Bài 10. Ếch ngồi đáy giếng

NGỮ VĂN 6
GV: CHÂU THỊ NGỌC THỌ
Trên đây là hình ảnh minh họa cho văn bản nào mà em đã học?
Kiểm tra bài cũ
1. Mã Lương được vị thần tặng bút thần khi nào?
A. Khi bắt đầu học vẽ
B. Khi chưa học vẽ
C. Tự học vẽ đã có nhiều tiến bộ
D. Sau khi học vẽ xong
2. Mơ ước của Mã Lương thời thơ ấu là gì?
A. Mong có bút thần B. Mong có bút vẽ
C. Mong có giấy vẽ D. Mong có màu vẽ
? Em hãy cho biết mỗi bức tranh du?i ��y minh họa cho sự việc gì? Van b?n thu?c th? lo?i gì?
1
2
3
46
1
2
3
cổ tích
Tiết 37- Văn bản
Truyện ngụ ngôn
ếch ngồi đáy giếng
Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ. Xung quanh nó chỉ có vài con nhái, cua, ốc bé nhỏ. Hàng ngày nó cất tiếng kêu ồm ộp làm vang động cả giếng, khiến các con vật kia rất hoảng sợ. Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như một vị chúa tể.
Một năm nọ, trời mưa to làm nước trong giếng dềnh lên, tràn bờ, đưa ếch ta ra ngoài.
Quen thói cũ, ếch nghênh ngang đi lại khắp nơi và cất tiếng kêu ồm ộp. Nó nhâng nháo đưa cặp mắt nhìn lên bầu trời, chả thèm để ý đến xung quanh nên đã bị một con trâu đi qua giẫm bẹp.
(Theo Minh H�nh v� Phan H�ng S�n)
Tiết 37: Văn bản: Õch ngåi ®¸y giÕng
( Truyện ngụ ngôn )


I. Đọc-hiểu văn bản.
1- Đọc và kể tóm tắt.
2- Chú thích:
* Truyện ngụ ngôn:
- H×nh thøc:
- Đối tượng:
- Mục đích:
truyện kể bằng văn xuôi hoặc văn vần.
mượn truyện đồ vật, loài vật hoặc chính con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người.
khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống.
3- Bố cục của văn bản.
Chia làm hai phần:
Phần 1: Từ đầu-> như một vị chúa tể:
ếch khi ở trong giếng.
Phần 2: Còn lại:
ếch khi ra khỏi giếng.
4- Phương thức biểu đạt.
Văn bản được biểu đạt theo phương thức nào?
Tự sự.
I. Đọc-hiểu văn bản.
II.Tìm hiểu văn bản.
1) ếch khi ở trong giếng:
Cuộc sống: ủụn giaỷn, chaọt heùp, trỡ treọ.
- Oai nhử moọt vũ chuựa teồ xem ba�u trụứi chổ baống caựi vung.
-Trong giếng ếch sống cùng nh?ng con vật nào?
(cùng nh?ng con vật bé nhỏ khác)

Cuộc sống trong giếng của ếch là cuộc sống như thế nào?

Trong môi trường ấy ếch tự thấy mỡnh như thế nào?
Tiết 37: Văn bản: Õch ngåi ®¸y giÕng
( Truyện ngụ ngôn )
? Điều đó cho thấy đặc điểm gì trong tính cách của ếch?
-> Hiểu biết nông cạn nhưng lại huênh hoang.
? ở đây chuyện về ếch nhưng nhằm ám chỉ điều gì về con người?
=> Môi trường hạn hẹp dễ khiến người ta kiêu ngạo, không biết thực chất về mình.
I. Đọc-hiểu văn bản.
II.Tìm hiểu văn bản.

1) Khi ếch ở trong giếng:

- Cu?c s?ng: don gi?n, ch?t h?p, trỡ tr?.
- Oai nhu m?t v? chỳa t?, xem b?u tr?i ch? b?ng cỏi vung.
? Hi?u bi?t nụng c?n nhung l?i huyờnh hoang.
? Mụi tru?ng h?n h?p d? khi?n ngu?i ta kiờu ng?o, khụng bi?t th?c ch?t v? mỡnh

Đọc-hiểu văn bản.
II. Tìm hiểu văn bản.
1)Khi ếch ở trong giếng:
2) Khi ếch ra khỏi giếng:
Tiết 37: Văn bản: Õch ngåi ®¸y giÕng
( Truyện ngụ ngôn )
-Khi ếch ra khỏi giếng có gì thay đổi trong hoàn cảnh sống của ếch?
Những cử chỉ nào của ếch chứng tỏ ếch không nhận ra sự thay đổi đó?
- Tại sao ếch lại có thái độ "nhâng nháo"và"chả thèm để ý" như thế?

