Bài 10. Dân số và sức ép dân số tới tài nguyên, môi trường ở đới nóng

- Đặc điểm khí hậu đới nóng có những thuận lợi, khó khăn gì đối với sản xuất nông nghiệp ?
- Trình bày một số sản phẩm nông ngiệp chủ yếu ở đới nóng ?
Tiết 10 – Bài 10 : DÂN SỐ VÀ SỨC ÉP DÂN SỐ
TỚI TÀI NGUYÊN, MÔI TRƯỜNG Ở ĐỚI NÓNG
Quan sát lược đồ H.2.1, SGK/ Tr.7. Hãy xác định trên lược đồ những khu vực tập trung đông dân cư phân bố ở đới nóng ? Nhận xét về mật độ dân số của đới nóng so với các đới khí hậu khác?
Lược đồ phân bố dân cư Thế giới
Vì sao dân cư tập trung đông ở đới nóng và chủ yếu ở 4 khu vực trên?
Dân cư tập trung đông ở những khu vực trên sẽ có tác động như thế nào đến tài nguyên và môi trường ở đây?
Dân số đông, chiếm gần 50% dân số Thế giới
- Dân tập trung đông đúc ở Đông Nam Á, Nam Á, Tây Phi, Đông Nam Bra-xin
Bảng tổng điều tra dân số Thế giới và một vài quốc gia ( năm 2008 )
Hậu quả :
- Tài nguyên thiên nhiên nhanh chóng cạn kiệt
- Môi trường rừng, biển, đất trồng,… dần xuống cấp, tác động xấu tới nhiều mặt .
Tiết 10 – Bài 10 : DÂN SỐ VÀ SỨC ÉP DÂN SỐ
TỚI TÀI NGUYÊN, MÔI TRƯỜNG Ở ĐỚI NÓNG
Theo LHQ, trong số 2.2 tỉ người tăng lên trong thời gian từ 1975 đến 2000 thì có 2 tỉ người thuộc các nước đang phát triển, chiếm 90% sự tăng dân số.
Gia tăng tự nhiên cao → Bùng nổ dân số
Quan sát biểu đồ H.1.4, SGK/ Tr.5. Cho biết tình trạng gia tăng dân số hiện nay ở đới nóng như thế nào ?
Dân số tăng nhanh → bùng nổ dân số
→ tác động tiêu cực tới tài nguyên và môi trường, gây khó khăn cho đời sống và phát triển kinh tế
Đặc điểm gia tăng dân số ở đới nóng có ảnh hưởng gì tới tài nguyên, môi trường và kinh tế, đời sống các nước trong khu vực ?
Tiết 10 – Bài 10 : DÂN SỐ VÀ SỨC ÉP DÂN SỐ
TỚI TÀI NGUYÊN, MÔI TRƯỜNG Ở ĐỚI NÓNG
2/ Sức ép dân số tới tài nguyên, môi trường
Thảo luận nhóm : (3 phút)
Trình bày hậu quả của dân số đông, gia tăng dân số nhanh tới đời sống, tài nguyên và môi trường ở đới nóng ?
N 1 : Dựa vào bảng số liệu Tr.34, nhận xét mối tương quan giữa dân số và diện tích rừng ở khu vực Đông Nam Á ?
Tìm hiểu sức ép dân số tới tài nguyên (đất, khoáng sản, rừng…).
N 2 : Tìm hiểu sức ép dân số tác động tới nạn ô nhiễm môi trường.
Nêu một vài dẫn chứng để thấy rõ khai thác rừng quá mức sẽ có tác động xấu tới môi trường
N 3 : Dựa vào H.10.1,SGK/ Tr.34,
tìm hiểu sức ép dân số tới bình quân lương thực theo đầu người.
N 4 : Tìm hiểu sức ép dân số tới chất lượng cuộc sống của người dân .
Tiết 10 – Bài 10 : DÂN SỐ VÀ SỨC ÉP DÂN SỐ
TỚI TÀI NGUYÊN, MÔI TRƯỜNG Ở ĐỚI NÓNG
-Từ năm 1980 đến năm 1990, dân số ĐNÁ tăng từ 360tr người đến 442tr người. Trung bình mỗi năm tăng (442 - 360)/10 = 0,82 tr. người
-Từ năm 1980 dến năm 1990,diện tích rừng ĐNÁ giảm từ 240,2 tr ha xuống còn 208,6 tr ha. Trung bình mỗi năm giảm (240,2-208,6)/10 = 3,1tr. ha
=> Dân số càng tăng thì diện tích rừng càng giảm.
