Bài 10. Thầy bói xem voi

Tiết 40:
Thầy bói xem voi
(Truỵên ngụ ngôn)
KiÓm tra bµi cò:

- Tóm tắt truyện " ếch ngồi đáy giếng"
- Qua câu truyện em rút ra bài học gì ?
Tr¶ lêi:
- Mét con Õch sèng trong giÕng ®· l©u ngµy. Nã cø nghÜ m×nh lµ chóa tÓ, cßn bÇu trêi chØ lµ chiÕc vung. §Õn khi m­a to, n­íc d©ng lªn, Õch ra khái giÕng, Õch ®i l¹i nghªnh ngang kh«ng ®Ó ý ®Õn xung quanh nªn bÞ mét con ch©u ®i qua dÉm bÑp.
- Bµi häc:
Dï m«i tr­êng, hoµn c¶nh sèng cã giíi h¹n , khã kh¨n vÉn ph¶i cè g¾ng më réng sù hiÓu biÕt cña m×nh b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Ph¶i biÕt nh÷ng h¹n chÕ cña m×nh vµ ph¶i cè g¾ng, biÕt nh×n xa tr«ng réng.
Bài mới
Tiết 40.
Thầy bói xem voi
( Truỵên ngụ ngôn )

I.Đọc - Hiểu chung văn bản :
1. Đọc văn bản:
Đọc chậm, rõ ràng giọng từng thầy bói khác nhau nhưng thầy nào cũng quả quyết, tự tin.
2.Chú thích:
- Phàn nàn: Thái độ không vui vì không hài lòng, biểu thị bằng lời nói.
- Hình thù: Hình dáng.
- Quản voi: Người trông nom điều khiển voi ( còn gọi là quản tượng ).
3. Bố cục:
Văn bản này có thể chia làm mấy đoạn ?
- 3 đoạn:
Đoạn 1: Từ đầu đến " sờ đuôi" -> Các thầy bói cùng xem voi.
Đoạn 2: Tiếp đến " cái chổi sể cùn" -> Các thầy bói họp nhau, bàn luận, tranh cãi .
Đoạn 3: Còn lại. -> Hậu quả của việc xem và phán về voi.

II. Tìm hiểu văn bản
1. Giới thiệu cuộc xem voi của 5 thầy bói:
? Các thầy bói đều có đặc điểm chung gì ?
*Đặc điểm chung của các thầy bói:
- Bị mù.
- Chưa biết gì về voi.
Các thầy bói xem voi trong hoàn cảnh nào ?
*Hoàn cảnh xem voi: Nhân buổi ế hàng nghe nói có voi đi qua nên chung tiền biếu người quản voi để cùng xem.
Cách xem voi của các thầy bói như thế nào ?
*Cách xem voi:
- Sờ ngà
- sờ vòi
- sờ tai
- Sờ chân
- sờ đuôi.
=> Xem bằng tay, mỗi thầy chỉ sờ được một bộ phận của con voi.

2. Các thầy bói phán về con voi:
? Các thầy bói phán về voi như thế nào ?

* Con voi:
- Sun sun như con đỉa
- Chần chẫn như cái đòn càn.
- Bè bè như cái quạt thóc.
- Sừng sững như cái cột đình.
- Tua tủa như cái chổi sể cùn.
? C¸c thÇy ph¸n vÒ voi cã ®iÒu g× gièng nhau ?
- Mçi thÇy cã c¶m gi¸c riªng, nhËn xÐt riªng.Nh­ng c¶ n¨m thÇy ®Òu chung mét c¸ch xem voi phiÕn diÖn: dïng bé phËn ®Ó nãi toµn thÓ.
? NhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt cña t¸c gi¶ d©n gian khi kÓ 5 thÇy bãi xem voi? T¸c dông cña viÖc sö dông nghÖ thuËt ®ã ?
- Qua c¸c tõ l¸y vµ phÐp so s¸nh ®Ó ®Æc t¶ h×nh thï con voi lµm cho c©u chuyÖn thªm sinh ®éng vµ cã t¸c dông t« ®Ëm c¸i sai lÇm vÒ c¸ch xem voi vµ ph¸n vÒ voi cña c¸c thÇy bãi.

