Bài 10. Thầy bói xem voi

Ngữ Văn lớp 6
Kiểm tra bài cũ:

Câu hỏi: Nêu ý nghĩa truyện: "ếch ngồi đáy giếng" ?
Đáp án: - Phê phán những người hiểu biết cạn hẹp mà lại chủ quan, kiêu ngạo, huênh hoang.
- Nhắc nhở, khuyên bảo tất cả mọi người ở mọi lĩnh vực phải khiêm tốn, luôn học hỏi, mở rộng sự hiểu biết của mình.
Tiết 40.
Văn bản:
Thứ 5 ngày 21 tháng 10 năm 2010.
I- Giới thiệu tác phẩm :
* Thể loại: Truyện ngụ ngôn.

Thế nào là truyện Ngụ ngôn?
Truyện ngụ ngôn là loại truyện kể, bằng văn xuôi hoặc văn vần, mượn truyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người, nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống.
Tiết 40.
Văn bản:
Thứ 5 ngày 21 tháng 10 năm 2010.
I- Giới thiệu tác phẩm :
* Thể loại: Truyện ngụ ngôn.
II-Đọc - hiểu văn bản:
1. Đọc - tìm hiểu chú thích - bố cục:
* Đọc:
* Chú thích:
* Bố cục: 3 đoạn.
Đoạn 1: Từ đầu đến sờ đuôi.
=> C¸c thÇy bãi cïng xem voi.
Đoạn 2: Tiếp đến “Cái chổi sÓ cùn”.
=> C¸c thÇy bãi häp nhau, bµn luËn, tranh c·i.
Đoạn 3 : Phần còn lại.
=> HËu qu¶ cña viÖc xem vµ ph¸n vÒ voi.
? Văn bản có thể chia làm mấy đoạn?
(SGK- 100.)
Sgk- 103.
2. Phân tích:
a/Cách các thầy bói xem voi:
Tiết 40.
Văn bản:
I- Giới thiệu tác phẩm :
II-Đọc - hiểu văn bản:
1. Đọc - tìm hiểu chú thích - bố cục:
- Hoàn cảnh:+ ế hàng
+ Ngồi tán ngẫu
Có voi đi qua.
? Các thầy có ý định xem voi trong hoàn cảnh nào?
- Xem bằng tay, sờ từng bộ phận:
+ Ngà:
+ Vòi:
+ Chân:
+ Đuôi:
+ Tai:
Sun sun như con đỉa.
Chần chẫn như cái đòn càn.
Bè bè như cái quạt thóc.
Sừng sững như cái cột đình.
Tun tủn như cái chổi sể cùn.
=> Sử dụng từ láy, so sánh, ví von. Tô đậm cái sai lầm về cách xem voi và phán về voi của các thầy bói.
Thứ 5 ngày 21 tháng 10 năm 2010.
Đáp án:
Mỗi thầy có cảm giác riêng, nhận xét riêng. Nhưng cả năm thầy đều chung một cách xem voi phiến diện: dùng bộ phận để nói toàn thể.
HĐ nhóm bàn:
2 phút.
? Em có nhận xét gì cách xem và phán về voi của các thầy?
? Cách xem của các thầy diễn ra như thế nào?
? Em có nhận xét gì về nghệ thuật của tác giả dân gian khi kể 5 thầy bói xem voi? Tác dụng của việc sử dụng nghệ thuật đó ?
? Nhận xét cách xem voi của các thầy bói?
=> Phiến diện: dùng bộ phận để nói toàn thể.
Tiết 40.
Văn bản:
I- Giới thiệu tác phẩm :
II-Đọc - hiểu văn bản:
1. Đọc - tìm hiểu chú thích - bố cục:
2. Phân tích:
a/Cách các thầy bói xem voi:
Thứ 5 ngày 21 tháng 10 năm 2010.
b/ Thái độ của các thầy khi phán về voi:
- Mỗi người chỉ biết từng bộ phận của con voi.
Quả quyết nói đúng nhất về voi.
("tưởng. hoá ra", "không phải", "đâu có", "ai bảo", "không đúng").
- Tự tin, chủ quan, khẳng định mình là đúng và phủ nhận ý kiến người khác.
? Các thầy nhận thức như thế nào về hình thù của con voi? Được thể hiện qua từ ngữ nào?
VD Có một bạn ăn mặc lịch sự, nhưng giao tiếp nói năng thô lỗ . Bạn Nam khẳng định bạn đó là học sinh ngoan. Bạn Nam mang tính cách gì?
? Em hãy cho ví dụ thực tế trong lớp em?
VD: Bạn Hà có một hôm không thuộc bài. Bạn Huyền tổ trưởng tổ 2 kết luận bạn Hà học yếu.
? Em có nhận xét gì về thái độ của các thầy khi phán về voi?
* Ghi nhớ:
Thứ 5 ngày 21 tháng 10 năm 2010.
Tiết 40.
Văn bản:
I- Giới thiệu tác phẩm :
II-Đọc - hiểu văn bản:
1. Đọc - tìm hiểu chú thích - bố cục:
2. Phân tích:
a/Cách các thầy bói xem voi:
b/ Thái độ của các thầy khi phán về voi:
c/ Bài học:
? Em có biết câu thành ngữ nào nói về câu chuyện này không?
- Thầy bói xem voi.
- Thấy cây, chẳng thấy rừng.
- Thầy bói nói mò.
Muốn kết luận đúng sự vật, sự việc, phải xem xét một cách toàn diện mới tránh được sai lầm.
? Bài học rút ra từ câu chuyện này là gì?
Thảo luận nhóm lớn: 3 phút.
- Tõ c©u truyÖn trªn chế giễu, phê phán cách xem voi và phán về voi của 5 ông thầy bói.
- Khuyên người ta cách nhìn nhận và đánh giá sự vật, sù viÖc phải xem xét chúng một cách toàn diện.
* Ghi nhớ:
* Ghi nhớ:
Thứ 5 ngày 21 tháng 10 năm 2010.
Tiết 40.
Văn bản:
I- Giới thiệu tác phẩm :
II-Đọc - hiểu văn bản:
1. Đọc - tìm hiểu chú thích - bố cục:
2. Phân tích:
a/Cách các thầy bói xem voi:
b/ Thái độ của các thầy khi phán về voi:
c/ Bài học: Muốn kết luận đúng sự vật, sự việc, phải xem xét một cách toàn diện mới tránh được sai lầm.
III- Luyện tập:
Kể lại truyện: Thầy bói xem voi.
? Kể theo ngôi thứ mấy? Kể theo thứ tự nào?
- Ngôi nhất. Việc gì xảy ra trước kể trước việc gì xảy ra sau kể sau, cho đến hết.(xuôi)
sgk/103.
? Em hãy miêu tả về con voi ?
Bài tập 1 : Tìm những thành ngữ, câu ca dao đả kích nghề bói toán?
- Thành ngữ : Thầy bói xem voi.
Thầy bói nói mò.
- Ca dao :
+ Tử vi xem bói cho người.
Số thầy thì để cho ruồi nó bâu.

+ Chập chập rồi lại cheng cheng.
Con gà trống thiến để riêng cho thầy.
Đơm xôi thì đơm cho đầy.
Đơm vơi thì thánh nhà thầy mất thiêng.
+ Số cô chẳng giàu thì nghèo
Ngày ba mươi tết thịt treo trong nhà.
Số cô có mẹ có cha.
Mẹ cô đàn bà, cha cô đàn ông.
Số cô có vợ có chồng.
Sinh con đầu lòng chẳng gái thì trai.
? Tìm tình huống tương ứng với câu th�nh ngữ: "Thầy bói xem voi".
A. Cô ấy có mái tóc đẹp, bạn kết luận cô ấy đẹp.
B. Bạn An ch? vi phạm 1 l?n không soạn b�i, l?p trưởng cho rằng bạn ấy học yếu.
C. Một lần em không vâng lời mẹ, mẹ trách em.
D. Bạn em hát không hay, cô giáo nói rằng bạn ấy không có năng khiếu về ca hát.
Củng cố:
A.

B.
? Cách xem voi của 5 thầy bói có những điểm nào giống nhau ?
Xem voi bằng cách dùng tay thay mắt.

B. Dùng hình ?nh sinh động để miêu tả voi.

C. Dùng mắt để quan sát.
A.
Về nhà xem lại văn bản: "Thầy bói xem voi".
Học thuộc ghi nhớ - SGK/103.
Tập kể truyện "Thầy bói xem voi".
Chuẩn bị tiết 41 bài: Danh từ (tiếp theo)
- Lập sơ đồ tư duy.
dặn dò:
Truyện ngụ ngôn : “Ếch ngồi đáy giếng” và “Thầy bói xem voi”. Có những nét chung và nét riêng gì trong phần bài học?

