Bài 10. Tương tác gen và tác động đa hiệu của gen

Bài cũ:
Điều kiện nghiệm đúng của định luật phân li độc lập của Men Đen ?
Trả lời:
- 1 gen nằm trên 1 NST,
- 1 gen qui định 1 tính trạng
Trong thực tế có thể: - Nhiều gen tác động lên 1 tính trạng
- Hoặc 1 gen có thể tác động lên nhiều tính trạng khác nhau . để xét trường hợp này ta vào bài 10
Bài 10 TƯƠNG TÁC GEN VÀ TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GEN
Gen alen: hai alen của cùng 1 gen, ở cùng 1 lôcut
- Gen không alen: hai alen thuộc 2 lôcut khác nhau
- Tương tác giữa các gen alen và gen không alen
I- Tương tác gen
-Hãy phân biệt thế nào là gen alen và gen không alen?
- Là sự tác động qua lại giữa các gen trong trong quá trình hình thành 1 kiểu hình.
Bài 10 TƯƠNG TÁC GEN VÀ TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GEN
I- Tương tác gen
1- Tương tác bổ sung
A- Thí nghiệm
Ptc: Dòng 1hoa trắng x Dòng 2h.trắng
F1: hoa đỏ.(100%)
F1 x F1 ( Tự thụ phấn)
F2: 9 đỏ : 7 trắng
B- Giải thích
F2 thu được: 16 tổ hợp = 4 gt♀ x 4 gt ♂ Vậy F1 phải cho 4 loại gtử F1 dị hợp về 2 cặp gen và hoa đỏ được quy định bởi 2 gen trội.
I- Tương tác gen
1- Tương tác bổ sung
Bài 10 TƯƠNG TÁC GEN VÀ TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GEN
A- Thí nghiệm
B- Giải thích
- Giả sử: Gen trội là A & B gen lặn là a& b
Vậy KG của Ptc: AAbb và aaBB
SĐL:
Ptc
AAbb
x
aaBB
Hoa trắng
Hoa trắng
Gp
Ab
aB
F1
AaBb Hoa đỏ
F1x F1 (tự thụ phấn)
Bài 10 TƯƠNG TÁC GEN VÀ TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GEN
I- Tương tác gen 1- Tương tác bổ sung
B- Giải thích
Hoa trắng
Hoa trắng
F2
Ptc
AAbb
x
aaBB
Gp
Ab
aB
F1
AaBb Hoa đỏ
F1x F1
Hoa đỏ AaBb
Hoa đỏ
AaBb
x
G:
AB, Ab, aB, ab
AB, Ab, aB, ab
Bài 10 TƯƠNG TÁC GEN VÀ TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GEN
I- Tương tác gen:
2- Tương tác cộng gộp:
1- Tương tác bổ sung :
- Ví dụ : Lai 2 thứ hoa thuần chủng
P: Hoa đỏ x Hoa trắng
F1 Hoa đỏ (100%)
F2 : 15 đỏ : 1 trắng
15 đỏ từ đỏ đậm đến đỏ nhạt
- Giải thích: Mỗi gen trội góp phần như nhau qui định màu sắc của cánh hoa, có nhiều gen trội qui định màu đỏ đậm có ít gen trội màu đỏ nhạt, không có gen trội nào thì có màu trắng.
Bài 10 TƯƠNG TÁC GEN VÀ TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GEN
I- Tương tác gen:
2- Tương tác cộng gộp:
1- Tương tác bổ sung :
Ptc: Đỏ x Trắng
AABB aabb
GP AB ab
F1: AaBb Đỏ( 100%)
F1 x F1 F2 có 9 KG theo tỉ lệ: 1 AABB 2 AaBB 1aaBB 2AABb 4 AaBb 2aaBb 1AAbb 2Aabb 1aabb F2:Có 2 kiểu hình theo tỉ lệ
15đỏ / 1trắng.
Bài 10 TƯƠNG TÁC GEN VÀ TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GEN
I- Tương tác gen:
2- Tương tác cộng gộp:
1- Tương tác bổ sung :
II- Tác động đa hiệu của gen:
Một gen cũng có thể tác động biểu hiện của nhiều tính trạng khác nhau .
Ví dụ: Gen qui định HbA và HbS ở người
Hcầu bình thường
Hcầu hình lưỡi liềm
Hcầu bị vỡ
Thể lực suy giảm
Tiêu huyết
Suy tim
Các TB bị vón lại
gây tắc MM nhỏ
Đau, sốt
Tổn thương não
Gây hư hỏng
Các CQ khác
Lách bị tổn thương
Tích tụ các TB hình
liềm ở lách
Rối loạn tâm thần
Liệt
Viêm phổi
Thấp khớp
suy thận
G:
Hoa đỏ
Hoa trắng
F2
Ptc
AABB
x
aabb
Gp
AB
ab
F1
AaBb Hoa đỏ
F1x F1
Hoa đỏ AaBb
Hoa đỏ
AaBb
x
AB, Ab, aB, ab
AB, Ab, aB, ab
Bài tập 2 ( trang45)
P: Cây hoa đỏ x Cây hoa trắng F1: hoa đỏ.(100%) F1: ( Tự thụ phấn) F2: 315 hoa đỏ : 245 hoa trắng Tỉ lệ: 9 : 7
Lời giải:
F1 đồng nhất vậy P tc F2 thu được tỉ lệ 9:7 = 16 tổ hợp = 4gt ♂ x 4gt ♀ vậy F1 dị hợp tử 2 cặp gen mà ở đây lai 1 tính chứng tỏ màu sắc cánh hoa do 2 gen qui định
Giả sử gọi 2gen A-B- qui định màu đỏ. Thiếu 1 trong 2 gen trội hoặc không có gen trội nào thì có màu trắng (A-bb, aaB- , aabb)
Ptc : Hoa đỏ có kiểu gen AABB
hoa trắng có kiểu gen aabb
SĐL: