Bài 10. Cách mạng khoa học - công nghệ và xu thế toàn cầu hóa sau nửa thế kỉ XX

BÀI 10: CÁCH MẠNG KHOA HỌC – CÔNG NGHỆ VÀ XU THẾ TOÀN CẦU HÓA NỬA SAU THẾ KỈ XX
Lớp 12A1
I- Cuộc cách mạng khoa học – công nghệ
II- Xu thế toàn cầu hóa và ảnh hưởng của nó
I- CUỘC CÁCH MẠNG KHOA HỌC – CÔNG NGHỆ
1. Nguồn gốc và đặc điểm
a. Nguồn gốc
Do những đòi hòi của cuộc sống, của sản xuất nhằm đáp ứng nhu cầu vật chất và tinh thần ngày càng cao của con người.
Do sự bùng nổ dân số, sự vơi cạn tài nguyên thiên nhiên, do nhu cầu của chiến tranh…

Sự vơi cạn tài nguyên thiên nhiên
Bùng nổ dân số
b. Đặc điểm
-  Khoa học- kỹ thuật  trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp.
-  Mọi phát minh kỹ thuật đều bắt nguồn từ nghiên cứu khoa học.
- Khoa học gắn liền với kỹ thuật, đi trước mở đường cho kỹ thuật.
-  Kỹ thuật lại đi trước mở đường cho sản xuất.
- Khoa học tham gia trực tiếp vào sản xuất, là nguồn gốc chính của những tiến bộ kỹ thuật và công nghệ.
2. Những thành tựu tiêu biểu
a.Thành tựu
* Khoa học cơ bản
Con cừu Đôli, động vật đầu tiên ra đời bằng phương pháp sinh sản vô tính (3-1997)
6 – 2000, các nhà khoa học công bố “bản đồ gen người và được giải mã hoàn chỉnh vào 4 - 2003
*Công nghệ

Những công cụ sản xuất mới
*Những nguồn năng lượng mới
*Những vật liệu mới: chất polime, chất dẻo, vật liệu siêu sạch, siêu cứng, siêu bền, siêu dẫn…
*Công nghệ sinh học: công nghệ di truyền, công nghệ tế bào, công nghệ vi sinh -> cuộc “cách mạng xanh” trong nông nghiệp
Thông tin liên lạc và giao thông vận tải
Cáp sợi thủy tinh quang dẫn
Máy bay siêu âm khổng lồ
*Chinh phục vũ trụ
Vệ tinh nhân tạo
Du hành vũ trụ
b. Tác động
*Tích cực:
- Tăng năng suất lao động, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của con người.
- Thay đổi cơ cấu dân cư, chất lượng nguồn nhân lực, đòi hỏi mới về giáo dục, đào tạo.
- Thúc đẩy xu thế toàn cầu hóa.
*Tiêu cực: ô nhiễm môi trường, tai nạn lao động và giao thông, các dịch bệnh mới, chế tạo vũ khí hủy diệt đe dọa sự sống trên hành tinh
Công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ.
Máy vi tính được sử dụng ở khắp nơi.
Có khả năng liên kết với nhau bởi các mạng truyền dữ liệu, hình thành mạng thông tin máy tính toàn cầu (INTERNET).
II- Xu thế toàn cầu hóa và ảnh hưởng của nó
* Bản chất: Toàn cầu hóa là quá trình tăng lên mạnh mẽ những mối liên hệ, những ảnh hưởng tác động lẫn nhau, phụ thuộc lẫn nhau của tất cả các khu vực, các quốc gia, dân tộc trên thế giới.
* Biểu hiện:
-   Sự phát triển nhanh chóng của quan hệ thương mại quốc tế.( giá trị trao đổi tăng  lên 12 lần )
-   Sự phát triển và tác động to lớn của các công ty xuyên quốc gia. Giá trị trao đổi tương đương  ¾ giá trị thương mại toàn cầu .
-   Sự sáp nhập và hợp nhất các công ty thành những tập đoàn lớn, nhất là công ty khoa học- kỹ thuật.
-   Sự ra đời của các tổ chức liên kết kinh tế, thương mại, tài chính quốc tế và khu vực (EU, WTO, APEC...).
=> Là xu thế khách quan, không thể đảo ngược được
* Tác động:
- Tích cực:
+ Thúc đẩy nhanh chóng sự phát triển và xã hội hóa của lực lượng sản xuất, đưa lại sự tăng trưởng cao (nửa đầu thế kỷ XX, GDP thế giới tăng 2,7 lần, nửa cuối thế kỷ tăng 5,2 lần).
+ Góp phần chuyển biến cơ cấu kinh tế, đòi hỏi cải cách sâu rộng để nâng cao tính cạnh tranh và hiệu quả của nền kinh tế.
- Tiêu cực:
+ Đào sâu hố ngăn cách giàu nghèo  và bất công xã hội
+ Làm cho mọi mặt của cuộc sống con người kém an toàn, tạo ra nguy cơ đánh mất bản sắc dân tộc và độc lập tự chủ của các quốc gia.
+ Toàn cầu hóa vừa là thời cơ, cơ hội lớn cho các nước phát triển mạnh, đồng thời cũng tạo ra những thách thức lớn đối với các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam, là nếu bỏ lỡ thời cơ sẽ tụt hậu nguy hiểm.
CẢM ƠN CÔ GIÁO VÀ CÁC BẠN ĐÃ CHÚ Ý LẮNG NGHE!