Bài 10. Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa

NỀN DÂN CHỦ XÃ HỘI
CHỦ NGHĨA.
NỀN DÂN CHỦ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
BÀI 10:
Kính chào thầy cô và các bạn.
Tổ 1 - 11/6
* Trong 5 chế độ xã hội, thì nền dân chủ xuất hiện từ chế độ nào?
 Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa ra đời và từng bước phát triển từ khi chính quyền Nhà nước của giai cấp công nhân và nhân dân lao động được thành lập. Sự hình thành nền dân chủ xã hội chủ nghĩa đánh dấu bước phát triển mới về chất so với các nền dân chủ trước đó.
1. Bản chất của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa:
_ Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa mang bản chất giai cấp công nhân: Thể hiện ở sự lãnh đạo của giai cấp công nhân thông qua chính đảng của mình là Đảng Cộng sản nhằm thực hiện quyền lực và lợi ích của giai cấp công nhân, của toàn thể nhân dân lao dộng. Chỉ có sự lãnh đạo của chính đảng đó, giai cấp công hân à nhân dân lao động mới có thể tiến hành cuộc đấu tranh có hiệu quả chống lại mọi biể hiện của chủ nghĩa quan liêu, vô chính phủ, vi phạm quyền tự do dân chủ của nhân dân.
Bản chất của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa được thể hiện cụ thể trên những phương diện sau:
_ Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa có cơ sở kinh tế là chế độ công hữu về tư liệu sản xuất: Trên cơ sở kinh tế là chế độ công hữu về những tư liệu sản xuất, giai cấp công nhân và nhân dân lao dộng trở thành người làm chủ nền sản xuât và chi phối mọi mặt hoạt động của đời sống xã hội. Khi đó họ mới có dân chủ thực sự và trở thành lực lượng quyết định quá trình phát triển của xã hội.
_ Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa lấy hệ tư tưởng Mác – Lê-nin làm nền tảng tinh thần của xã hội: Trên cơ sở này, giai cấp công nhân và nhân dân lao động làm chủ đời sống tinh thần của toàn xã hội.
_ Dân chủ xã hội chủ nghĩa là nền dân chủ của nhân dân lao động: Nhà nước xã hội chủ nghĩa ngay từ buổi đầu hình thành đã xác định quyền lực thuộc về nhân dân, đólà một trong những nguyên tắc cơ bản xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân.
_ Dân chủ xã hội chủ nghĩa gắn liền với pháp luật, kỉ luật, kỉ cương:
Dân chủ
Pháp luật, kỉ luật, kỉ cương
Công dân có quyền kinh doanh.
Công dân có quyền học tập.
Công dân có quyền tham quan danh lam thắng cảnh
Nộp thuế vào ngân sách nhà nước.
Học tập tốt, ý thức kỉ luật tốt.
Bảo vệ tài nguyên môi trường.
2. Xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam:
Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa không thể có đầy đủ khi giai cấp công nhân và nhân dân lao động vừa giành chính quyền mà phải trải qua quá trình hình thành, phát triển và từng bước hoàn thiện. Quá trình đó diễn ra trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội.
a) Nội dung cơ bản của nền dân chủ trong lĩnh vực kinh tế:
Hãy nêu những ví dụ về dân chủ trong lĩnh vực kinh tế mà bạn biết
_ Sản xuất hàng dệt may công dân phải nộp thuế.
_ Kinh doanh gạo công dân phải nộp thuế…
Hãy nêu nội dung cơ bản của dân chủ trong lĩnh vực kinh tế?
_ Thực hiện quyền làm chủ của công dân đối với tư liệu sản xuất trên cơ sở đó làm chủ quá trình quản lí sản xuất và phân phối sản phẩm.Biếu hiện của quyền làm chủ về kinh tế ở nước ta hiện nay là chính sách kinh tế nhiều thành phần:
+ Mọi công dân cũng như các thành phần kinh tế đều bình đẳng và tự do kinh doanh trong khuôn khổ pháp luật.
+ Làm chủ trực tiếp quá trinh sản xuất, kinh doanh, phân phối sản phẩm của mình và làm nghĩa vụ đối với nhà nước.
_ Tuy nhiên quyền làm chủ của công dân không có nghĩa là công dân chỉ được hưởng quyền mà còn phải làm tròn nghĩa vụ đối với nhà nước và xã hội.
Chế biến tôm
Nghề dệt, may
Chế biến gỗ
Nghề gốm
b) Nội dung cơ bản của dân chủ trong lĩnh vực chính trị:
Hãy nêu những ví dụ về dân chủ trong lĩnh vực chính trị mà bạn biết?
_ Bầu cử quốc hội
_ Báo chí đưa tin chống tiêu cực
_ Tham gia góp ý kiến dự thảo hiến pháp, pháp luật
Hãy nêu nôi dung cơ bản của dân chủ trong lĩnh vực chính trị và biểu hiện?
_ Nội dung cơ bản: mọi quyền lực thuộc về nhân dân, trước hết là nhân dân lao động.
_ Dân chủ trong lĩnh vực chính trị được thể hiện:
+ Quyền bầu cử và ứng cử vào các cơ quan quyền lực nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội.
+ Quyền tham gia quản lí nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận các vấn đề chung của Nhà nước và địa phương.
+ Quyền kiến nghị với các cơ quan nhà nước, biểu quyết khi Nhà nước tổ chức trưng cầu ý dân.
+ Quyền giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước, quyền khiếu nại, tố cáo…
Quốc hội thảo luận, các hoạt động bầu cử…
_ Sáng tác thơ ( có tiền nhuận bút );
_ Hưởng thụ ca nhạc, sân khấu;
_ Bảo vệ quyền lợi cho người sáng tác ( chống đạo văn, đạo nhạc )…
Hãy nêu nội dung cơ bản của dân chủ trong lĩnh vực văn hóa và biểu hiện?
