Bài 10. Danh từ (tiếp theo)

Phòng giáo dục và đào tạo Quảng Xương
Trường THCS Quảng Thọ
GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ THU HÀ
Kiểm tra bài cũ
Hãy lựa chọn đáp án đúng nhất trong các đáp án sau :
Danh từ được chia thành các loại lớn là :
A. Danh từ chỉ người, chỉ vật , chỉ khái niệm .
B. Danh từ chỉ đơn vị, danh từ chung và danh từ riêng.
C. Danh từ chỉ đơn vị và danh từ chỉ sự vật.
Danh từ chỉ đơn vị được phân loại như thế nào ?
DANH TỪ
DT chỉ đơn vị
DT chỉ sự vật
DT chỉ đơn
vị tự nhiên
DT chỉ đơn
vị quy ước
Chính
xác
Ước
Chừng
Danh từ ( tiếp )
Tiết 41
I. Danh từ chung và danh từ riêng :
Tiết 41:
DANH TỪ
( Tiếp )
1. Ngữ liệu :
Tìm các danh từ chung và danh từ riêng ?
Vua nhớ công ơn tráng sĩ, phong cho là Phủ Đổng Thiên Vương và lập đền thờ ngay ở làng Gióng, nay thuộc xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội. ( Theo Thánh Gióng )
Danh từ chung
Danh từ riêng
vua, công ơn, tráng sĩ, đền thờ, làng, xã , huyện
Phù Đổng Thiên Vương, Gióng, Phù Đổng, Gia Lâm, Hà Nội
I. Danh từ chung và danh từ riêng:
Tiết 41:
DANH TỪ
( Tiếp )
1. Ngữ liệu :
em bé bộ đội
Hồ Gươm
1
2
Bác Hồ
Hàm Rồng
Sầm Sơn
cô giáo
Ô tô

Tên gọi sự vật trong
ảnh ở nhóm 1 và 2
có gì khác nhau?
Tên gọi một loại sự vật nói chung.
Tên riêng của người , tên của những sự vật riêng lẻ, tên riêng các địa phương.
I Danh từ chung và danh từ riêng:
Tiết 41:
DANH TỪ
( Tiếp )
Ngữ liệu:
Danh từ chung
Danh từ riêng
Vua, công ơn, tráng sĩ, đền thờ, làng, xã , huyện
Phù Đổng Thiên Vương, Gióng, Phù Đổng, Gia Lâm, Hà Nội
DANH TỪ CHỈ SỰ VẬT
Danh từ chung
Danh từ riêng
Là tên gọi một
loại sự vật
Là tên riêng của
của từng người,
từng vật, từng
địa phương
Vua nhớ công ơn tráng sĩ, phong cho là Phủ Đổng Thiên Vương và lập đền thờ ngay ở làng Gióng, nay thuộc xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội. ( Theo Thánh Gióng )
2. Kết luận:
Em hiểu thế nào là danh từ chung, thế nào là danh từ riêng?
Bài tập 1: Tìm danh từ chung và danh từ riêng trong câu sau:
Ngày xưa,/ ở/ miền / đất / Lạc Việt, / cứ / như / bây giờ / thuộc / Bắc Bộ / nước / ta, / có / một / vị/ thần / thuộc / nòi / rồng, / con trai / thần / Long Nữ, / tên / là / Lạc Long Quân.
Danh từ chung
Danh từ riêng
Ngày xưa, miền, đất, nước, thần nòi rồng, con trai, tên.
Lạc Việt, Bắc Bộ, Long Nữ, Lạc Long Quân .
THẢO LUẬN NHÓM :
1
2
3
Hồ Chí Minh, Tố Hữu, Thanh Hóa, Quảng Thọ, Minh Trị, Nã Phá Luân, Mạc Tư Khoa....