- Cử chỉ nhâng nháo, chả thèm để ý đến xung quanh.
Kiêu ngạo và chủ quan.
- Không gian: rộng lớn
.
I. Đọc-hiểu văn bản.
II.Tìm hiểu văn bản.
1)Khi ếch ở trong giếng:
2) Khi ếch ra khỏi giếng:
Không gian rộng lớn.
Cử chỉ nhâng nháo, chả thèm để ý đến xung quanh.
Kiêu ngạo chủ quan.
Kết cục: bị trâu giẫm bẹp.
? Không nhận thức rõ giới hạn của mình sẽ bị thất bại thảm hại.
Tiết 37: Văn bản: Õch ngåi ®¸y giÕng
( Truyện ngụ ngôn )
- Kết cục chuyện gỡ ủaừ xaỷy ra vụựi eỏch?
3) ý nghĩa.
? Theo em, truyện "Êch ngồi đáy giếng"
ngụ ý phê phán điều gì, khuyên răn điều gì?
- Phê phán những kẻ hiểu biết hạn hẹp mà lại huyênh hoang.
- Khuyên nhủ con người phải biết mở rộng tầm hiểu biết trong mọi hoàn cảnh; không được chủ quan, kiêu ngạo.
? Em hiểu gì về nghệ thuật của truyện?
- Nghệ thuật: ẩn dụ,nhân hóa.
3) ý nghĩa:
- Phê phán những kẻ hiểu biết hạn hẹp mà lại huyênh hoang.
- Khuyên nhủ con người phải biết mở rộng tầm hiểu biết trong mọi hoàn cảnh; không được chủ quan, kiêu ngạo.
- Nghệ thuật: Ẩn dụ, nhân hóa.
Từ câu truyện về cách nhìn thế giới bên ngoài chỉ qua miệng giếng nhỏ hẹp của chú ếch, truyện Ếch ngồi đáy giếng ngụ ý phê phán những kẻ hiểu biết cạn hẹp mà lại huênh hoang, khuyên nhủ người ta phải cố gắng mở rộng tầm hiểu biết của mình , không được chủ quan, kiêu ngạo.
Thành ngữ : "Ếch ngồi đáy giếng".

III. Tổng kết: (SGK - 101)
Tiết 37: Văn bản: Õch ngåi ®¸y giÕng
( Truyện ngụ ngôn )
A. Phê phán những kẻ hiểu biết nông cạn mà lại huênh
hoang, tự đắc.
BÀI TẬP:
1. Truyện ếch ngồi đáy giếng nhằm nêu lên bài học gì?
B. Khuyên mọi người phải cố gắng mở rộng tầm hiểu
biết của mình, không được chủ quan.
C. Khuyên mọi người phải sống khiêm tốn, chớ tự cao
tự đại.
D. Tất cả đều đúng.
2. Từ “vị” (trong “vị chúa tể”) là:
A. Danh từ chỉ đơn vị.
B. Danh từ chỉ sự vật.
Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng _____ _______ mà nó thì oai như một vị _____ ___ .
Nó _______ ______ nhìn lên bầu trời chả thèm để ý đến xung quanh nên bị một con trâu đi qua _____ _____.
Hai câu văn quan trọng nêu lên nội dung ý nghĩa truyện:
chiếc vung
chúa tể
nhâng nháo
giẫm bẹp
Bài tập 3:
3
Kể
lại
truyện
Em hãy kể lại truyện và rút ra bài học từ truyện.
Hãy vẽ tranh minh họa cho chi tiết trong truyện mà em thích nhất.
Dặn dò về nhà:
Xem lại toàn bộ nội dung phân tích. Học bài theo nội dung bài học, nội dung ghi nhớ.
Soạn nội dung bài tiếp theo: "Thầy bói xem voi".
ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG
Có một con ếch nọ
Sống ở đáy giếng sâu
Xung quanh : tôm, cá, nhỏ
Tưởng giỏi : giỏi lắm đâu
Nơi đáy giếng đục ngầu
Và lắm rêu, lắm cỏ
Chỉ thấy bầu trời nhỏ
Không to bằng chiếc vung
Ếch tưởng : ta - anh hùng
Xứng đáng làm thủ lĩnh
Biết đâu : trời cao minh
Không như nhìn dưới giếng
Ếch ta sinh lười biếng
Chẳng ra ngoài mở mang
Thênh thang - kho kiến thức
Thênh thang - kho kiến thức
Một hôm trời nóng nực
Rồi đổ mưa ầm ầm
Nước trong giếng lên dần
Đưa ếch ra ngoài giếng
Vẫn quen như đáy giếng
Ếch đi lại nghênh ngang
Dù ngay giữa đường làng
Ếch vẫn nghênh mặt : kệ
Một cậu đội nón mê
Thả trâu đi gần đó
Trâu loanh quanh tìm cỏ
Giẫm bẹp ếch ta rồi !
Nếu chẳng chịu mở mang
Chỉ suốt ngày kênh kiệu
Thì ai ơi liều liệu
Có ngày giống ếch kia