- Điểm chung : cả hai truyện đều nêu ra những bài học về nhận thức, nhắc nhở người ta không được chủ quan trong việc nhìn nhận sự việc, hiện tượng xung quanh.
- Điểm riêng :
+ Truyện “Ếch ngồi đáy giếng” nhắc nhở người ta phải biết mở rộng tầm hiểu biết của mình, không được kiêu ngạo, coi thường đối tượng xung quanh.
+ Truyện “Thầy bói xem voi” nhắc nhở người ta không được chủ quan trong việc nhìn nhận sự việc, hiện tượng xung quanh.
chào tạm biệt các em!
Vòi
Ngà
Tai
Chân
Đuôi
Sờ
=> Sun sun như con đỉa.
=> Chần chẫn như cái đòn càn.
=> Sừng sững như cái cột đình.
=> Bè bè như cái quạt thóc.
=> Tun tủn như cái chổi xể cùn.
=> Sử dụng từ láy, so sánh, ví von
=> Để tô đậm cái sai lầm về cách xem voi và phán về voi của các thầy bói.
Tiết 40.
Văn bản:
Thứ 5 ngày 21 tháng 10 năm 2010.
I- Giới thiệu tác phẩm :
II-Đọc - hiểu văn bản:
1. Đọc - tìm hiểu chú thích - bố cục:
2. Phân tích:
a/Cách các thầy bói xem voi:
- Hoàn cảnh:+ ế hàng
+ Ngồi tán ngẫu
Có voi đi qua.
=> Phiến diện: dùng bộ phận để nói toàn thể.
Thể loại: truyện ngụ ngôn: Là loại truyện kể bằng văn xuôi hoặc văn vần, mượn truyện loài vật, đồ vật hoặc chính con người để nói bóng gió, khuyên nhủ răn dạy con người.
? ở bậc tiểu học em đã được học những chuyện ngụ ngôn nào?
- Thỏ và rùa
? Văn bản có thể chia làm mấy đoạn ?
Đoạn 1:Từ đầu đến " sờ đuôi"
Đoạn 2:Tiếp đến " cái chổi sể cùn"
Đoạn 3:Còn lại
? Văn bản được kết cấu bằng mấy sự việc? Nêu nội dung sự việc đó ?
-> Các thầy bói cùng xem voi.
? Theo em văn bản này thuộc loại văn tự sự hay văn miêu tả?
5 nhân vật:
Đều mù
Muốn biết voi có hình thù ra sao
? Việc xem voi ở đây có dấu hiệu nào không bình thường?
-Người bị mù nhưng lại muốn xem voi, vui chuyện tán gẫu chứ không có ý định nghiêm túc.
? Cách xem của các thầy diễn ra như thế nào?
Sun sun như con đỉa.
Tun tủn như cái chổi sể cùn
? Em thấy có gì khác thường trong cách xem ấy?
- Mỗi thầy chỉ được sờ 1 bộ phận của voi.
? Các thầy phán về voi như thế nào? Tìm những lời miêu tả voi của mỗi thầy?
? Em có nhận xét gì cách xem và phán về voi của các thầy?
( HĐ nhóm bàn- 2 phút)
-Mỗi thầy có cảm giác riêng, nhận xét riêng.Nhưng cả năm thầy đều chung một cách xem voi phiến diện: dùng bộ phận để nói toàn thể.
?Em có nhận xét gì về nghệ thuật của tác giả dân gian khi kể 5 thầy bói xem voi? Tác dụng của việc sử dụng nghệ thuật đó ?
- Qua các từ láy và phép so sánh để đặc tả hình thù con voi làm cho câu chuyện thêm sinh động và có tác dụng tô đậm cái sai lầm về cách xem voi và phán về voi của các thầy bói.
? Em có nhận xét gì về cách xem voi của các thầy?
Phiến diện.(Sự miêu tả chính xác với những gì mỗi thầy bói biết được, nhưng không đúng với con voi thực, vì đó là từng bộ phận của con voi. từng bộ phận thì đúng nhưng lấy bộ phận để thay cho tổng thể thì trường hợp này sai hoàn toàn)
? Các thầy nhận thức như thế nào về hình thù của con voi? Được thể hiện qua từ ngữ nào?
? Trong nhận thức của các thầy về voi theo em có phần nào hợp lí? Vì sao?
-Có 1 phần hợp lí, dù sao cũng trực tiếp, tiếp xúc với voi.
- Mỗi người chỉ biết từng phần con voi mà lại quả quyết nói đúng nhất về voi.
? Theo em các thầy nhận thức về voi có đúng không? Các thầy mang tính cách gì khi nhìn nhận sự vật?
