Bài 10. Trung Quốc cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

TRƯỜNG PTDT NỘI TRÚ MANG YANG - GIA LAI
THUYẾT TRÌNH TIẾT DẠY
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức: Sau bài học HS cần nắm:
- Sự suy yếu của chế độ PK TQ là nguyên nhân dẫn đến Trung Quốc bị các nước TB xâm lược.
- Phong trào ĐT của nông dân Trung Quốc và cách mạng Tân hợi 1911.
2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng trình bày, KQ lịch sử bằng lược đồ.
3.Thái độ: HS thấy rõ sự suy yếu của PK Trung Quốc và bản chất xâm lược của CN TB.
II. TIẾN TRÌNG TIẾT DẠY
Tiết 16
1. Kiểm tra bài cũ:
- Giáo viên trình chiếu hệ thống câu hỏi.
- Học sinh lên bảng trả lời theo hệ thống câu hỏi. Học sinh dưới lớp theo dõi bổ sung.
2. Bài mới:
* Hoạt động 1:

- Giáo viên trình chiếu nội dung, hệ thống câu hỏi mở; hình 42 các nước ĐQ xâu xé TQ. Lược đồ TQ và LĐ các nước ĐQ xâu xé TQ. Nhận xét HS trả lời và hệ thống nội dung chính cho học sinh ghi vở.
- Học sinh đọc sách giáo khoa mục I; nghiên cứu hệ thống câu hỏi và trả lời. Ghi nội dung chính vào vở.
* Hoạt động 2:
- Giáo viên trình chiếu nội dung, hệ thống câu hỏi thảo luận; hướng dẫn học sinh thảo luận theo câu hỏi. Trình chiếu lược đồ các nước ĐQ xâu xé TQ và các hình ảnh liên quan đến bài học cho học sinh nghiên cứu phát biểu xây dựng bài. Nhận xét HS trả lời và hệ thống nội dung chính cho học sinh ghi vở.
- Học sinh đọc sách giáo khoa mục II; nghiên cứu hệ thống câu hỏi thảo luận vàa trình bày các kết quả của nhóm. Ghi nội dung chính vào vở.
* Hoạt động 3:
- Giáo viên trình chiếu nội dung, hệ thống câu hỏi thảo luận; hướng dẫn học sinh thảo luận theo câu hỏi. Trình chiếu LĐ phong trào Nghĩa Đoàn; LĐ CM Tân Hợi; và hình ảnh Tôn Trung Sơn cùng một số hình ảnh có liên quan đến bài học cho học sinh nghiên cứu phát biểu xây dựng bài. Nhận xét HS trả lời và hệ thống nội dung chính cho học sinh ghi vở.
- Học sinh đọc sách giáo khoa mục III; nghiên cứu hệ thống câu hỏi thảo luận vàa trình bày các kết quả của nhóm. Ghi nội dung chính vào vở.

3. Củng cố kiến thức toàn bài:
- GV trình chiếu bài tập và hướng dẫn học sinh làm BT.
- HS làm BT theo sự hưỡng dẫn của GV và trình bày trước lớp.
4. Dặn dò:
GV hướng dẫn HS học bài cũ, làm BT và chuản bị bài 11.
BÀI 10 TIẾT 16
TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỶ XIX ĐẦU THẾ KỶ XX



KiỂM TRA BÀI CŨ



TRÌNH BAØY SỰ XÂM LƯỢC VÀ CHÍNH SÁCH THỐNG TRỊ CỦA ANH?

KiỂM TRA BÀI CŨ

TRÌNH BAØY SỰ XÂM LƯỢC VÀ CHÍNH SÁCH THỐNG TRỊ CỦA ANH?

- Töø TK XVI thöïc daân phöông Taây ñaõ töøng böôùc xaâm löôïc AÁn Ñoä.
- Nöûa ñaàu TK XVIII Anh chieám AÁn Ñoä.
- Anh thi haønh nhieàu chính saùch nhaèm khai thaùc trieät ñeå taøi nguyeân vaø söùc lao ñoäng ôû AÁn Ñoä
- Haäu quaû: Ñôøi soáng cuûa nhaân daân laâm vaøo tình traïng cô cöïc.

KiỂM TRA BÀI CŨ
Chính sách thống trị của Anh đã gây ra những hậu quả gì cho xã hội và nhân dân Ấn Độ?
Hãy chọn câu đúng
Đảng Quốc đại là Đảng của giai cấp nào?
A. Giai cấp vô sản
B. Giai cấp tư sản
C. Tầng lớp tiểu tư sản
D. Giai cấp nông dân
Tiết 16: Bài 10
Trung Quốc
cuoái theá kæ XIX ñaàu theá kæ XX
I/ Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ:
Tiết 16: Bài 10
Trung Quốc
cuoái theá kæ XIX ñaàu theá kæ XX
Trung Quốc là một nước rộng lớn, đông dân( chiếm 1/4 diện tích châu Á, 1/5 dân số thế giới) cuối TK XIX, Trung Quốc đã bị các nước tư bản phương Tây xâu xé, xâm lược. Tại sao như vậy? Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Trung Quốc diễn ra như thế nào?
TRUNG QUỐC
? Em hãy nhận xét vài nét về điều kiện tự nhiên, xã hội của Trung Quốc?
Tiết 16: Bài 10
Trung Quoác
cuoái theá kæ XIX - ñaàu theá kæ XX
1/ Cuối thế kỉ XIX Trung Quốc:
Giàu tài nguyên, đông dân.
Chính quyền phong kiến thối nát.
- Năm 1840 – 1842 thực dân Anh gây ra cuộc chiến tranh thuốc phiện, mở đầu quá trình xâm lược Trung Quốc
? Trước tình hình đó, các nước tư bản có âm mưu gì?
Cho biết tình hình chính trị Trung Quốc cuối thế kỉ XIX?
Nêu tác hại của thuốc phiện?
Tiết 16: Bài 10
Trung Quoác
cuoái theá kæ XIX - ñaàu theá kæ XX
Nêu nguyên nhân nảy sinh cuộc vận động Duy tân?
Sau cuộc chiến tranh này tình hình Trung Quốc như thế nào?
Thủ tướng Anh
Tổng thống
Mỹ
Nhật Hoàng
Nga
Hoàng
Tổng thống
Pháp
Hoàng đế
Đức
Các nước đế quốc xâu xé Trung Quốc
Qua bức tranh em có nhận xét gì?
NGA
MÔNG CỔ
BẮC KINH
MÃN CHÂU
Cáp Nhĩ Tân
SƠN ĐÔNG
Tế Nam
PHÚC KiẾN
Phúc Châu
VÂN NAM
QUẢNG TÂY
Côn Minh
THIỂM TÂY
Tây An
QUẢNG CHÂU
Kiêm Điền
Châu Giang
QUẢNG ĐÔNG
SƠN TÂY
Trực Lệ
Thiên Tân
ANH
PHÁP
NHẬT
ĐỨC
NGA-NHẬT
Vùng chiếm đóng của Anh
Vùng chiếm đóng của Pháp
Vùng chiếm đóng của Nhật
Vùng chiếm đóng của Đức
Vùng chiếm đóng của Nga-Nhật
LƯỢC ĐỒ CÁC NƯỚC ĐẾ QUỐC XÂU XÉ TRUNG QUỐC
S. Dương Tử
Hoàng Hà
NGA
MÔNG CỔ
BẮC KINH
MÃN CHÂU
Cáp Nhĩ Tân
SƠN ĐÔNG
Tế Nam
PHÚC KiẾN
Phúc Châu
VÂN NAM
QUẢNG TÂY
Côn Minh
THIỂM TÂY
Tây An
QUẢNG CHÂU
Kiêm Điền
Châu Giang
QUẢNG ĐÔNG
SƠN TÂY
Trực Lệ
Thiên Tân
ANH
PHÁP
NHẬT
ĐỨC
NGA-NHẬT
Vùng chiếm đóng của Anh
Vùng chiếm đóng của Pháp
Vùng chiếm đóng của Nhật
Vùng chiếm đóng của Đức
Vùng chiếm đóng của Nga-Nhật
ĐỨC
NGA-NHẬT
NHẬT
PHÁP
ANH
S. Dương Tử
LƯỢC ĐỒ CÁC NƯỚC ĐẾ QUỐC XÂU XÉ TRUNG QUỐC
Hoàng Hà
NỘI DUNG GHI VỞ
Trung Quốc cuối thế kỉ XIX -đầu thế kỉ XX
I. TRUNG QUỐC BỊ CÁC NƯỚC ĐẾ QUỐC CHIA XẺ
1. Nguyên nhân:
Do triều đình PK lâm vào suy thoái nghiêm trọng.
2. Quá trình xâm lược:
1840-1842 Anh gây ra cuộc chiến tranh thuốc phiện mở đầu cho quá trình xâm lược , tiếp theo các nước A�u Mĩ nhảy vào Trung Quốc.
II/ Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX
THAÛO LUAÄN

