Bài 10. Ảnh hưởng của các nhân tố ngoại cảnh đến quang hợp

Quang hợp là quá trình cơ bản trong hoạt động sống của thực vật, có quan hệ mật thiết đối với các quá trình trao đổi chất khác của cơ thể và chịu ảnh hưởng lớn bởi các nhân tố môi trường.






H�y cho bi?t c�c y?u t? c?a mơi tru?ng t�c d?ng l�n qu� trình quang h?p.

TRỌNG TÂM BÀI HỌC
I) Ánh sáng
Trong các nhân tố môi trường ảnh hưởng đến quang hợp thì ánh sáng là nhân tố cơ bản để tiến hành quá trình quang hợp.

1) Cu?ng d? �nh s�ng
D?a v�o hình 10.1 (SGK/44), tr? l?i c�u h?i:
Cu?ng d? �nh s�ng ?nh hu?ng th? n�o d?n cu?ng d? quang h?p khi n?ng d? CO2 b?ng 0.01 v� 0.32?

K?t lu?n: cu?ng d? �nh s�ng tang thì cu?ng d? quang h?p tang.

0
Io
Im
Cường độ ánh sáng (lux)
Cường độ quang hợp (mgCO2/dm2/giờ)
Điểm bù ánh sáng: cường độ ánh sáng mà tại đó cường độ quang hợp cân bằng với cường độ hô hấp.
Điểm bão hòa ánh sáng: là trị số ánh sáng mà từ đó cường độ quang hợp không tăng thêm dù cường độ ánh sáng tiếp tục tăng.
Trong khoảng giữa điểm bù ánh sáng và điểm bão hòa ánh sáng, cường độ quang hợp tăng hầu như tỉ lệ thuận với cường độ ánh sáng.
2) Quang phổ của ánh sáng

Quang hợp xảy ra nhieàu nhaát tại miền ánh sáng xanh tím và miền ánh sáng đỏ.
Các tia sáng có độ dài khác nhau ảnh hưởng không giống nhau đến cường độ quang hợp
Các tia sáng tím kích thích sự tổng hợp acid amin.
Các tia sáng đỏ xúc tiến quá trình hình thành cacbonhidrat.

Thành phần ánh sáng biến động phụ thuộc :
Độ sâu (trong môi trường nước)
Thời gian của ngày: sáng sớm và chiều ánh sáng có nhiều tia đỏ hơn; buổi trưa các tia sáng có sóng ngắn (tia xanh, tia tím) tăng lên.
Cây mọc dưới tán rừng thường chứa hàm lượng diệp lục b cao giúp hấp thụ các tia sáng có bước sóng ngắn trong điều kiện thiếu tia sáng đỏ của ánh sáng khuếh tán.

0
A
B
Nồng độ CO2 (%)
Cường độ quang hợp (mgCO2/dm2/giờ)
II) Nồng độ CO2
CO2 trong không khí là nguồn cung cấp cacbon cho quang hợp. Nồng độ CO2 ảnh hưởng trực tiếp đến cường độ quang hợp:
- Nồng độ CO2 trong không khí chiếm 0,03%.
- Nồng độ CO2 thấp nhất mà cây bắt đầu quang hợp là khoảng 0,008% - 0,01%.
- Nếu tăng nồng độ CO2 thì cường độ quang hợp tăng dần lên đến trị số bão hòa CO2. Vượt quá trị số đó, cường độ quang hợp giảm
-Trong diều kiện O2 cao ,CO2 thấp,nhiệt độ cao ,enzim cacboxilaza(khử CO2 thành cacbonhidrat trong pha tối)bị thay đổi hoạt tính thành enzim oxigenaza.Nó oxi hóa chất tham gia ban đầu của quá trình quang hợp ở thực vật C3
là Ribulơzo 1-5 diphotphat v� t?o ra s?n ph?m kh�c,l�m cho qu� trình quang h?p x?y ra khĩ khan hon v� l�m gi?m hi?u su?t quang h?p.
-Qu� trình n�y x?y ra ? :l?c l?p,ti th? v� perơxixơm
III) Nước

Hãy cho biết vai trò của nước đối với quang hợp?

