Bài 10. Đặc trưng vật lí của âm

Câu 1: Sóng dừng được tạo thành vì nguyên nhân gì ?
Câu 2: Chọn câu đúng
Tại điểm phản xạ thì sóng phản xạ
a/ Luôn ngược pha với sóng tới.
b/ Ngược pha với sóng tới nếu vật cản là cố định
c/ Ngược pha với sóng tới nếu vật cản là tự do
d/ Cùng pha với sóng tới nếu vật cản là cố định
Câu 3: Trên một sợi dây dài 2m đang có sóng dừng với tần số 100Hz ,người ta thấy ngoài 2 đầu dây cố dịnh còn có 3 điểm khác luôn đứng yên .Vận tốc tuyền sóng trên dây là :
a/ 40 m/s c/ 80 m/s
b/ 60 m/s d/ 100 m/s


Câu hỏi kiểm tra
4/ Hiện tượng sóng dừng trên dây đàn hồi, khoảng cách giữa hai nút sóng liên tiếp bằng bao nhiêu?
A. bằng hai lần bước sóng.
B. bằng một bước sóng.
C. bằng một nửa bước sóng.
D. bằng một phần tư bước sóng.
5/ Để có sóng dừng xảy ra trên một sợi dây đàn hồi
với hai đầu dây đều là nút sóng thì :
A. bước sóng luôn đúng bằng chiều dài dây
B. chiều dài dây bằng một phần tư bước sóng
C. chiều dài dây bằng một số bán nguyên lần bước sóng
D. bước sóng bằng một số lẻ lần chiều dài dây
6/ Một dây đàn có chiều dài L,
sóng dừng trên dây có bước sóng dài nhất là:
L/2
L/4
2L
L
7/ Để có sóng dừng xảy ra trên một sợi dây đàn hồi dài l với một đầu dây cố định thì
A. bước sóng λ bằng chiều dài dây
B. bước sóng bằng một số lẻ lần chiều dài dây
C. chiều dài dây

D. chiều dài dây
I. Âm -Nguồn âm:
1/Âm là gì?

ĐẶC TRƯNG VẬT LÝ CỦA ÂM
1/Âm là gì ? :
Âm là những sóng truyền trong các môi trường khí, lỏng, rắn khi đến tai người sẽ làm cho màng nhỉ dao động gây ra cảm giác âm.
2/Nguồn âm :
- Một vât dao động phát ra âm là nguồn âm.
- Các em cho biết nguồn âm phát ra từ đâu ?

ĐẶC TRƯNG VẬT LÝ CỦA ÂM
3 / Âm nghe được, hạ âm, siêu âm:
Thí nghiệm :
f < 16 Hz
ĐẶC TRƯNG VẬT LÝ CỦA ÂM
3/ Âm nghe được,hạ âm,siêu âm:
Âm nghe được có tần số từ 16 Hz đến 20.000 Hz
Âm có tần số dưới 16 Hz tai người không nghe được gọi là hạ âm.
- Âm có tần số trên 20.000 Hz tai người cũng không nghe được và gọị là siêu âm .
f >16 Hz
Tai người nghe được âm
ĐẶC TRƯNG VẬT LÝ CỦA ÂM
4/ Söï truyeàn aâm:
a/ Moâi tröôøng truyeàn aâm
AÂm truyeàn ñöôïc qua caùc chaát raén, loûng, khí, khoâng truyeàn ñöôïc qua chaân khoâng vaø khoâng truyeàn ñöôïc qua chaát xoáp,len,boâng goïi laø chaát caùch aâm.
b/ Toác ñoä truyeàn aâm:
Soùng aâm truyeàn trong moâi tröôøng vôùi moät toác ñoä hoaøn toaøn xaùc ñònh (xem baûng toùm taét sau ) Hình 10.1
ĐẶC TRƯNG VẬT LÝ CỦA ÂM
Bảng tóm tắt tốc độ truyền âm trong một số chất
Vậy V R > VL > VKh
ĐẶC TRƯNG VẬT LÝ CỦA ÂM
II- Những đặc trưng vật lý của âm:
1/ Tần số âm: Tần số âm là một trong những đặc trưng vật lý quan trọng nhất của âm
2/ Cường độ âm và mức cường độ âm :
a/ Cường độ âm :
Cường độ âm I tại một điểm là đại lượng đo bằng lượng năng lượng mà sóng âm tải qua một đơn vị diện tích đặt tại điểm đó ,vuông góc với phương truyền sóng trong một đơn vị thời gian
Đơn vị cường độ âm là oát trên mét vuông (W/m2 )
b/ Mức cường độ âm:
Quan sát bảng tóm lượt sau


