Bài 10. Amino axit

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Axit axetic có thể tác dụng được với chất nào sau đây?
A. Na, NaOH, HCl
B. NaOH, HCl, C2H5OH(xt,t0)
C. Na, NaOH, C2H5OH (xt,t0)
D. C2H5OH (xt,t), HCl
Câu 2: Metylamin tác dụng được với chất nào sau đây?
A. Na
B. NaOH
C. HCl
D. C2H5OH (xt,t0)
Chọn đáp án đúng:
Tiết 15 Bài 10:
AMINO AXIT
I. Khái niệm, cấu tạo và danh pháp
1.Khái niệm
Ví dụ:
CTTQ
2.Cấu tạo phân tử
Amino axit là loại hợp chất hữu cơ tạp chức, phân tử chứa đồng thời nhóm amino (-NH2) và nhóm cacboxyl (-COOH)

x,y ≥ 1
(H2N)yR(COOH)x
H2N-CH2-COOH
+H3N-CH2-COO-
Ion lưỡng cực(muối nội phân tử)
2.Danh pháp
b.Tên bán hệ thống
Axit + vị trí nhóm –NH2( α, β, γ, δ, ε, ω…) + amino + tên thông thường của axit cacboxylic
a.Tên thay thế
Axit + Số chỉ vị trí nhóm NH2 + amino + tên axit cacboxylic tương ứng
ω ε δ γ β α
C-C-C-C-C-C-COOH
Axit aminoetanoic
Axit 2-aminopropanoic
Axit 2-aminopentanđioic
Axit 2,6-điaminohexanoic
Axit aminoetanoic
Axit 2-aminopropanoic
Axit 2-aminopentandioic
Axit 2,6-diaminohexanoic
Axit Aminoaxetic
Axit α-aminopropionic
Axit α-aminoglutaric
Axit α, ε-điaminocaproic
II. Tính chất
1. Tính chất vật lí
Các aminoaxit là chất rắn ở dạng tinh thể không màu, tương đối dễ tan trong nước, nhiệt độ nóng chảy cao
2.Tính chất hóa học
a.Tính axit- bazơ của của dung dịch aminoaxit
Thí nghiệm:
Dd glyxin
Dd axit
glutamic
Dd lysin
Dung dịch glyxin có cân bằng:
Quỳ tím không đổi màu(Môi trường trung tính)
Dung dịch axit glutamic có cân bằng:
Quỳ tím chuyển màu hồng (Môi trường axit)
Dung dịch lysin có cân bằng
Quỳ tím chuyển màu xanh (Môi trường bazơ)
-Với (H2N)yR(COOH)x nếu:
+x= y  pH≈7: môi trường trung tính
+x>y  pH<7 : môi trường axit
+x7: môi trường bazơ
H2N-CH2-COOH + NaOH →
HOOC-CH2-NH2 + HCl →
H2N-CH2-COONa + H2O
HOOC-CH2-NH3+Cl-
- Thể hiện tính axit(do nhóm –COOH): tác dụng với bazơ
- Thể hiện tính bazơ(do nhóm –NH2): tác dụng với axit
 aminoaxit có tính chất lưỡng tính
c.Phản ứng este hóa
H2N-CH2-COOH + C2H5OH
H2N-CH2-COOC2H5 + H2O
hơi HCl
Lưu ý: thực tế este ở dạng Cl-NH3+-CH2-COOC2H5 xử lý bằng amoniac giải phóng nhóm -NH2
b. Tính chất lưỡng tính
…+ H- NH-[CH2]5-CO-OH + H- NH- [CH2]5-CO-OH + H- NH- [CH2]5-CO-OH+…
d.Phản ứng trùng ngưng
axit ε-aminocaproic
Policaproamit (nilon-6)
…-NH-[CH2]5-CO-NH-[CH2]5-CO-NH-[CH2]5-CO-…+ nH2O
Hay viết gọn
phản ứng trùng ngưng là quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ (monome) tạo thành phân tử lớn (polime) đồng thời giải phóng những phân tử nhỏ khác( như H2O)

*Lưu ý: Các aminoaxit tham gia phản ứng trùng ngưng tạo poliamit phải là các ω,ε-aminoaxit
III. Ứng dụng
- Aminoaxit thiên nhiên là cơ sở kiến tạo protein của cơ thể sống
Một số aminoaxit được dùng phổ biến trong đời sống và sản xuất như chế tạo mì chính, thuốc bổ thần kinh , chế tạo tơ nilon-6, nilon -7…
- Thuốc bổ thần kinh chữa bệnh tâm thần phân liệt là
Ca(OOC-CH2-CH(NH2)-COOH)2 và Mg(OOC-CH2-CH(NH2)-COOH)2
- mì chính NaOOC-CH2-CH(NH2)-COOH
Củng cố:
Câu 1: Chất nào sau đây là aminoaxit?
A. CH3CH2NH3OCOCH3
C. CH3CH(NH2)COOCH3
D. CH3CH2NHCH2COOH
B. CH3CH2CH(NH2)COOH
SAI RồI
Quay l?i
ĐÚNG RỒI
Củng cố:
Câu 1: Chất nào sau đây là aminoaxit?
A. CH3CH2NH3OCOCH3
C. CH3CH(NH2)COOCH3
D. CH3CH2NHCH2COOH
B. CH3CH2CH(NH2)COOH
Câu 2: Đun glyxin với ancol etylic có mặt HCl (dư). Sản phẩm hữu cơ thu được từ phản ứng này là:
A. Cl-H3N+-CH2-COOH
B. H2N-CH2-COOC2H5
C. Cl-H3N+-CH2-COOC2H5
D. H3N+-CH2-COO-
Câu 3: Viết các đồng phân aminoaxit ứng với công thức phân tử C4H9NO2
SAI RồI
Quay l?i
ĐÚNG RỒI
Củng cố:
Câu 1: Chất nào sau đây là aminoaxit?
A. CH3CH2NH3OCOCH3
C. CH3CH(NH2)COOCH3
D. CH3CH2NHCH2COOH
B. CH3CH2CH(NH2)COOH
Câu 2: Đun glyxin với ancol etylic có mặt HCl (dư). Sản phảm hữu cơ thu được từ phản ứng này là:
A. -ClH3N+-CH2-COOH
B. H2N-CH2-COOC2H5
C. -ClH3N+-CH2-COOC2H5
D.+H3N-CH2-COO-
Câu 3: Viết các đồng phân aminoaxit ứng với công thức phân tử C4H9NO2. Gọi tên
BÀI TẬP VỀ NHÀ
Các bài 3,4,5,6 trang 48.
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM