Bài 10. Danh từ (tiếp theo)

Chào mừng các thầy cô giáo
về dự hội giảng
Giáo viên thực hiện: Đoàn Thị Quyên
kiểm tra bài cũ
2. Hoàn thành bảng phân loại danh từ sau:
danh từ
Trình bày khái niệm, khả năng kết hợp và chức vụ ngữ
pháp của danh từ?
kiểm tra bài cũ
hoàn thành bảng phân loại danh từ sau:
danh từ
DT chỉ đơn vị
DT chỉ sự vật
DT chỉ đơn vị
tự nhiên
DT chỉ đơn vị
quy ước
DT chỉ đơn vị
quy ước chính xác
DT chỉ đơn vị
quy ước ước chừng
Tiết 37: danh từ (tiếp theo)
I. Danh từ chung và danh từ riêng
1. Ví dụ
2. Nhận xét
Quy tắc viết hoa danh từ
- Đối với danh từ riêng
3. Ghi nhớ ( SGK - 109)
II. Luyện tập
+ Tên người, tên địa lí Việt Nam và tên người, tên địa lí nước ngoài phiên âm Hán Việt : Viết hoa chữ cái đầu của mỗi tiếng.
+ Tên người, tên địa lí nước ngoài phiên âm trực tiếp: Viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành, dùng dấu gạch nối với những bộ phận gồm nhiều tiếng.
- Tên riêng của cơ quan, tổ chức, giải thưởng, danh hiệu, huân chương...: Viết hoa chữ cái đầu của mỗi bộ phận tạo thành cụm từ.
Vua, công ơn, tráng sĩ, đền thờ, làng, xã, huyện.
Phù Đổng Thiên Vương, Gióng, Phù Đổng, Gia Lâm, Hà Nội

? Tên riêng của
từng sự vật

?Gọi tên một loại sự vật
Bài tập nhanh:
- Người đi rừng núi trông theo bóng Người.
- Bác đã đi rồi sao Bác ơi!...
Những từ gạch chân là:
A. Danh từ riêng
B. Danh từ chung
C. Danh từ chung dùng như danh từ riêng.
1. Khoanh tròn vào đáp án trả lời đúng cho câu hỏi sau:
2. Các trường hợp được gạch chân sau đây có phải là danh
từ riêng không?
- Cái bàn này đã bị gãy chân.
- Bông hoa kia rất đẹp.
Lưu ý:

Danh từ chung có thể dùng để chỉ cả một loại sự vật cùng loại nhưng cũng có thể dùng kết hợp với những từ khác để chỉ một sự vật cá thể.
Một số danh từ chung khi trở thành tên gọi các nhân vật trong các truyện thơ .cũng được viết hoa như các danh từ riêng
Bài tập 3 (sgk Tr110)
Ai đi Nam Bộ
Tiền giang, hậu giang
Ai vô thành phố
Hồ Chí Minh
Rực rỡ tên vàng.
Ai về thăm bưng biền đồng tháp
Việt Bắc miền Nam, mồ ma giặc pháp
Nơi chôn rau cắt rốn của ta!
Ai đi Nam -Ngãi, Bình - Phú khánh hoà
Ai vô phan giang, phan thiết
Ai lên tây nguyên, công tum, đắc lắc
Khu Nam dằng dặc khúc ruột miền trung
Ai về với quê hương ta tha thiết
Sông hương, bến hải, cửa Tùng.
Ai vô đó với đồng bào, đồng chí
Nói với Nửa-Việt nam yêu quý
Rằng: nước ta là của chúng ta
Nước việt nam dân chủ cộng hoà !
Có bạn chép bài thơ sau của nhà thơ Tố Hữu mà quên viết hoa một
số danh từ riêng. Em hãy viết lại các danh từ riêng ấy cho đúng.
Bài tập 3 (sgk Tr110)
Ai đi Nam Bộ

Ai vô thành phố
Hồ Chí Minh
Rực rỡ tên vàng.
Ai về thăm bưng biền đồng tháp
Việt Bắc miền Nam, mồ ma giặc Pháp
Nơi chôn rau cắt rốn của ta!
Ai đi
Ai vô
Ai lên
Khu Nam dằng dặc kcúc ruột miền
Ai về với quê hương ta tha thiết

Ai vô đó với đồng bào đồng chí
Nói với yêu quý
Rằng: nước ta là của chúng ta
Nước
Tiền Giang, Hậu Giang
Nam Ngãi, Bính Phú, Khánh Hoà
Phan Giang, Phan Thiết
Tây Nguyên, Kon Tum, Đắc Lắc
Trung
Sông Hương, Bến Hải, Cửa Tùng
nửa Việt Nam
Việt Nam Dân chủ cộng hoà
Tìm các danh từ có trong câu văn sau:
Vua nhớ công ơn tráng sĩ, phong là Phù Đổng Thiên Vương và lập đền thờ ngay ở làng Gióng, nay thuộc xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội.
( Theo Thánh Gióng )
Vua nhớ công ơn tráng sĩ, phong là Phù Đổng Thiên Vương và lập đền thờ ngay ở làng Gióng, nay thuộc xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội.
( Theo Thánh Gióng )
2. Viết hoa các từ sau theo đúng quy tắc.
- lê thị thu thủy
- hà nội
- mạc tư khoa
- mao trạch đông
Lê Thị Thu Thủy
Hà Nội
Mạc Tư Khoa
Mao Trạch Đông
- victo huygô
- mat xcơ va
Vic-to Huy- gô
Mat - xcơ- va
- phòng giáo dục và đào tạo
thanh miện
- trường trung học cơ sở
nguyễn lương bằng
- hội liên hiệp phụ nữ việt nam
- giải thưởng quả bóng vàng.
- danh hiệu nhà giáo nhân dân
Phòng Giáo dục và Đào tạo
Thanh Miện
Trường Trung học cơ sở
Nguyễn Lương Bằng
Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam
Giải thưởng Quả bóng vàng.
Danh hiệu Nhà giáo nhân dân
1. Nhắc lại quy tắc viết hoa danh từ đã học.
Bài tập nhanh