_ Nội dung cơ bản: Thực hiện những quyền làm chủ của công dân trong lĩnh vực văn hóa.
_ Dân chủ trong lĩnh vực văn hóa được thể hiện:
+ Quyền được tham gia vào đời sống văn hóa;
+ Quyền được hưởng các lợi ích từ sáng tạo văn hóa, nghệ thuật của chính mình;
+ Quyền sáng tát, phê bình văn học, nghệ thuật;
+ Giải phóng con người khỏi những thiên khiến lạc hậu, laoji bỏ mọi sự áp bức về tinh thần và đưa văn hóa đến cho mọi người.
c) Nội dung cơ bản của dân chủ trong lĩnh vực văn hóa:
Hãy nêu một vài biểu hiện về quyền dân chủ của nhân dân trong lĩnh vực văn hóa?
d) Nội dung cơ bản của dân chủ trong lĩnh vực xã hội
_ Nội dung cơ bản: Đảm bảo những quyền của công dân.
_ Dân chủ trong lĩnh vực xã hội được thể hiện:
+ Quyền lao động;
+ Quyền bình đẳng nam nữ;
+ Quyền được hưởng an toàn xã hội và bảo hiểm xã hội;
+ Quyền được hưởng chế độ bảo vệ sức khỏe;
+ Quyền được bảo đảm về mặt vật chất và tinh thần khi không còn khả năng lao động;
+ Quyền bình đẳng về nghĩa vụ và quyền lợi, về cống hiến và hưởng thụ các thành viên trong xã hội.
Hãy nêu những ví dụ về dân chủ trong lĩnh vực xã hội?
_ Công dân từ 15 tuôi trở lên được kí hợp đồng lao động;
_ Người lao động được mua bảo hiểm y tế;
_ Chinhsasch thương binh liệt sĩ, người già cô đơn…
Hãy nêu nội dung cơ bản của dân chủ trong lĩnh vực xã hội và biểu hiện?
Các biện pháp
thúc đẩy
nền dân chủ
Hoàn thiện
nhà
nước
XHCN.
Hoàn thiện cơ
chế đảm bảo
cho nhân
dân thật sự
tham gia vào
quá trình
quản lí nhà
nước.
Đào tạo, bồi
dưỡng đội ngũ
cán bộ, công
chức NN có
phẩm chất đạo
đức, chuyên môn
nghiệp vụ giỏi…,
tạo điều kiện
để nhân dân
thực hiện
quyền làm chủ.
Có cơ chế và
biện pháp kiểm
soát, ngăn ngừa v
à trừng trị tệ
quan liêu, tham
nhũng, lộng quyền,
vô trách nhiệm,
xâm phạm quyền
dân chủ công dân.
Ngăn chặn và
khắc phục tình
trạng dân chủ
hình thức, dân
chủ cực đoan.
Báo chí
Khám sức khỏe
3. Những hình thức cơ bản của dân chủ:
a) Dân chủ trực tiếp:
_ Là hình thức dân chủ với những quy chế, thiết chế để nhân dân thảo luận, biểu quyết, tham gia trực tiếp quyết định công việc của cộng đồng, của Nhà nước.
Công dân được thể hiện quyền dân chủ trong những lĩnh vực nào? Và hình thức như thế nào?
_ Công dân được thể hiện dân chủ trong những lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội…
_ Hình thức là:
+ Trưng cầu ý dân (trong phạm vi toàn quốc).
+ Thực hiện sáng kiến pháp luật ( nhân dân được tham gia xây dựng, sửa đổi, bổ sung các đạo luật).
+ Dân chủ trực tiếp còn là viejc làm chủ trực tiếp bằng các hình thức nhan dân tự quản, xây dựng và thực hiện các quy ước, hương ước phù hợp vopwis pháp luật.
Dân chủ trực tiếp
b) Dân chủ gián tiếp ( dân chủ đại diện ):
_ Là hình thức dân chủ thông qua những quy chế, thiết chế để nhân dân bầu ra những người đại diện thay mặt mình quyết định các công việc chung của cộng đồng, của Nhà nước.
Ví dụ: Tổ trưởng, lớp trưởng, trưởng khu phố, đại biểu hội đồng nhân dân các cấp, đại biểu quốc hội…
Dân chủ đại diện
Hình thức
Ưu điểm
Hạn chế
Dân
chủ
trực
tiếp
Công dân trực tiếp phản ánh nguyện vọng của mình nên mang tính quần chúng rộng rãi.
Phụ thuộc vào trình độ nhận thức của mỗi người dân.
Dân
chủ
gián
tiếp
Thống nhất được nguyện vọng của công dân trong tất cả các hoạt đông từ trung ương đến địa phương.
Nguyện vọng của công dân không được phản ánh trực tiếp và phải phụ thuộc vào khả năng của người đại diện.
Dân chủ trực tiếp và dân chủ gián tiếp có quan hệ mật thiết với nhau, đều là hình thức của chế độ dân chủ.
Chỉ ra các hình thức dân chủ trong các tình huống sau:
Bầu cử hội đồng nhân dân.
Lớp trưởng kiến nghị về cơ sở, vật chất của lớp họ với nhà trường.
Viết bàn gửi đăng báo.
Tham gia câu lạc bộ văn học.
Đáp án:
Dân chủ trực tiếp: 1,3,4
Dân chủ gián tiếp: 2
Cảm ơn thầy cô và các bạn đã lắng nghe!