ĐẶC TRƯNG VẬT LÝ CỦA ÂM
L = log I/I0 ( L : goïi laø möùc cöôøng ñoä aâm)
Ñôn vò cuûa möùc cöôøng ñoä aâm laø ben ,Kí hieäu laø B
Ngöôøi ta coøn duøng ñôn vò ñeâxiben (dB)
1 (dB) = 1/10 B hay L (dB) = log I/I0

ĐẶC TRƯNG VẬT LÝ CỦA ÂM
3/ Âm cơ bản và hoạ âm:
Một nhạc cụ phát ra âm có tần số f0 gọi là âm cơ bản hay hoạ âm thứ nhất kèm theo các hoa âm có tần số 2f0,;3f0;4f0 .gọi là các hoạ âm thứ hai,thứ ba,thứ tư..Tập hợp các hoạ âm tạo thành phổ của nhạc âm trên
Quan sát đồ thị dao dộng tổng hợp của nhạc âm
ĐẶC TRƯNG VẬT LÝ CỦA ÂM
X
t
t
T/4
T/2
3T/4
T
ĐỒ THỊ DAO ĐỘNG TỔNG HỢP CỦA CÁC HOẠ ÂM
Kết luận:
Đồ thị dao động của một nhạc âm (như âm la chẳng hạn) do các nhạc cụ khác nhau thì khác nhau..Vậy đặc trưng vật lý thứ ba của âm là đồ thị dao động của âm đó.
Xem hình ảnh đồ thị dao động của : âm thoa ,sáo ,kèn để thấy sự khác nhau ấy.
ĐẶC TRƯNG VẬT LÝ CỦA ÂM
Dao động của Âm thoa
Dao động của sáo
Dao động của kèn
T
T
T
2T
2T
2T
Câu 1 :
Cường độ âm đươc� đo bằng:
a/ Oát trên mét vuông .
b/ Oát.
c/ Niutơn trên mét vuông .
d/ Niutơn trên mét.
Câu 2 :
Một lá thép dao động với chu kỳ T = 80 m . Âm do nó phát ra là:
a/ Âm khộng nghe được là hạ âm
b/ Âm không nghe đựơc là siêu âm.
c/ Âm nghe được có tần số f = 16 Hz
d/ Âm nghe được có tần số f = 160 Hz

ĐẶC TRƯNG VẬT LÝ CỦA ÂM
MỘT ĐỜI NGƯỜI MỘT RỪNG CÂY
Khi nghĩ về một đời người tôi thường nhớ về rừng cây. Khi nghĩ về rừng cây tôi thường nhớ về nhiều người. Trẻ trung như cụm hoa hồng, hồn nhiên như ngàn ánh lửa chiều hôm khi gió về.
Cây đã mọc từ thủa nào trên đồi núi thật cằn khô, cây có hiểu vì sao, chim thường kéo về làm tổ, và em như cụm lan mọc từ những cành cổ thụ già kia.
Và tôi vẫn nhớ hoài một loài cây, sống gần nhau thân mới thẳng. Có một cây là có rừng, và rừng sẽ lên xanh, rừng giữ đất quê hương.
Ai cũng chọn việc nhẹ nhàng, gian khổ sẽ giành phần ai? Ai cũng một thời trẻ trai, cũng thường nghĩ về đời mình. Phải đâu may nhở, rủi chịu, phải đâu trong đục cũng đành. Phải không em ? Phải không anh?
Chân lý thuộc về mọi người, không chịu sống đời nhỏ nhoi. Xin hát về bạn bè tôi, những người sống vì mọi người. Ngày đêm canh giữ đất trời, rạng rỡ như rừng mai nở ngày xuân
MONG ƯỚC KỶ NIỆM XƯA
Thời gian trôi qua mau, chỉ còn lại những kỷ niệm. Kỷ niệm thân yêu ơi, sẽ còn nhớ mãi tiếng thầy cô. Bạn bè mến thương ơi, sẽ còn nhớ những lúc giận hờn. Để rồi mai chia xa lòng chợt dâng niềm thiết tha. Nhớ bạn bè, nhớ mái trường xưa.
Đặt bàn tay lên môi giữ cho tiếng nấc nghẹn ngào. Thời gian sao đi mau, xin hay ngừng trôi. Dù vẫn mãi luyến tiếc khi đã xa rồi. Bạn bè ơi vang đâu đây còn giọng nói tiếng cười. Những nỗi nhớ niềm thương gửi cho ai.
Nếu có ước muốn trong cuộc đời này. Hãy nhớ ước muốn cho thời gian trở lại. Cho bao khát vọng, đam mê cháy bỏng. Sẽ còn mãi trong tim mọi người. Để tình yêu ước mơ mãi không phai.
Nếu có ước muốn trong cuộc đời này. Hãy nhớ ước muốn cho thời gian trở lại. Bên nhau tháng ngày, cho nhau những hoài niệm. Để nụ cười còn mãi lắng trên hàng mi . Trên bờ môi và trong những kỷ niệm xưa