Haøm löôïng nöôùc trong khoâng khí, trong laù, aûnh höôûng ñeán quaù trình thoaùt hôi nöôùc, do ñoù aûnh höôûng ñeán toác ñoä haáp thuï CO2 ­ vaøo luïc laïp.
Nöôùc aûnh höôûng ñeán toác ñoä sinh tröôûng vaø kích thöôùc laù.
Nöôùc aûnh höôûng ñeán toác ñoä vaän chuyeån caùc saûn phaåm quang hôïp.
Haøm löôïng nöôùc trong teá baøo aûnh höôûng ñeán ñoä hiñrat hoaù cuûa chaát nguyeân sinh vaø do ñoù aûnh höôûng ñeán ñieàu kieän laøm vieäc cuûa enzim quang hôïp.
Quaù trình thoaùt hôi nöôùc ñaõ ñieàu hoaø nhieät ñoä cuûa laù, do ñoù aûnh höôûng ñeán quang hôïp.
Nöôùc laø nguyeân lieäu tröïc tieáp cho quang hôïp vôùi vieäc cung caáp H+ vaø electron cho phaûn öùng saùng.
IV) Nhiệt độ
Nhiệt độ ảnh hưởng đến các phản ứng enzim trong pha tối và pha sáng của quang hợp.
Quang hợp tăng theo nhiệt độ đến giá trị tối ưu, trên ngưỡng đó quang hợp giảm.
Nhiệt độ cực tiểu và cực đại làm ngừng quang hợp khác nhau tùy thuộc loại cây.
-Cường độ quang hợp phụ thuộc rất chặt chẽ vào nhiệt độ
-Khi nhiệt độ tăng thì cường độ quang hợp tăng , đạt cực đại ở 25-35o C rồi sau đó giảm mạnh đến 0
V) Nguyên tố khoáng
Nguyên tố khoáng ảnh hưởng nhiều mặt đến quang hợp:
Tham gia cấu thành enzim quang hợp (N,P,S) và diệp lục (Mg, N)
Điều tiết độ mở khí khổng cho CO2 khuếch tán vào lá (K)
Liên quan đến quang phân li nước (Mn,Cl),...
Trong tự nhiên, các yếu tố môi trường không tác dụng riêng lẻ lên quang hợp mà là tác động phối hợp
Sự ảnh hưởng của các nhân tố ngoại cảnh đến quang hợp tùy thuộc vào đặc điểm của giống và loài cây.

VI) Trồng cây duới ánh sáng nhân tạo
- Trồng cây dưới ánh sáng nhân tạo là sử dụng các loại đèn (đèn nêon, đèn sợi đốt) thay cho ánh sáng mặt trời trồng cây trong nhà.
- Lợi điểm: khắc phục giá rét, sâu bệnh trong sản xuất nông phẩm.
Ứng dụng: đảm bảo cung cấp rau tươi trong các tháng mùa đông ở nước ôn đới. Tại Việt Nam: sản xuất rau sạch, nuôi cấy mô thực vật, tạo cành giâm...

Cũng cố bài học
Câu 1: Yếu tố nào là yếu tố cơ bản để thực hiện quá trình quang hợp
Nước
Nhiệt độ
Ánh sáng
D.Nhân tố khác
Đáp án : C. ánh sáng

Câu 2: Vai trò của nước đối với quang hợp là
Nguồn cung cấp H và e cho phản ứng sáng
A�nh hưởng đến tốc độ hấp thụ CO
Cả hai ý trên đều sai
D.Cả hai ý trên đều đúng
Đáp án : D. Cả hai ý trên đều đúng

Câu 3: Nguyên tố khoáng ảnh hưởng đến quang hợp thông qua ảnh hưởng đến enzim , diệp lục , độp mở khí khổng .
Đúng
Nhóm thực hiện
Cám ơn cô và các bạn đã lắng nghe buổi thuyết trình của chúng em