Trung tâm Tin học, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh ...
Mây- ji,
Na-pô-lê-ông,
Mát-xcơ- va
? Nêu nhận xét gì về cách viết các danh từ riêng sau?
I. Danh từ chung và danh từ riêng:
Tiết 41:
DANH TỪ
( Tiếp )
2. Kết luận :
Cách viết danh từ riêng:
- Tên người, tên địa lí Việt Nam, tên người, tên địa lí nước ngoài được phiên âm qua âm Hán Việt: viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi tiếng.
- Tên người địa lí nước ngoài được phiên âm trực tiếp: viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tên riêngđó, nếu một bộ phận gồm nhiều tiếng thì giữa các tiếng cần có gạch nối…
-Tên các cơ quan, tổ chức, các giải thưởng, danh hiệu huân chương: viết hoa chữ cái đầu của mỗi bộ phận tạo thành tên riêng đó.
1. Ngữ liệu :
Hồ Chí Minh, Tố Hữu, Thanh Hóa, Quảng Thọ,
Minh Trị, Nã Phá Luân, Mạc Tư Khoa....

Tên người, tên địa lí Việt Nam, tên người, tên địa lí nước ngoài được phiên âm qua âm Hán Việt.
Viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi tiếng.
Mây- ji,
Na-pô-lê-ông,
Mát-xcơ- va
Tên người, tên địa lí nước ngoài phiên âm trực tiếp
Viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tên riêng đó, nếu mỗi bộ phận gồm nhiều tiếng thì giữa các tiếng cần có gạch nối.
Trung tâm Tin học, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh ...
Tên các cơ quan, tổ chức, các giải thưởng,danh hiệu huân chương…
vi?t hoa ch? cỏi d?u c?a m?i b? ph?n t?o th�nh tờn riờng dú.
I. Danh từ chung và danh từ riêng:
Tiết 41:
DANH TỪ
( Tiếp )
2. Kết luận :
Cách viết danh từ riêng:
- Tên người, tên địa lí Việt Nam, tên người, tên địa lí nước ngoài được phiên âm qua âm Hán Việt: viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi tiếng.
- Tên người địa lí nước ngoài được phiên âm trực tiếp: viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tên riêngđó, nếu một bộ phận gồm nhiều tiếng thì giữa các tiếng cần có gạch nối…
-Tên các cơ quan, tổ chức, các giải thưởng, danh hiệu huân chương: viết hoa chữ cái đầu của mỗi bộ phận tạo thành tên riêng đó.
1. Ngữ liệu :

Anh đội viên thức dậy
Thấy trời khuya lắm rồi
Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ.
( Trích: Đêm nay Bác
không ngủ - Minh Huệ)
Tại sao tác giả lại viết hoa từ Bác?
Lưu ý : có trường hợp danh từ chung được dùng làm danh từ riêng .
I. Danh từ chung và danh từ riêng:
Tiết 41:
DANH TỪ
( Tiếp )
2. Kết luận :
Cách viết danh từ riêng:
- Tên người, tên địa lí Việt Nam, tên người, tên địa lí nước ngoài được phiên âm qua âm Hán Việt: viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi tiếng.
- Tên người địa lí nước ngoài được phiên âm trực tiếp: viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tên riêngđó, nếu một bộ phận gồm nhiều tiếng thì giữa các tiếng cần có gạch nối…
-Tên các cơ quan, tổ chức, các giải thưởng, danh hiệu huân chương: viết hoa chữ cái đầu của mỗi bộ phận tạo thành tên riêng đó.
1. Ngữ liệu :
II. Luyện tập:
Bài tập 2 : Các từ được in đậm dưới đây có phải là danh từ riêng không ?
Vì sao?
a). Chim, Mây, Nước và Hoa đều cho rằng tiếng hót kì diệu của Họa Mi đã làm cho tất cả bừng tỉnh giấc.
b). Nàng Út bẽn lẽn dâng lên vua mâm bánh nhỏ.
c). Khi ngựa thét ra lửa, lửa đa thiêu cháy một làng, cho nên làng đó về sau gọi là làng Cháy.
Các từ in đậm đều là những danh từ riêng vì : các từ đó được dùng để gọi tên của từng sự vật cá biệt, duy nhất mà không phải gọi chung một loại sự vật.
Ai đi Nam Bộ 
Tiền giang, hậu giang 
Ai vô thành phố 
Hồ Chí Minh 
rực rỡ tên vàng.
Ai về thăm bưng biền đồng tháp 
Việt Bắc miền Nam, mồ ma giặc pháp 
Nơi chôn rau cắt rốn của ta! 
Ai đi Nam – Ngãi, Bình - Phú, khánh hoà 
Ai vô phan rang, phan thiết
Ai lên tây nguyên, công tum, đắc lắc  
Khu Năm, dằng dặc khúc ruột miền trung
Ai về với quê hương ta tha thiết 
Sông hương, bến hải, cửa Tùng...
Ai vô đó, với đồng bào, đồng chí 
Nói với Nửa - Việt nam yêu quý 
Rằng: nước ta là của chúng ta 
Nước việt nam dân chủ cộng hoà!
 