Một số ảnh khai thác tài nguyên thiên nhiên
Sức ép dân số
Đất bị xói mòn, bạc màu
Rừng suy giảm
Khoáng sản bị khai thác cạn kiệt
Nước bị ô nhiễm, giảm chất lượng
Ô nhiễm không khí
Suy giảm
tài nguyên
Tiết 10 – Bài 10 : DÂN SỐ VÀ SỨC ÉP DÂN SỐ
TỚI TÀI NGUYÊN, MÔI TRƯỜNG Ở ĐỚI NÓNG
Dân số tăng nhanh tác động đến môi trường: + Ô nhiễm nguồn nước : do nước thải sinh hoạt và nước thải từ các nhà máy…
Ô nhiễm không khí : do khí thải từ xe cộ, các nhà máy…
Ô nhiễm tiếng ồn : tiếng còi xe, tiếng máy móc từ các công trường, nhà máy…
Ô nhiễm đất : sử dụng nhiều phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, nước thải từ các khu công nghiệp…
→ Môi trường sống bị hủy hoại dần
Một số ảnh về ô nhiễm môi trường
Ô nhiễm nguồn nước
Ô nhiễm không khí
Một số hình ảnh về khai thác rừng quá mức tác động xấu tới môi trường
Tiết 10 – Bài 10 : DÂN SỐ VÀ SỨC ÉP DÂN SỐ
TỚI TÀI NGUYÊN, MÔI TRƯỜNG Ở ĐỚI NÓNG
Biểu đồ về mối quan hệ giữa dân số và lương thực ở châu Phi (1975 – 1990)
- Sản lượng lương thực tăng từ 100% lên 110%
- Tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên tăng từ 100% lên gần 160%
→ Bình quân lương thực theo đầu người giảm từ 100% xuống 80%
Nguyên nhân làm cho bình quân lương thực theo đầu người sụt giảm : dân số tăng nhanh và nhiều hơn so với sản lượng lương thực
Cả 2 đều tăng nhưng lương thực tăng không kịp với đà tăng dân số.
Sơ đồ mối quan hệ giữa gia tăng dân số với chất lượng cuộc sống :
Dân số tăng nhanh
Thừa lao động, thiếu việc làm
Khai thác tự nhiên quá mức → Môi trường suy thoái → sản xuất suy giảm
Nghèo đói, mù chữ, xã hội phân hóa giàu nghèo
Tệ nạn xã hội phát triển. Trật tự an ninh rối loạn
Kinh tế, văn hóa kém phát triển
Năng suất lao động giảm
Sức khỏe kém, bệnh tật tăng, tuổi thọ thấp
Một số hình ảnh về sức ép dân số tới chât lượng cuộc sống
Tiết 10 – Bài 10 : DÂN SỐ VÀ SỨC ÉP DÂN SỐ
TỚI TÀI NGUYÊN, MÔI TRƯỜNG Ở ĐỚI NÓNG
Những tác động của sức ép dân số tới tài nguyên, môi trường và xã hội như thế nào?
* Gia tăng dân số quá nhanh :
Để giảm sức ép trên các nước đới nóng đã có những giải pháp tích cực nào ?
- Đẩy nhanh tốc độ khai tác TNTN  TNTN bị khai thác kiệt quệ
Làm suy thoái môi trường  Môi trường bị hủy hoại nghiêm trọng
- Chất lượng cuộc sống thấp
Trồng cây bảo vệ rừng
Thu gom rác thải
Tiết 10 – Bài 10 : DÂN SỐ VÀ SỨC ÉP DÂN SỐ
TỚI TÀI NGUYÊN, MÔI TRƯỜNG Ở ĐỚI NÓNG
* Gia tăng dân số quá nhanh :
* Việc giảm tỉ lệ gia tăng dân số, phát triển kinh tế, nâng cao đời sống của người dân ở đới nóng sẽ có tác động tích cực tới tài nguyên và môi trường.
- Đẩy nhanh tốc độ khai tác TNTN  TNTN bị khai thác kiệt quệ
Làm suy thoái môi trường  Môi trường bị hủy hoại nghiêm trọng
- Điều kiện sống thấp
TĂNG THÊM
LƯƠNG THỰC
TĂNG THÊM ÁO QUẦN ,
VẬT DỤNG
TĂNG THÊM SỬ DỤNG
NĂNG LƯỢNG
DÂN SỐ ĐÔNG VÀ
GIA TĂNG NHANH
TĂNG THÊM
ĐẤT SẢN XUẤT
TĂNG KHAI THÁC
KHOÁNG SẢN
RỪNG BỊ TÀN PHÁ
MÔI TRƯỜNG
BỊ Ô NHIỄM
Nối các ô thành sơ đồ hoàn chỉnh
Học thuộc bài
Chuẩn bị bài mới : “Di dân và sự bùng nổ đô thị ở đới nóng
Sưu tầm một số tranh, ảnh về đô thị có tổ chức ở Việt Nam và các nước trong đới nóng
Các ảnh về nạn thất nhiệp, ùn tắc giao thông, khu nhà ổ chuột, ô nhiễm môi trường ở đới nóng