Trong PT ÑT choáng thöïc daân cuûa nhaân daân TQ coù caùc phong traøo tieâu bieåu naøo ?

II/ Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX
THAÛO LUAÄN
Trong PT ÑT choáng thöïc daân cuûa nhaân daân TQ coù caùc phong traøo tieâu bieåu naøo ?

+ Phong traøo choáng Anh xaâm löôïc 1840-1842.
+ PT noâng daân Thaùi bình Thieân quoác 1851-1864.
+ PT caûi caùch Duy Taân 1898.
+ PT noâng daân Nghóa Hoaø ñoaøn.
NGA
MÔNG CỔ
BẮC KINH
MÃN CHÂU
Cáp Nhĩ Tân
SƠN ĐÔNG
Tế Nam
PHÚC KiẾN
Phúc Châu
VÂN NAM
QUẢNG TÂY
Côn Minh
THIỂM TÂY
Tây An
QUẢNG CHÂU
Kiêm Điền
Châu Giang
QUẢNG ĐÔNG
SƠN TÂY
Trực Lệ
Thiên Tân
LƯỢC ĐỒ PHONG TRÀO THÁI BÌNH THIÊN QuỐC
S. Dương Tử
Hoàng Hà
Tiết 16: Bài 10
Trung Quoác
cuoái theá kæ XIX ñaàu theá kæ XX
- Năm 1898 cuộc vận động Duy tân của Khang Hữu Vy và Lương Khải Siêu chủ trương
? Kết quả và ý nghĩa lịch sử của cuộc vận động Duy tân?
- Tuy thất bại nhưng đã làm lung lay trật tự nền tảng chế độ phong kiến Trung Quốc, mở đường cho trào lưu tư tưởng tiến bộ xâm nhập vào Trung Quốc.
Nêu nguyên nhân nảy sinh cuộc vận động Duy tân?
Khang Hữu Vi(1858-1927)
Xuất thân trong một gia đình địa chủ quan lại ở Quảng Đông. Ông sớm tiếp thu văn minh công nghiệp, văn hóa phương Tây, có xu hướng cải cách. Năm 1888 ông dâng bài tấu lên vua Quang Tự và được chấp nhận. Sau phong trào Duy Tân thất bại ông trốn sang Hồng Kông.
Lương Khải Siêu(1873-1929)
Cùng Khang Hữu Vi và các nhà duy tân khác trình lên Quang Tự 50 bản tấu về cải cách nhằm cải biến chế độ phong kiến lâu đời ở Trung Quốc theo gương Nhật và phương Tây


NGA
MÔNG CỔ
BẮC KINH
MÃN CHÂU
Cáp Nhĩ Tân
SƠN ĐÔNG
Tế Nam
PHÚC KiẾN
Phúc Châu
VÂN NAM
QUẢNG TÂY
Côn Minh
THIỂM TÂY
Tây An
QUẢNG CHÂU
Châu Giang
QUẢNG ĐÔNG
SƠN TÂY
Trực Lệ
Thiên Tân
Kiêm Điền
Hướng chạy trốn của nhà Thanh
Hướng tấn công của Nghĩa Hòa Đoàn
Hướng tấn công Bắc Kinh của 8 nước đế quốc
- Năm 1900 phong trào nông dân Nghĩa Hòa Đoàn bùng nổ ở miền Bắc Trung Quốc
→ thất bại

LƯỢC ĐỒ PHONG TRÀO NGHĨA HÒA ĐOÀN
NỘI DUNG GHI VỞ

II -Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối TK XIX đầu TK XX

PT ĐT nổ ra rất mạnh mẽ, tiêu biểu là phong trào nông dân Thái bình Thiên quốc và phong trào Nghĩa Hoà đoàn .
Tiết 16: Bài 10
Trung Quoác
cuoái theá kæ XIX -ñaàu theá kæ XX