Bài 3. Có bạn chép đoạn thơ sau của nhà thơ Tố Hữu mà quên viết hoa một số danh từ riêng. Em hãy viết lại các danh từ riêng ấy cho đúng.
Ai đi Nam Bộ 
Tiền giang, hậu giang 
Ai vô thành phố 
Hồ Chí Minh 
rực rỡ tên vàng.
Ai về thăm bưng biền đồng tháp 
Việt Bắc miền Nam, mồ ma giặc pháp 
Nơi chôn rau cắt rốn của ta! 
Ai đi Nam – Ngãi, Bình - Phú, khánh hoà 
Ai vô phan rang, phan thiết
Ai lên tây nguyên, công tum, đắc lắc  
Khu Năm, dằng dặc khúc ruột miền trung
Ai về với quê hương ta tha thiết 
Sông hương, bến hải, cửa Tùng...
Ai vô đó, với đồng bào, đồng chí 
Nói với Nửa - Việt nam yêu quý 
Rằng: nước ta là của chúng ta 
Nước việt nam dân chủ cộng hoà!
 

Tiền Giang, Hậu Giang
Thành phố
Đồng Tháp
Pháp
Khánh Hòa
Phan Rang, Phan Thiết
Tây Nguyên, Công Tum, Đắc Lắc
Trung
Sông Hương, Bến Hải, Cửa Tùng
Việt Nam
Việt Nam Dân chủ Cộng hoà
DANH TỪ
DT chỉ đơn vị
DT chỉ sự vật
DT chỉ đơn
vị tự nhiên
DT chỉ đơn
vị quy ước
Chính
xác
Ước
Chừng
Danh từ chung
Danh từ riêng





Hướng dẫn học bài ở nhà
- Hoàn thành các bài tập trong vở bài tập.
Đặt câu có sử dụng danh từ chung và danh từ riêng.
Luyện cách viết danh từ riêng.
- Chuẩn bị bài: cụm danh từ.
+ Tìm hiểu ý nghĩa , cấu tạo, chức năng ngữ pháp của cụm danh từ.
Bài học của chúng ta tạm dừng tại đây. Xin gửi tới các thầy cô, các em học sinh lời chúc sức khoẻ và thành đạt !
Xin chân thành cảm ơn thầy cô và các em!
Danh từ chỉ sự vật
Danh từ chỉ đơn vị
Danh từ chỉ đơn vị tự nhiên
Danh từ chỉ đơn vị quy ước
Danh từ riêng
Danh từ chung
Chính xác
Ước chừng
Cái, bức, tấm , quyển...
Mét, ki lô met, ki lô gam...
Nắm, mớ, đàn, nhóm, bát...
Gióng,Hà Thạch, Phú Thọ, Phù Đổng
Vua, làng, xã, thị xã
CỦNG CỐ :
Bảng phân loại danh từ