Bài 10. Photpho

Cấu hình electron:
1s22s22p63s23p3
15
3
VA
P trắng
P đỏ
Là chất rắn trong suốt, màu trắng hoặc hơi vàng
Là chất bột màu đỏ
Không tan trong các dung môi thông thường
Tan được trong dung môi
hữu cơ: C6H6, CS2
Kém bền, dễ nóng chảy, t0nc = 44,10C
Bền, khó nóng chảy, bốc cháy trên 2500C
Phát quang
Không phát quang
P trắng
Tinh thể phân tử: P4
Cấu trúc polime: (P4)n
Các số oxi hóa của P
-3, 0, +3, +5
Tính oxi hóa
Tính khử
P
Tác dụng với kim loại hoạt động mạnh
Photphua kim loại
Ca3P2
2
3
t0
Canxi photphua
0
-3
Mg3P2
2
3
t0
Magie photphua
0
III- TÍNH CHẤT HÓA HỌC
-3
Nhận xét: Trong các phản ứng trên số oxi hóa của P giảm từ 0  -3
t0
Tác dụng được với các phi kim hoạt động (O2, Cl2, S,…)và các hợp chất có tính oxi hóa mạnh khác
a, Tác dụng với O2
Thiếu O2
P + O2
P2O3
Điphotpho trioxit
t0
III- TÍNH CHẤT HÓA HỌC
Các oxit
t0
4
3
2
0
+3
Dư O2
P + O2
P2O5
t0
4
5
2
0
+5
Điphotpho pentaoxit
Tác dụng được với các phi kim hoạt động (O2, Cl2, S,…)và các hợp chất có tính oxi hóa mạnh khác
a, Tác dụng với O2
III- TÍNH CHẤT HÓA HỌC
Các oxit
t0
b, Tác dụng với Cl2
Các photpho clorua
t0
Thiếu Cl2
P + Cl2
PCl3
Photpho triclorua
t0
2
3
2
0
+3
Dư Cl2
P + Cl2
PCl5
t0
2
5
2
0
+5
Photpho pentaclorua
Nhận xét: Trong các phản ứng trên số oxi hóa của P tăng từ 0  +3, +5
- Sản xuất axit photphoric, diêm
- Sản xuất bom, đạn cháy, đạn khói
Trong thiên nhiên, P chủ yếu có trong 2 khoáng vật: photphorit Ca3(PO4)2 và apatit 3Ca3(PO4)2.CaF2 .
Nung hỗn hợp quặng photphorit, cát và than cốc ở t0 = 12000C .
+5 0 0 +2
Ca3(PO4)2 + 3SiO2 +5C -> 3CaSiO3 +2P + 5CO
P
Tính oxi hóa
Tính khử
+ Kim loại mạnh
+ Phi kim hoạt động
+ Hợp chất có tính oxi hóa mạnh
Câu 1: Lập phương trình hóa học của các phản ứng sau đây và cho biết trong phản ứng này, P có tính khử hay có tính oxi hóa
Bài tập:
Câu 2: Hãy chọn nửa câu ở cột (II) ghép với nửa câu ở cột (I) để được câu phù hợp

Cột (I)
Cột (II)
A. Ở trên 400C, photpho trắng tự bốc cháy trong không khí…
B. Photpho đỏ chỉ bốc cháy trong không khí…
C. Ở nhiệt độ thường Photpho trắng phát quang…
1. trong bóng tối
2. khi đun nóng đến 2500C
3. nên phải ngâm trong nước
4. khi chiếu sáng
Đáp án: A-3, B-2, C-1