Bài 10. Thầy bói xem voi

Giáo viên thực hiện : Khuất Thị Tuyên
Trường THCS An Thượng - Hoài Đức - Hà Nội
Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Truyện ngụ ngôn thiên về chức năng nào?
Phản ánh hiện thực cuộc sống.
Phản ánh mâu thuẫn giai cấp.
Truyền đạt kinh nghiệm.
D. Khuyên nhủ răn dạy con người bài học nào đó
trong cuộc sống.



Câu 2: Sau khi học xong truyện "ếch ngồi đáy giếng",
em rút ra bài học gì cho bản thân?

D
Ngữ văn
Văn bản
Truyện ngụ ngôn
Bài 10 Tiết 40
Thầy bói xem voi
1. Đọc, chú thích.
Tiết 40 Văn bản
I. Đọc - tìm hiểu chung.
Tiết 40 Văn bản
Tiết 40 Văn bản
Thầy bói xem voi
1. Đọc, chú thích.
Tiết 40 Văn bản
I. Đọc - tìm hiểu chung.
Tiết 40 Văn bản
Tiết 40 Văn bản
Thầy bói xem voi
3 phần
- Phần 1: Câu 1, 2, 3 :
- Phần 2: Tiếp . như cái chổi sể cùn :
Cách xem voi và phán về voi
? Em có nhận xét gì về bố cục của truyện ?
Kết quả
Hoàn cảnh xem voi.
=> Bố cục ngắn gọn, chặt chẽ.
- Phần 3: Còn lại :
I. Đọc - tìm hiểu chung.
Tiết 40 Văn bản
1. Đọc, chú thích.
2. Bố cục :
Thầy bói xem voi
Tiết 40 Văn bản
I. Đọc - tìm hiểu chung.
1. Hoàn cảnh xem voi.
II. Tìm hiểu văn bản.
- Các thầy bói đều mù.
- Chưa biết gì về voi.
- Các thầy bói đều mù.
- Chưa biết gì về voi.
- ế hàng, ngồi chuyện gẫu, có voi đi qua.
=> Mở truyện ngắn gọn, hấp dẫn.
Em hãy cho biết ý nghĩa của phần mở truyện ?
Giới thiệu được nhân vật, sự việc.
Tạo sự lôi cuốn hấp dẫn cho câu chuyện.
Tạo tình huống, hé mở cho phần phát triển của câu chuyện.
Sờ vòi
Sờ vòi
Sờ ngà
Sờ đuôi
Sờ tai
Sờ chân
Thầy bói xem voi
Tiết 40 Văn bản
I. Đọc - tìm hiểu chung.
1. Hoàn cảnh xem voi.
II. Tìm hiểu văn bản.
2. Cách xem voi và phán về voi.
a. Cách xem voi.
Sờ tai
Sờ vòi
Sờ ngà
Sờ chân
Sờ đuôi
Thầy bói xem voi
Tiết 40 Văn bản
I. Đọc - tìm hiểu chung.
1. Hoàn cảnh xem voi.
II. Tìm hiểu văn bản.
2. Cách xem voi và phán về voi.
a. Cách xem voi.
Dùng tay để xem
nhấn mạnh cách xem voi.
Mỗi người xem một bộ phận của con voi.
- Điệp ngữ "thầy thì sờ.":
Thầy bói xem voi
Tiết 40 Văn bản
I. Đọc - tìm hiểu chung.
1. Hoàn cảnh xem voi.
II. Tìm hiểu văn bản.
2. Cách xem voi và phán về voi.
a. Cách xem voi.
b. Cách phán về voi.
Sờ vòi
Sờ vòi
Sờ ngà
Sờ đuôi
Sờ tai
Sờ chân
Nó sun sun như con đỉa.


Nó chần chẫn
như cái đòn càn

Nó sừng sững như cái cột đình.
Chính nó tun tủn như cái chổi sể cùn.
*Nhận định:
Sờ vòi: sun sun như con đỉa.
Sờ ngà: chần chẫn như cái đòn càn.
Sờ tai: bè bè như cái quạt thóc.
Sờ chân: sừng sững như cái cột đình.
Sờ đuôi: tun tủn như cái chổi sể cùn.
- làm cho sự vật trở nên cụ thể, sinh động.
? Nói về nhận đinh của các thầy bói, tác giả
dân gian đã dùng nghệ thuật gì ? Tác dụng ?
Sử dụng từ láy tượng hình, phép so sánh
*Nhận định:
Sờ vòi: sun sun như con đỉa.
Sờ ngà: chần chẫn như cái đòn càn.
Sờ tai: bè bè như cái quạt thóc.
Sờ chân: sừng sững như cái cột đình.
Sờ đuôi: tun tủn như cái chổi sể cùn.
Nhận định trái ngược nhau
? Em có nhận xét gì về những nhận định mà 5 ông thầy bói đưa ra khi phán về voi ?
Tại sao năm thầy bói đã sờ tận tay vào con voi mà lại có ý kiến trái ngược nhau về nó. Họ đã đúng ở chỗ nào, sai ở chỗ nào?
* Năm thầy bói đều đúng:
* Sai lầm của các thầy bói:
Cả năm thầy đều đúng, nhưng chỉ đúng với từng bộ phận của cơ thể con voi.
Những hình ảnh được miêu tả đầy ấn tượng với những so sánh "sừng sững như cái cột đình"....là chính xác không có gì phải bàn cãi.
Sờ vào một bộ phận của con voi mà đã tưởng, đã phán đó là toàn bộ con voi. .