? Thái độ của các thầy bói như thế nào? Kết quả ra sao?
- Thái độ:
+ Phủ nhận người khác, khẳng định mình đúng; " Không phải, đâu có, ai bảo? Không đúng! Tưởng thế nào, hoá ra ."
=> Thái độ chủ quan
- Kết quả: không ai chịu ai dẫn đến xô xát, đánh nhau toác đầu, chảy máu.

Trong dân gian có câu:
"Trăm nghe không bằng một thấy
Trăm thấy không bằng một sờ"
? Tại sao 5 thầy sờ tận tay mà vẫn không nói đúng về con voi. Vậy sai lầm của họ ở chỗ nào?
- Sai lầm:
+ Mỗi người chỉ biết được một bộ phận của con voi mà phán đó là con voi => Phiếm diện, dùng bộ phận để nói toàn thể (trong khi các bộ phận ở đây không thể nói toàn thể được).
Truyện không nhằm nói cái mù thể chất mà muốn nói đến cái mù về nhận thức và cái mù về phương pháp nhận thức của các thầy bói.
=> Truyện chế diễu 5 ông thầy bói và nghề bói. Tiếng cười nhẹ nhàng nhưng sâu sắc.

3. Bµi häc:
? Qua c©u chuyÖn, em rót ra bµi häc g× ?
- Mçi sù vËt hiÖn t­îng bao giê còng cã nhiÒu mÆt, nhiÒu ph­¬ng diÖn kh¸c nhau.NÕu chØ biÕt mét mÆt mµ cho r»ng ®ã lµ toµn bé sù vËt th× sÏ r¬i vµo sai lÇm.
- Muèn cã kÕt luËn ®óng vÒ ®èi t­îng th× ph¶i xem xÐt kü l­ìng tõng bé phËn, tõng khÝa c¹nh cña ®èi t­îng ®ã.
- Muãm xem xÐt ®­îc ®Çy ®ñ th× ph¶i kh«ng ngõng häc tËp, trau då nhËn thøc vµ cã ph­¬ng ph¸p nhËn thøc ®óng.

Luyện tập:
Bài 1: Vì sao chẳng thầy nào chịu nghe thầy nào?
A. Đều bảo thủ và quá tự tin
B. Đều cho rằng chỉ mình đúng vì đã sờ tận tay.
C. đều cho rằng những người khác đều sai.
D. Cả ba lí do trên
Bài 2: Việc các thầy không chịu nhau, dẫn đến xô xát, đánh nhau vỡ đầu nói lên điều gì?
A. Tính bảo thủ quá đáng của các thầy
B. Tính hung hăng, quyết liệt vô lối của các thầy
C. Tính tự tin mù quáng của các thầy
D. Từ sai lầm nhỏ nếu không nhận ra dễ dẫn đến sai lầm lớn hơn.
Bài 3: Kể VD của em hoặc của bạn em về trường hợp em hoặc các bạn đã nhận định, đánh giá sự vật hay con người một cách sai lầm theo kiểu "thầy bói xem voi".

D
C
Bài 3: Cách xem voi và lời nhận xét về voi của các thầy bói có những điểm gì giống nhau?
A. Xem voi bằng cách dùng tay thay mắt.
Đ S
B. Không xem nữa khi tay vừa chạm vào một bộ phận của voi.
Đ S
C. Các thầy đánh nhau sau khi đã xem xét kỹ càng và tranh luận gay gắt.
Đ S
D. Tìm hiểu vội vã, phiếm diện.
Đ S
E. Phủ nhận hoàn toàn ý kiến người khác để khẳng định ý kiến của mình là đúng.
Đ S
Đ
Đ
S
Đ
Đ
IV. Củng cố:
- Kể lại câu chuyện.
- Qua câu chuyện ,em rút ra bài học gì ?
V. HDVN :
- Học bài.
- Đọc , kể diễn cảm và tự rút ra bài học.
- Soạn bài : Chân, Tay, Tai, Mắt , Miệng.