III/ Cách mạng Tân Hợi (1911)

Tôn Trung Sơn(1866-1925), tên là Văn, tự Dật Tiên, xuất thân trong một gia đình nông dân tỉnh Quảng Đông. Thuở hàn vi, ông vốn đồng cảm với những người dân nghèo khổ, lớn lên được người anh là nhà tư bản cho du học ở Mỹ, Anh. Năm 1882 tốt nghiệp bác sĩ y khoa ở Hồng Kông, ông thấy việc cứu nguy cho toàn xã hội hơn là trị bệnh cho vài người, nên ông đã bỏ nghề y tham gia hoạt động chính trị. Từ năm 1902-1905, ông đã từng đi nhiều nước trên thế giới:qua Hà Nội(VN, Nhật Bản, Mỹ, châu Âu...)
Tôn Trung Sơn(1866-1925),
Tiết 16: Bài 10
Trung Quoác
cuoái theá kæ XIX -ñaàu theá kæ XX
- Tháng 8 – 1905 Trung Quốc Đồng minh hội thành lập.
- Mục đích: Đánh đổ Mãn Thanh, khôi phục Trung Hoa.
1/ Trung Quốc Đồng minh hội:
Mục đích thành lập Đồng minh hội của Tôn Trung Sơn?
Trung Quốc Đồng minh hội được thành lập khi nào? Là tổ chức của giai cấp nào?
Nêu hoạt động tích cực của Tôn Trung Sơn?
Nam Kinh
Thượng Hải
Thanh Đảo
Vũ Xương
Lược đồ cách mạng Tân Hợi
2/ Cách mạng Tân Hợi
Diễn biến:
Ngày 10 -10
-1911: Khởi nghĩa vũ trang nổ ra ở Vũ Xương→ thắng lợi