- Không. Tính chủ quan.
?Tính chủ quan có lợi hay có hại?
(Tính chủ quan thường đem đến hậu quả không hay).
? Em hãy cho ví dụ thực tế trong lớp em?
VD Có một bạn ăn mặc lịch sự, nhưng giao tiếp nói năng thô lỗ . Bạn Nam khẳng định bạn đó là học sinh ngoan. Bạn Nam mang tính cách gì?
Phải xem xét con người đó một cách toàn diện.
?Em có nhận xét gì về thái độ của các thầy khi phán về voi?
? Theo em, nhận thức sai lầm của các thầy do mắt kém hay còn do nguyên nhân nào khác?
(Do mắt kém không trực tiếp nhìn thấy voi, do cách nhận thức: chỉ biết bộ phận lại tưởng biết toàn diện sự vật)
? Vì sao các thầy lại xô xát nhau?
- Cả 5 thầy không ai chịu ai
?Kết quả tranh luận như thế nào?
Đánh nhau: toác đầu, chảy máu, vì không nhận thức đúng về voi.
?Mượn truyện TBXV nhân dân ta muốn khuyên răn điều gì?
Muốn kết luận đúng về sự vật, phải xem 1 cách toàn diện.
? Qua câu truyện thầy bói xem voi em rút ra bài học gì cho bản thân?
-Phải hiểu sự vật bằng cách tiếp cận thích hợp, xem 1 cách toàn diện, lắng nghe ý kiến người khác, giải thích bằng cách thông minh chứ không xô xát đánh nhau.
Kể truyện Thầy bói xem voi.
?Em hãy miêu t? v? con voi ?
? Kể theo ngôi thứ mấy? Kể theo thứ tự nào?
-Ngôi nhất.
-Việc gì xảy ra trước kể trước việc gì xảy ra sau kể sau, cho đến hết.(xuôi)
? Em có biết câu thành ngữ nào nói về câu chuyện này không?
- Thầy bói xem voi
- Thấy cây, chẳng thấy rừng.
Thầy bói nói mò
? Truyện ngụ ngôn này đã trở thành một thành ngữ quen thuộc trong đời sống. Đó là thành ngữ nào?
? Bài học rút ra từ câu chuyện này là gì?
(Thảo luận nhóm lớn -3phút).
c/ Bài học: Muốn kết luận đúng sự vật, sự việc, phải xem xét một cách toàn diện mới tránh được sai lầm.
? Việc xem voi ở đây có dấu hiệu nào không bình thường?
?Em có nhận xét gì về nghệ thuật của tác giả dân gian khi kể 5 thầy bói xem voi? Tác dụng của việc sử dụng nghệ thuật đó ?
? Trong nhận thức của các thầy về voi theo em có phần nào hợp lí? Vì sao?
? Theo em các thầy nhận thức về voi có đúng không? Các thầy mang tính cách gì khi nhìn nhận sự vật?
- Không. Tính chủ quan.
?Tính chủ quan có lợi hay có hại?
(Tính chủ quan thường đem đến hậu quả không hay).
? Em hãy cho ví dụ thực tế trong lớp em?
VD Có một bạn ăn mặc lịch sự, nhưng giao tiếp nói năng thô lỗ . Bạn Nam khẳng định bạn đó là học sinh ngoan. Bạn Nam mang tính cách gì?
Phải xem xét con người đó một cách toàn diện.
? Theo em, nhận thức sai lầm của các thầy do mắt kém hay còn do nguyên nhân nào khác?
(Do mắt kém không trực tiếp nhìn thấy voi, do cách nhận thức: chỉ biết bộ phận lại tưởng biết toàn diện sự vật)
? Vì sao các thầy lại xô xát nhau?
- Cả 5 thầy không ai chịu ai
?Kết quả tranh luận như thế nào?
Đánh nhau: toác đầu, chảy máu, vì không nhận thức đúng về voi.
Muốn kết luận đúng về sự vật, phải xem 1 cách toàn diện.
? Qua câu truyện thầy bói xem voi em rút ra bài học gì cho bản thân?
-Phải hiểu sự vật bằng cách tiếp cận thích hợp, xem 1 cách toàn diện, lắng nghe ý kiến người khác, giải thích bằng cách thông minh chứ không xô xát đánh nhau.
Kể truyện Thầy bói xem voi.
?Em hãy miêu t? v? con voi ?
? Kể theo ngôi thứ mấy? Kể theo thứ tự nào?
-Ngôi nhất.
-Việc gì xảy ra trước kể trước việc gì xảy ra sau kể sau, cho đến hết.(xuôi)