Bài 10. Photpho

Bài 10 : PHOTPHO
Lịch sử tìm ra nguyên tố photpho:
Henning Brand _ nhà giả kim thuật (1630 – 1770) sinh ở Đức đã phát hiện ra Photpho trắng khi nung bã rắn cô cạn từ nước tiểu. Photpho trắng phát quang do cháy chậm trong không khí ở nhiệt độ thường.
Bài 10. PHOTPHO
I.Vị trí và cấu hình electron nguyên tử
Ký hiệu :
Khối lượng nguyên tử:
Số hiệu nguyên tử :
Độ âm điện :
Cấu hình electron :
P
31
15
Vị trí của P trong bảng tuần hoàn:
Photpho ở ô thứ 15, nhóm VA, Chu kỳ 3
2,19
1s22s22p63s23p3
Mô hình nguyên tử Photpho
Trạng thái số oxi hoá:
- 3 0 +3 +5
II. Tính chất vật lí
Photpho có 2 dạng thù hình chính:
Em hóy cho bi?t photpho cú m?y d?ng thự hỡnh chớnh?
So sỏnh tớnh ch?t v?t lớ c?a hai d?ng thự hỡnh trờn?
photpho d?
Photpho trắng
Bài 10. PHOTPHO
I. Vị trí và cấu hình electron nguyên tử.
Phiếu số 1.So sánh tính chất vật lí P(t) và P(đ)
P tr?ng ngõm trong nu?c
Photpho đỏ
Thí nghiệm về khả năng bốc cháy của photpho trắng và photpho đỏ.
P trắng
II. TÍNH CHẤT VẬT LÝ
Chất rắn, trong suốt, màu trắng hoặc hơi vàng
Chất bột, màu đỏ
Không tan trong nước
Không tan trong các dung môi thông thường
Rất độc và gây bỏng nặng khi rơi vào da – không bền, bốc cháy trong KK ở trên 400
Không độc
Bền ở điều kiện thường
Phát quang màu lục nhạt trong bóng tối
Không phát quang trong bóng tối
Pd?
Hơi P
Ptr?ng
t0, không có KK
Làm lạnh
2500, không có KK
Chuyển hoá giữa P trắng và P đỏ
Xác định số oxihoa của P trong các chất sau?
-3
0
+3
+5
P
PH3
P2O3
P2O5
Tính khử
Tính oxi hóa
1/ Tính oxi hóa .
Photpho thể hiện tính oxi hóa khi tác dụng với một số kim loại .
PTHH:
P
+
Ca
Ca P
3
2
t0
3
0
-3
(Canxi photphua)
P
+
Na
t0
Na P
3
3
0
-3
(Natri photphua)
Lưu ý : các photphua kim loại rất độc .
2
Hiện tượng ma trơi .
Zn P
+
H O
Zn(OH)
3
2
2
2
6
+
PH
2
3
3
Photphin
PH
3
+
O
2
P O
2
5
+
H O
2
2
3
3
2/ Tính khử
Khi tác dụng với các phi kim mạnh như oxi , halogen ,… photpho thể hiện tính khử .
Tác dụng với oxi
Thiếu oxi :
Dư oxi :
P + O2
t0
P2O3
Điphotpho trioxit
0
+3
P + O2
to
P2O5
Điphotpho pentaoxit
0
+5
4
3
2
4
5
2
b) Tác dụng với clo
Thiếu clo :
Dư clo :
P
+
Cl
PCl
2
3
3
2
2
P
+
Cl
2
PCl
5
2
5
2
0
+3
0
+5
IV. Ứng dụng
P d? dựng l�m diờm
Điều chế axit photphoric H3PO4
IV. Ứng dụng
PHÂN
BÓN
THUỐC TRỬ SÂU
BOM
AXIT
PHOTPHORIC
DIÊM
Một trong những ứng dụng của photpho .
Thành phần Ca(H PO )
2
4
2
V. Trạng thái tự nhiên
Trong tự nhiên photpho không có ở dạng tự do
Hai khoáng vật chính của photpho
Quặng photphorit: Ca3(PO4)2
Quặng apatit: 3Ca3(PO4)2.CaF2
P có trong protein thực vật; trong xương, răng, bắp thịt, tế bào não,….của người và động vật.
Photpho có trong xương , bắp, tế bào não,…
Quặng apatit 3Ca3(PO4)2.CaF2


Qu?ng photphorit Ca3(PO4)2
Hải sản là nguồn photpho dồi dào .
Nguồn cung cấp photpho khác .
Một số thực phẩm giàu photpho
Rau , củ , lương khô _ cung cấp nhiều photpho. .
VI. Sản xuất
P đỏ : Nung hỗn hợp quặng photphorit (hoặc apatit), cát và than cốc ở 12000C trong lò điện.
Hơi photpho thoát ra được ngưng tụ khi làm lạnh thu được photpho trắng ở dạng rắn
Củng cố.
Câu 1 . Photpho trắng được bảo quản bằng cách ngâm trong :
A
D
Dầu hoả
Benzen
Nước
Este
A
B
D
C
C
B
Câu 2. ở điều kiện thương photpho hoạt động manh hơn Nito là do.
Tính phi kim của nguyên tử photpho mạnh hơn của Nitơ .
Độ âm điện của photpho lớn hơn của Nitơ
.Độ âm điện của photpho bé hơn Nitơ
Liên kết trong phân tử photpho kém bền hơn trong phân tử Nitơ
A
D
C
B
A
D
C
B
Câu 3
Sự so sánh nào sau đây là đúng nhất
về khả năng hoạt động hóa học ở nhiệt độ thường
của P trắng,Pđỏ và N2
A.Pđỏ>Ptrắng >N2
B.P trắng>P đỏ >N2
C. N2 > P trắng>P đỏ

D.P trắng >N2 > P đỏ
B
Câu 4: Cho các hợp chất và ion sau: PCl5, PH3, H2PO4- , Ca3P2; H4P2O7.
Số oxi hóa của P lần lượt là:
A. +5, +3, -5, -3, +10
B. +5, -3, +5, -3, +5
C. -5, -3, +4, -3, +-5
D. +5, -3, +6, -3, +5
Bài tập về nhà
Bài: 2, 3, 5 trang 49, 50 (SGK)
Bài: 2.29; 2.30; 2.31; 2.32 trang 16, 17 (SBT)
Hoàn thành sơ đồ chuyển hóa:
a.P P2O5 H3PO4 Na2HPO4

b.P PCl5 H3PO4 NaH2PO4
PCl3 H3PO3 Na3PO4