Bài 10. Photpho

CÂU HỎI BÀI cũ:
Viết các phương trình phản ứng thực hiện sự chuyển hóa sau đây:

N2?NH3?NH4NO3 ?HNO3 ?Cu(NO3)2
1+ H2
2+HNO3
3+ Mg/Al
4+ CuO/Cu







PHOTPHO
I
VỊ TRÍ & CẤU HÌNH ECLECTRON NGUYÊN TỬ
V
TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN
III
TÍNH CHẤT HÓA HỌC
IV
ỨNG DỤNG
VI
SẢN XUẤT
II
TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Lịch sử tìm ra
nguyên tố photpho
Henning Brand
(1630 – 1770) - nhà giả kim thuật sinh ở Đức phát hiện ra năm 1669 khi cho bay hơi nước tiểu thu được một chất khoáng màu trắng , phát sáng trong bóng đêm .
I. VỊ TRÍ & CẤU HÌNH ELECTRON
P
1.Viết cấu hình electron nguyên tử của photpho (Z=15)
2.Từ đó, hãy cho biết hóa trị có thể của photpho?
Mô hình nguyên tử Photpho
Hoá trị của P có thể là:
5, 3
II. TÍNH CHẤT VẬT LÝ
P trắng
P đỏ
HOẠT ĐỘNG NHÓM:Nêu sự khác nhau về tính chất vật lí của 2 dạng thù hình của P?
Nêu sự khác nhau về tính chất vật lí của 2 dạng thù hình của P?
chất rắn, trong suốt, màu trắng hoặc hơi vàng
chất bột, màu đỏ
không tan trong nước, tan trong dung môi hữu cơ
không tan trong các dung môi thông thường
rất độc, gây bỏng nặng khi rơi vào da.
không độc
không bền.
bền ở nhiệt độ thường.
phát quang màu lục nhạt trong bóng tối
không phát quang trong bóng tối
Photpho trắng
Photpho đỏ
( P4 )
( Pn )
SỰ BỎNG
P TRẮNG
P trắng phát quang trong bóng tối
Cháy do vận chuyển P trắng
Hiện tượng “ma trơi”
Hiện tượng “ma trơi”
Tại các nghĩa địa, khi xác chết bị thối rữa do vi sinh vật hoạt động, ở não người chứa lượng photpho được giải phóng dưới dạng photphin PH3 có lẫn P2H4. Điphotphin là chất lỏng, dễ bay hơi và tự bốc cháy ngòai không khí ở nhiệt độ thường làm cho PH3 cháy tạo ra P4H10 và H2O:
2P2H4 + 7O2 ----> 2P2O5 + 4H2O + Q (1)
Nhờ nhiệt Q tỏa ra ở phản ứng (1) mà:
2PH3 + 4O2 ----> P2O5 + 3H2O + Q` (2)
Các pư (1) và (2) tỏa ra năng lượng dưới dạng ánh sáng. Do đó khi cháy hỗn hợp (PH3 và P2H4) có hình ngọn lửa vàng sáng, bay là là di động trên mặt đất, lúc ẩn lúc hiện mà người ta gọi đó là "ma trơi". Hiện tượng này thường gặp ở các nghĩa địa khi trời mưa có gió nhẹ.
Lập loè ngọn lửa ma chơi
Tiếng oan văng vẳng tối trời càng thương.
THÍ NGHIỆM: CHUYỂN HÓA P ĐỎ VÀ P TRẮNG
P đỏ
Hơi P
P trắng
to, không có kk
Làm lạnh
250oC,không có kk
Để đơn giản, trong các pứ hóa học người ta kí hiệu là: P
SƠ ĐỒ CHUYỂN HÓA P ĐỎ VÀ P TRẮNG
Hãy cho biết cách bảo quản photpho trắng?
Tóm lại:





* Hai dạng thù hình này có thể chuyển hóa lẫn nhau
II. TÍNH CHẤT VẬT LÝ
* Phốt pho có hai dạng thù hình chính là phốt pho trắng và phốt pho đỏ.
Cho các chất sau: Ca3P2, P, P2O3, PCl5, H3PO4.
- Hãy xác định số oxi hóa của P.
- Cho biết các số oxi hoá có thể có của photpho trong hợp chất. Từ đó dự đoán tính chất hoá học của photpho?
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
thể hiện tính oxi hóa
thể hiện tính khử
Dự đoán tính chất hóa học của photpho
THÍ NGHIỆM: P TRẮNG TÁC DỤNG VỚI OXI
THÍ NGHIỆM: P ĐỎ TÁC DỤNG VỚI OXI
Thí nghiệm về khả năng bốc cháy khác nhau của photpho trắng và photpho đỏ, cho biết dạng thù hình nào của photpho hoạt động mạnh hơn?
P trắng
P đỏ
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
P trắng hoạt động hóa học mạnh hơn P đỏ.
Kết luận về tính chất hóa học của Photpho
Diêm
IV. ỨNG DỤNG
V. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN
* Không gặp photpho ở trạng thái tự do.
* Hai khoáng vật chính của photpho:
Thuốc chuột: Zn3P2
Sau khi chuột ăn Zn3P2 bị thủy phân rất mạnh, hàm lượng nước trong cơ thể chuột giảm, nó khát và đi tìm nước. Càng nhiều nước đưa vào cơ thể chuột thì PH3 thoát ra càng nhiều, chuột càng nhanh chết. Nếu không có nước, chuột chết lâu hơn




Photpho là nguyên tố tương đối phổ biến trong tự nhiên, chiếm khoảng 0,08% khối lượng vỏ trái đất. Mỗi cơ thể người có chứa khỏang 1kg photpho. P tập trung nhiều nhất ở xương, khỏang 100g ở các bắp thịt, và10g ở các tổ chức thần kinh.
Photpho tự nhiên không có đồng vị, chỉ là một loại nguyên tử :
31

15
Photpho có trong xương , bắp, tế bào não,…
Rau, củ, ngũ cốc cung cấp nhiều photpho...
Hải sản là nguồn photpho dồi dào .
Nguồn cung cấp photpho khác .
VI. ĐIỀU CHẾ
Trong công nghiệp:
Cát
Quặng photphoric
Than cốc
CỦNG CỐ
Câu 1: Nhận định nào đúng, nhận định nào sai trong các nhận định sau?
Củng cố.
Câu 2. Photpho trắng được bảo quản bằng cách ngâm trong :
A
D
Dầu hoả
Benzen
Nước
Este
A
B
D
C
C
B
Câu 3. ở điều kiện thương photpho hoạt động manh hơn Nito là do.
Tính phi kim của nguyên tử photpho mạnh hơn của Nitơ .
Độ âm điện của photpho lớn hơn của Nitơ
.Độ âm điện của photpho bé hơn Nitơ
Liên kết trong phân tử photpho kém bền hơn trong phân tử Nitơ
A
D
C
B
A
D
C
B
Câu 4: Cho các hợp chất và ion sau: PCl5, PH3, H2PO4- , Ca3P2; H4P2O7.
Số oxi hóa của P lần lượt là:
A. +5, +3, -5, -3, +10
B. +5, -3, +5, -3, +5
C. -5, -3, +4, -3, +-5
D. +5, -3, +6, -3, +5
DẶN DÒ:
Hoàn thành các phương trình phản ứng sau:
a. P + O2 dư, to ; b. P + Cl2thiếu, to
c. P + S dư, to ; d. P + Mg, to
Cho biết trong các phản ứng trên, phản ứng nào P có tính khử? Phản ứng nào P có tính oxi hóa.
HS TB,Y: Làm câu a,b và BT 2/49 SGK
HS k, G: Làm câu c,d và BT5/ 50 SGK