Hình dáng con voi thực sự là tổng hợp những nhận xét của cả năm thầy.


*Nhận định:
Sờ vòi: sun sun như con đỉa.
Sờ ngà: chần chẫn như cái đòn càn.
Sờ tai: bè bè như cái quạt thóc.
Sờ chân: sừng sững như cái cột đình.
Sờ đuôi: tun tủn như cái chổi sể cùn.
Nhận định trái ngược nhau
Dùng bộ phận để nói toàn thể
=> nhận xét chủ quan, phiến diện.
? Năm thầy bói đã đưa ra nhận định của mình về con voi theo cách nào ?
? Em đánh giá như thế nào về cách nhận xét của họ ?
+ Tưởng . thế nào...hoá ra..
+ Không phải,....
+ Đâu có!...
+ Ai bảo!...
+ Các thầy nói không đúng cả. Chính nó...
- Một loạt câu phủ định triệt -> làm nổi bật sự căng thẳng
*Thái độ :
- Thái độ chủ quan, bảo thủ.
+ Tưởng . thế nào ... hoá ra ...
+ Không phải, ...
+ Các thầy nói không đúng cả. Chính nó ...
+ Đâu có!...
+ Ai bảo!...
Kết quả:
"Cả năm thầy không ai chịu ai thành ra xô xát, đánh nhau toác đầu, chảy máu."
=> Chi tiết gây cười, đáng tiếc
? Chi tiết này gợi cho em cảm xúc gì ?
Vì sao ?
Thầy bói xem voi
Tiết 40 Văn bản
I. Đọc - tìm hiểu chung.
III. Tổng kết.
II. Tìm hiểu văn bản.
III. Tổng kết.
* Nội dung
* Nghệ thuật
Tình huống truyện độc đáo.
Lời kể ngắn gọn, dễ nhớ.
Chi tiết chọn lọc, pha chút hóm hỉnh.
Bài học về cách nhận thức, đánh giá sự vật và con người.
Phê phán tính bảo thủ, chủ quan, đoán mò.
* Thành ngữ : " Thầy bói xem voi"
III. Tổng kết.
* Ghi nhớ (sgk: 103)
Thầy bói xem voi
Tiết 40 Văn bản
I. Đọc - tìm hiểu chung.
III. Tổng kết.
II. Tìm hiểu văn bản.
IV. Luyện tập.
1. Bài tập 1.
Trò chơi: "Những bông hoa xinh"


Giải thích ý nghĩa của thành ngữ "Thầy bói xem voi" ?
Phê phán cách nhận xét, đánh giá chủ quan, phiến diện; thấy bộ phận mà ko thấy toàn cục, ko phản ánh đúng bản chất của sự vật.
Bài học chính của truyện "Thầy bói xem voi" là gì?
? Tình huống nào sau đây ứng với thành ngữ "Thầy bói xem voi" ?
Một lần bạn An không soạn bài, lớp trưởng cho rằng bạn ấy học yếu.
Một lần em không vâng lời, em bị mẹ mắng.
A. Một lần bạn An không soạn bài, lớp trưởng cho rằng bạn ấy học yếu.
C. Bạn em hát không hay, cô giáo nói rằng bạn ấy không có năng khiếu ca hát.
Tìm thành ngữ có nội dung tương tự như thành ngữ "Thầy bói xem voi" ?
Hãy kể một câu chuyện (một tình huống) về trường hợp em (hoặc người khác) đánh giá sự vật, con người một cách sai lầm theo kiểu "Thầy bói xem voi" ?
2. Bài tập 2.
Bài tập 3.
Em hãy chỉ ra những điểm giống nhau và khác nhau giữa hai truyện "ếch ngồi đáy giếng" và "Thầy bói xem voi" ?
* Điểm giống nhau:
* Điểm khác nhau :
Cả 2 truyện đều nêu ra những bài học về nhận thức ( tìm hiểu và đánh giá sự vật, hiện tượng), nhắc người ta không được chủ quan trong việc nhìn sự việc, hiện tượng xung quanh.
- "ếch ngồi đáy giếng": nhắc nhở con người ta phải biết mở rộng tầm hiểu biết của mình, không được kiêu ngạo, coi thường những đối tượng xung quanh.
- "Thầy bói xem voi": là bài học về phương pháp tìm hiểu sự vật, hiện tượng.
-> Những điểm riêng trong 2 truyện bổ trợ cho nhau trong bài học về nhận thức.
Điểm giống và khác nhau của truyện:
"ếch ngồi đáy giếng" và "Thầy bói xem voi"
Cả hai truyện đều thể hiện rất rõ đặc trưng của truyện ngụ ngôn: Mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người, nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống.
Củng cố, hướng dẫn.
- Em hãy kể diễn cảm truyện "Thầy bói xem voi".
Học bài theo nội dung bài học.
Học thuộc ghi nhớ (sgk)
Chuẩn bị bài : Danh từ (tiếp theo)