguyên tố mạnh dần, đồng thời tính phi kim yếu dần.
VD: Na, K là hai nguyên tố thuộc cùng nhóm IA, Na (Z=11); K (Z=19). K có tính kim loại mạnh hơn Na, và ngược lại tính phi kim của K yếu hơn của Na.
VD: Cl, Br là hai nguyên tố thuộc nhóm VII A, Cl(Z=17); Br(Z= 35). Cl có tính phi kim mạnh hơn Br…
GV: Trần Tùng Sơn
3
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi: Cho biết sự biến đổi tính kim loại, phi kim trong một nhóm A và trong một chu kỳ theo chiều tăng của điện tích hạt nhân. Cho ví dụ minh họa.
Đáp án:
+ Trong một chu kỳ, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, tính kim loại của các nguyên tố yếu dần, đồng thời tính phi kim mạnh dần.
VD: Na, Mg là hai nguyên tố thuộc cùng chu kỳ 3, Na(Z=11); Mg(Z=12). Na có tính kim loại mạnh hơn Mg, và ngược lại tính phi kim của Na yếu hơn của Mg.
VD: Cl, S là hai nguyên tố thuộc chu kỳ 3, Cl(Z=17); S(Z= 16). Cl có tính phi kim mạnh hơn S…
GV: Trần Tùng Sơn
4
Bài 10
Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN HOÀN
CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
GV: Trần Tùng Sơn
5
BÀI 10. Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
I- QUAN HỆ GIỮA VỊ TRÍ CỦA NGUYÊN TỐ VÀ CẤU TẠO NGUYÊN TỬ CỦA NÓ
Thí dụ 1: Biết nguyên tố X có số thứ tự là 19 thuộc chu kỳ 4 nhóm IA, có thể biết được những thông tin gì về cấu tạo của X.
Thí dụ 2: Biết nguyên tố Y có có cấu hình electron nguyên tử: 1s22s22p63s23p4, có thể biết được những thông tin gì về vị trí của Y trong bảng tuần hoàn.
GV: Trần Tùng Sơn
6
I- QUAN HỆ GIỮA VỊ TRÍ CỦA NGUYÊN TỐ VÀ CẤU TẠO NGUYÊN TỬ CỦA NÓ
Vị trí của một nguyên tố
trong bảng tuần hoàn
Số thứ tự của nguyên tố
Số thứ tự của chu kỳ
Số thứ tự của nhóm A
Cấu tạo nguyên tử

- Số proton, số electron
Số lớp electron
Số electron lớp ngoài cùng
BÀI 10. Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
GV: Trần Tùng Sơn
7
I- QUAN HỆ GIỮA VỊ TRÍ CỦA NGUYÊN TỐ VÀ CẤU TẠO NGUYÊN TỬ CỦA NÓ
Thí dụ 3: Biết nguyên tố X có số thứ tự là 25 thuộc chu kỳ 4 nhóm VIIB, có thể biết được những thông tin gì về X.
Thí dụ 4: Biết ion Y2- có có cấu hình electron nguyên tử: 1s22s22p63s23p6, có thể biết được những thông tin gì về vị trí của Y trong bảng tuần hoàn.
BÀI 10. Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
GV: Trần Tùng Sơn
8
II- QUAN HỆ GIỮA VỊ TRÍ CỦA NGUYÊN TỐ VÀ TÍNH CHẤT CỦA NGUYÊN TỐ
Vị trí của một nguyên tố
trong bảng tuần hoàn
Tính kim loại, phi kim
Hóa trị cao nhất với oxi
Hóa trị trong hợp chất khí với hiđro
Công thức oxit cao nhất
Công thức hợp chất khí với hiđro
Công thức của hiđroxit và tính axit hay bazơ của chúng
BÀI 10. Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
GV: Trần Tùng Sơn
9
II- QUAN HỆ GIỮA VỊ TRÍ CỦA NGUYÊN TỐ VÀ TÍNH CHẤT CỦA NGUYÊN TỐ
Thí dụ 5: Biết nguyên tố X ở ô thứ 16, thuộc chu kỳ 3 nhóm VIA, có thể biết được những thông tin gì về tính chất của X, thành phần, tính chất các hợp chất cấu tạo từ X.
BÀI 10. Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
GV: Trần Tùng Sơn
10
III- SO SÁNH TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA MỘT NGUYÊN TỐ VỚI CÁC NGUYÊN TỐ LÂN CẬN
Thí dụ 7: So sánh tính chất hóa học của các nguyên tố: P(Z=15) với các nguyên tố N(Z=7), S(Z=16), Si(Z=14), As(Z=33).
Sử dụng các quy luật biến đổi tính chất của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn, trong nhóm, chu kỳ.
BÀI 10. Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
GV: Trần Tùng Sơn
11
III- SO SÁNH TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA MỘT NGUYÊN TỐ VỚI CÁC NGUYÊN TỐ LÂN CẬN
Thí dụ 7:
Tính phi kim yếu dần, tính kim loại mạnh dần
Tính phi kim mạnh dần, tính kim loại yếu dần
BÀI 10. Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
GV: Trần Tùng Sơn
12
III- SO SÁNH TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA MỘT NGUYÊN TỐ VỚI CÁC NGUYÊN TỐ LÂN CẬN
Thí dụ 8: So sánh tính chất hóa học của các nguyên tố: Na(Z=11), K(Z=19), Mg(Z=12), Si(Z=14).
BÀI 10. Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
GV: Trần Tùng Sơn
13
Bài tâp 1: Cho biết thông tin về nguyên tố X trong bảng sau
BÀI TẬP CỦNG CỐ
BÀI 10. Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
GV: Trần Tùng Sơn
14
Cấu tạo: X có: - 12 proton, 12 electron
- 3 lớp electron
- 2 electron lớp ngoài cùng
Cấu hình electron:
1s22s22p63s2
Tính chất - X là kim loại
- X có hóa trị cao nhất với oxi là 2  Oxit cao nhất: XO; hiđroxit tương ứng là X(OH)2, có tính bazơ.
- X không có hợp chất khí với hiđro
Bài tâp 1: Cho biết thông tin về nguyên tố X trong bảng sau
GV: Trần Tùng Sơn
15
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Bài 2. Xếp theo chiều tăng dần tính axit của các hiđroxit sau:
HClO4; HIO4 ; HBrO4.
Bài 3. Xếp theo chiều tăng dần tính bazơ của các hiđroxit sau:
KOH; Mg(OH)2; Al(OH)3; NaOH.
BÀI 10. Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
GV: Trần Tùng Sơn
16
TRÂN TRọNG CảM ƠN BAN GIáM KHảO!
Trường trung học phổ thông đại từ
HộI THI GIáO VIÊN dạy giỏi cụm trường năm 2011
Đại Từ, tháng 10 năm 2011
GV: Trần Tùng Sơn
17