Bài 10. Ếch ngồi đáy giếng

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ THĂM LƠP!
Ý nghĩa hình tượng nhân vật cá vàng trong truyện cổ tích “Ông lão đánh cá và con cá vàng”?
Ý nghĩa hình tượng nhân vật cá vàng trong truyện cổ tích “Ông lão đánh cá và con cá vàng”:
Tượng trưng cho lòng biết ơn, nhân hậu, cái thiện.
Tượng trưng cho công lí: trừng trị kẻ tham lam, bội bạc đích đáng.

(Truyện ngụ ngôn)
Ng? van
Ti?t 36: ?ch ng?i dỏy gi?ng


Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I.TÌM HIỂU CHUNG



Truyện thuộc thể loại gì?
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I.TÌM HIỂU CHUNG



Truyện ngụ ngôn là gì?
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I.TÌM HIỂU CHUNG
Ngụ ngôn
Ngụ : Hàm ý kín đáo sâu sắc
Ngôn : Lời nói
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I.TÌM HIỂU CHUNG
* Thể loại: truyện ngụ ngôn
+ Là loại truyện kể dân gian bằng văn xuôi hoặc văn vần
+ Mượn truyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người, để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người.
+ Nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống.
Truyện ngụ ngôn
I.TÌM HIỂU CHUNG
Một số nhà sáng tác truyện ngụ ngôn nổi tiếng thế giới:
Ê-dốp (Hi lạp – cổ đại)
Phe-đơ-rơ (La mã – cổ đại)
Trang Tử - Liệt Tử (Trung Hoa – Cổ đại)
La-phong-ten (Pháp- TK 15)
Crư-lốp (Nga TK 19)
Truyện ngụ ngôn
I.TÌM HIỂU CHUNG
Ở Việt Nam truyện ngụ ngôn là sáng tác dân gian do nhà văn hóa Nguyễn Văn Ngọc và nhiều giáo sư, nhà nghiên cứu sưu tầm. Chùm truyện ngụ ngôn trong chương trình ngữ văn lớp 6 gồm:
Ếch ngồi đáy giếng
Thầy bói xem voi
Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng.
Đeo nhạc cho mèo
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I.TÌM HIỂU CHUNG
TÌM HIỂU CHUNG
* Khái niệm truyện ngụ ngôn:
- SGK/100.
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I.TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc văn bản
2. Giải thích từ khó (sgk)
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I.TÌM HIỂU CHUNG
* Giải thích từ khó
- Chúa tể: kẻ có quyền lực cao nhất, chi phối những kẻ khác.
- Dềnh lên: (nước) dâng cao
- Nhâng nháo: ngông nghênh, không coi ai ra gì.
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I.TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN
II. ĐỌC -TÌM HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc văn bản
2. Giải thích từ khó (sgk)
3. Bố cục
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I. TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN

Truyện được chia làm hai phần liên quan đến chú Ếch. Nội dung của mỗi phần là gì?
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I. TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN
BỐ CỤC
- P1: Từ đầu… đến “chúa tể”.
- P2: Phần còn lại.
Nguyên nhân
Kết quả
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I.TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN
II. ĐỌC -TÌM HIỂU VĂN BẢN
3. Bố cục
- P1: Từ đầu… đến “chúa tể”. Khi Ếch ở trong giếng.
- P2: Phần còn lại. Khi Ếch ra ngoài.


Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I. TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN

Vì sao Ếch tưởng bầu trời chỉ bé bằng cái vung và nó oai như một vị chú tể?
(Truyện ngụ ngôn)
Ếch ngồi đáy giếng
Thời gian:
Sống lâu ngày
Không gian:
Trong giếng, nhỏ hẹp,
không thay đổi
Xung quanh nó:
Cua, ốc, nhái
Ếch tưởng bầu trời chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như một vị chúa tể.
Tiếng kêu ồm ộp:
Các con vật khác hoảng sợ
* Môi trường sống nhỏ hẹp, xung quanh chỉ có vài vật bé nhỏ, hàng ngày tiếng kêu “ồm ộp” làm vang động cả giếng khiến các con vật khác hoảng sợ.
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I.TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN
4. Phân tích
a. Khi ở trong giếng
- Môi trường sống nhỏ hẹp, xung quanh chỉ có vài vật bé nhỏ, hàng ngày tiếng kêu “ồm ộp” làm vang động cả giếng khiến các con vật khác hoảng sợ.
- Ếch tưởng bầu trời chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như một vị chúa tể.


Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I. TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN

Qua đó em thấy đặc điểm gì về tính cách của Ếch?
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I.TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN
4. Phân tích
a. Ếch khi ở trong giếng
=> Hiểu biết nông cạn lại huênh hoang, kiêu ngạo.

Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I. TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN

Theo em môi trường sống hạn hẹp, dễ khiến người ta có thái độ như thế nào?
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I.TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN
4. Phân tích
a. Ếch khi ở trong giếng

=> Môi trường sống hạn hẹp khiến người ta hiểu biết ít, kiêu ngạo, không nhận thức được chính mình và thế giới xung quanh.
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I. TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN

Ếch ra ngoài bằng cách nào?
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I.TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN
4. Phân tích
Khi ở trong giếng
b. Ếch khi ra khỏi giếng
4. Phân tích
b. Ếch khi ra khỏi giếng
- Trời mưa to, nước giếng dềnh lên đưa Ếch ra ngoài.
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I. TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN
4. Phân tích
a. Ếch khi ở trong giếng

Không gian bên ngoài khác gì với không gian trong giếng?
Môi trường nhỏ hẹp
Môi trường rộng lớn
Ếch khi ở ngoài giếng
Ếch khi ở trong giếng
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I. TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN

Hoàn cảnh và nguyên nhân nào dẫn đến cái chết của Ếch?
(Truyện ngụ ngôn)
Ếch ngồi đáy giếng
Hiểu biết nông cạn
Môi trường nhỏ hẹp
Chủ quan kiêu ngạo
Môi trường rộng lớn
Quen thói nhâng nháo
Chết
Nguyên nhân
dẫn đến kết cục thảm hại:
Do Ếch hiểu biết hạn hẹp
không có kiến thức về thế giới rộng lớn
Do Ếch chủ quan kiêu ngạo
I.TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN
4. Phân tích
Ếch khi ở trong giếng
Ếch khi ra khỏi giếng
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I. TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN

Qua cái chết của Ếch em rút ra được bài học gì?
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I.TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN
4. Phân tích
Khi ở trong giếng
Khi Ếch ra khỏi giếng
Bài học nhận thức
c. Bài học nhận thức
- Không được chủ quan kiêu ngạo, coi thường người khác, bởi những kẻ đó sẽ bị trả giá đắt, có khi bằng cả tính mạng.
Phải biết hạn chế mình và phải mở rộng tầm hiểu biết bằng nhiều hình thức khác nhau.
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I.TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN
5. Nghệ thuật.
- Xây dựng nhân vật gần gũi với đời sống.
Cách nói bằng ngụ ngôn, cách giáo huấn tự nhiên, đặc sắc.
Cách kể bất ngờ hài hước nhưng kín đáo
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I.TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN
6. Ý nghĩa.
- “Ếch ngồi đáy giếng” ngụ ý phê phán những kẻ hiểu biết hạn hẹp mà lại huênh hoang, đồng thời khuyên nhủ chúng ta phải mở rộng tầm hiểu biết không chủ quan, kiêu ngạo.

Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I.TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN

Từ truyện Ếch ngồi đáy giếng này mà nhân dân ta đã có câu thành ngữ để nói lên bản chất của những con người có tầm nhìn hạn hẹp, ít hiểu biết mà lại chủ quan kiêu ngạo.

=> Thành ngữ “Ếch ngồi đáy giếng”.
Ếch ngồi đáy giếng
TRUYỆN NGỤ NGÔN
I.TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- TÌM HIỂU VĂN BẢN
III. TỔNG KẾT
III. TỔNG KẾT
- Ghi nhớ SGK/101
=> Thành ngữ “Ếch ngồi đáy giếng”.
IV. Luyện tập:
Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung mà nó thì oai như một vị chúa tể.
Nó nhâng nháo đưa cặp mắt nhìn lên bầu trời, chả thèm để ý đến xung quanh nên đã bị một con trâu đi qua giẫm bẹp.
Hai câu văn quan trọng nêu lên nội dung ý nghĩa truyện:
Bài tập 1: (SGK - 101)

Em hãy nêu một số hiện tượng trong cuộc sống (hoặc trong lớp học) ứng với thành ngữ “ Ếch ngồi đáy giếng” ?
Bài tập 2 ( SGK/101)

Một số hiện tượng trong cuộc sống (hoặc trong lớp học) ứng với thành ngữ “ Ếch ngồi đáy giếng” :
Hiểu biết ít, môi trường tiếp xúc hạn hẹp
Chủ quan, coi thường thực tế -> sự thất bại chua sót
Kiêu ngạo là thụt lùi, lạc hậu thậm chí là chết
Bài tập 2 ( SGK/101)
Củng cố, hướng dẫn.
Học bài theo nội dung bài học.
Học thuộc ghi nhớ (sgk)
Chuẩn bị bài : Thầy bói xem voi
Xin chân thành cảm ơn
các thầy cô giáo và các em