Những tên riêng nào sau đây bị viết sai quy tắc?
Em hãy sửa lại cho đúng?
Xô Ma Li
Lí Bạch
Hồng- kông
Hàn Quốc
Thái- lan
Tô Ki Ô
Xô - ma- li
Hồng Kông
Thái Lan
Tô- ki - ô
Tìm danh từ chung và danh từ riêng trong câu sau:
Ngày xưa,/ ở / miền/ đất / Lạc Việt / cứ / như / bây giờ / là /
Bắc Bộ / nước/ ta, có / một/ vị / thần / thuộc/ nòi/ rồng/ , con trai /
thần /Long Nữ / tên/ là / Lạc Long Quân.
Đáp án:
Danh từ chung
Danh từ riêng
ngày xưa, miền, đất,
bây giờ, thần, nước,
nòi, rồng, con trai , tên
Lạc Việt, Bắc Bộ, Long Nữ,
Lạc Long Quân
Bài 1: Tìm danh từ chung và danh từ riêng trong câu sau:
Ngày xưa,/ ở / miền/ đất / Lạc Việt / cứ / như / bây giờ / là /
Bắc Bộ / nước / ta, có / một/ vị / thần / thuộc/ nòi/ rồng/ , con trai /
thần /Long Nữ / tên/ là / Lạc Long Quân.
Đáp án:
Danh từ chung
Danh từ riêng
ngày xưa, miền, đất, bây
giờ, nước, thần, nòi, rồng,
con trai , tên
Lạc Việt, Bắc Bộ, Long Nữ,
Lạc Long Quân
Bài 2: Các từ được gạch chân dưới đây có phải danh từ riêng
không? Vì sao?
Chim, Mây, Nước, Hoa đều cho rằng tiếng hót kì diệu của
Họa Mi đã làm cho tất cả bừng tỉnh giấc.
( Võ Quảng)
b. Nàng út bẽn lẽn dâng lên vua mâm bánh nhỏ.
(Nàng út làm bánh ót)
c. [.] Khi ngựa thét ra lửa đã thiêu cháy một làng, cho nên
làng đó về sau gọi là làng Cháy
(Thánh Gióng)
Đáp án: Các từ gạch chân ở trên là danh từ riêng vì:
Chim, Hoa, Mây, Nước, Họa Mi là tên riêng của những nhân vật
trong tác phẩm của Võ Quảng
út là tên riêng của một người.
Cháy là tên của một làng
- Danh từ là những từ chỉ người , vật, hiện tượng, khái niệm.
Danh từ có thể kết hợp với từ chỉ số lượng ở phía trước; các từ này , đó, nọ, kia ở phía sau và một số từ ngữ khác để lập thành cụm danh từ.
Chức vụ điển hình trong câu của danh từ là chủ ngữ. Khi làm vị ngữ, danh từ cần có từ là đứng trước.
Danh từ tiếng Việt được chia làm hai loại lớn là danh từ chỉ
đơn vị và danh từ chỉ sự vật.
+ Danh từ chỉ đơn vị nêu tên đơn vị dùng để tính, đếm, đo
lường sự vật
+ Danh từ chỉ sự vật nêu tên từng loại hoặc từng cá thể người,
vật, hiện tượng, khái niệm.
Danh từ chỉ đơn vị gồm hai nhóm:
+ Danh từ chỉ đơn vị tự nhiên
+ Danh từ chỉ đơn vị quy ước. Cụ thể là:
. Danh từ chỉ đơn vị quy ước ước chừng
. Danh từ chỉ đơn vị quy ước chính xác
hoàn thành bảng phân loại danh từ sau:
danh từ
DT chỉ đơn vị
DT chỉ sự vật
DT chỉ đơn vị
tự nhiên
DT chỉ đơn vị quy ước
DT chỉ đơn vị
quy ước chính xác
DT chỉ đơn vị
quy ước ước chừng
Danh từ
chung
Danh từ
riêng
Hướng dẫn về nhà
Xem lại các lỗi chính tả - viết hoa không đúng quy tắc trong
bài làm văn số 1 của em và tự sửa lại
- Tập chép chính tả một bài thơ thuộc lòng- chú ý thực hiện đúng
quy tắc viết hoa
- Chuẩn bị nội dung bài tiếp- Cụm danh từ