và nhanh chóng lan ra khắp cả nước
Phạm vi cách mạng lan rộng
Nơi chính quyền nhà Thanh còn tồn tại
Quảng Đông
Quảng Tây
10-10-1911
b/ Kết quả:
- Ngày 29-12- 1911: Trung Hoa dân quốc thành lập.
Tiết 16: Bài 10
Trung Quoác
cuoái theá kæ XIX -ñaàu theá kæ XX
Nêu kết quả của cách mạng Tân Hợi?
c/ Ý nghĩa:
Đã lật đổ chế độ phong kiến, chế độ cộng hòa ra đời
Tạo điều kiện chủ nghĩa tư bản phát triển.
Ảnh hưởng đến phong trào giải phóng dân tộc ở một số nước châu Á.
Tiết 16: Bài 10
Trung Quoác
cuoái theá kæ XIX -ñaàu theá kæ XX
Ý nghĩa cuộc cách mạng Tân Hợi?
Vì sao các phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX lần lượt thất bại?
Nêu hạn chế của cuộc cách mạng Tân Hợi( 1911)?
NỘI DUNG GHI VỞ
Trung Quốc cuối thế kỉ XIX -đầu thế kỉ XX
III. Cách mạng Tân Hợi 1911:
- 8/1905: TQ đồng minh hôi được thành lập.
- Tôn Trung Sơn đã đưa ra khẩu hiệu: "Dân tộc độc lập, dân sinh hạnh phúc, dân quyền tự do"
* Diễn biến: SGK
* Ý nghĩa:
- Lật đổ được chế độ PK.
- Mở đường cho CNTB phát triển ở Trung Quốc.
- Tuy nhiên vẫn còn 1 số hạn chế:
+ Chưa nêu vấn đề đánh đuổi ĐQ.
+ Chưa đánh đổ tận gốc PK.
+ Không giải quyết được vấn đề ruộng đất cho nhân dân.
Củng cố toàn bài
Trung Quốc
cuối thế kỉ XIX -đầu thế kỉ XX
I/ Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ:
- Các nước đế quốc xâu xé Trung Quốc.
- Trung Quốc trở thành nước “nửa thuộc địa, nửa phong kiến”.
II/ Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối TK XIX-đầu TK XX
- Phong trào nông dân Thái bình Thiên quốc (1851-1864).
- Cuộc vận động Duy tân (1898).
- Phong trào Nghĩa Hòa Đoàn.
.
III/ Cách mạng Tân Hợi(1911)
- Là cuộc cách mạng tư sản đầu tiên ỏ Trung Quốc.
- Lật đổ chế độ phong kiến.
- Thành lập chế độ Cộng hòa.
- Tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển ở Trung Quốc.
- Ảnh hưởng đáng kể đến phong trào giải phóng dân tộc một số nước châu Á.
Bài tâp:
Hãy chọn câu đúng:
1/ Tại sao các nước đế quốc lại tăng cường xâm lược Trung Quốc?
A. Vì triều đình phong kiến Mãn Thanh còn rất mạnh.
B. Vì Trung Quốc đất rộng, người đông.
C. Vì phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc chống phong kiến mạnh.
D. Vì triều đình phong kiến không chấp nhận con đường thỏa hiệp.
2/ Cuộc chiến tranh thuốc phiện do thực dân Anh gây ra ở trung Quốc vào thời gian nào?
A. Năm 1840 - 1842.
B. Năm 1840 - 1841.
C. Năm 1840 – 1843.
D. Năm 1841 – 1842.
Bài tâp:
3/ Vùng đồng bằng sông Dương Tử của trung Quốc bị nước nào chiếm đóng?
A. Nước Đức.
B. Nước Pháp.
C. Nước Anh.
D. Nước Nga.
Bài tâp:
4/ Đến cuối thế kỉ XIX, Đức xâm chiếm vùng nào ở Trung Quốc?
A. Tỉnh Sơn Đông.
B. Vùng châu thổ sông Dương Tử.
C. Vùng Đông Bắc.
D. Thành phố Bắc Kinh.
Bài tâp:
5/ Cuộc khởi nghĩa Thái bình Thiên quốc do ai lãnh đạo?
A. Khang Hữu Vi
B. Lương Khải Siêu.
C. Tôn Trung Sơn
D. Hồng Tú Toàn
Bài tâp:
6/ Cuộc vận động Duy tân được khởi xướng vào năm nào?
A. Năm 1840.
B. Năm 1851
C. Năm 1898.
D. Năm 1911
Bài tâp:
7/ Phong trào Nghĩa Hòa Đoàn nổ ra ở vùng nào của Trung Quốc?
A. Sơn Đông.
B. Sơn Tây.
C. Nam kinh.
D. Bắc kinh
Bài tâp:
8/ Khi liên quân tám nước tấn công Bắc kinh, triều đình phong kiến Mãn Thanh có thái độ như thế nào?
A. Phối hợp với nghĩa quân Nghĩa Hòa Đoàn chống lại.
B. Kêu gọi nhân dân cả nước ủng hộ Nghĩa Hòa Doàn.
C. Cấu kết với các nước đế quốc đàn áp Nghĩa Hòa Đoàn.
D. Đem lực lượng quân của triều đình đàn áp Nghĩa Hòa Đoàn.
Bài tâp:
9/ Trung Quốc Đồng minh hội là tổ chức của giai cấp nào?
A. Giai cấp tư sản.
B. Giai cấp vô sản.
C. Nông dân.
D. Phong kiến
Bài tâp:
10/ Tháng 2-1912, lịch sử Trung Quốc diễn ra sự kiện gì?
A. Khởi nghĩa Vũ Xương.
B. Tôn Trung Sơn được bầu làm Tổng thống lâm thời.
C. Nền quân chủ của triều Mãn Thanh sụp đổ.
D. Tôn Trung Sơn từ chức Tổng thống.
Bài tâp:
11/ Sự kiện nào chứng tỏ cách mạng tân hợi ở Trung Quốc chấm dứt?
A. Nền quân chủ Mãn Thanh sụp đổ.
B. Tôn Trung Sơn từ chức Tổng thống trao quyền cho Viên Thế Khải.
C. Khởi nghĩa ở Vũ Xương bị thất bại.
D. Triều đình Mãn Thanh cấu kết với đế quốc đàn áp phong trào cách mạng.
Bài tâp:
Dặn dò
Về nhà học bài; làm bài tập trong SGK.
Chuẩn bị bài 11
Đọc kỹ nội dung SGK; trả lời câu hỏi trong SGK.

Chúc các em thành công!