Bài 10. Amino axit

TỔ KHTN- TRƯỜNG THPT BẮC MÊ
Tiết 15: AMINO AXIT
I. KH�I NI?M
1. Khỏi ni?m
?Amino axit là loại hợp chất hữu cơ tạp chức mà phân tử chứa đồng thời nhóm amino (NH2) và nhóm cacboxyl (Cooh)
Công thức tổng quát:
(NH2)xR(COOH)y
Tiết 15: AMINO AXIT
2. Danh pháp
a. Tên thay thế
Axit+vị trí NH2+amino+ Tên thay thế axit tương ứng
b. Tên bán hệ thống
Axit + vị trí NH2+ amino+Tên thường của axit tương ứng
* Chú ý vị trí của nhóm NH2
c. Tên thường
Tiết 15: AMINO AXIT
1.
2.
3.
4.
5.
Axit
2-aminopropanoic
Axit
aminoetanoic
Axit 2-amino
-3-metylbutanoic
Axit 2,6-điamino
Hexanoic
Axit 2-amino
Pentanđioic
Axit
-aminopropionic
Axit aminoaxetic
Axit
-aminoisovaleric
Axit
-aminoglutaric
Tiết 15: AMINO AXIT
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ VÀ TÍNH CHẤT HÓA HỌC
R – CH – COO
NH
2
H
Tính axit
Tính bazơ
H
3
–
+
Dạng ion lưỡng cực
(ở trạng thái tinh thể)
(Trong dung dịch)
Tiết 15: AMINO AXIT
a. Tính chất lưỡng tính
-Tác dụng với axit vô cơ mạnh
H2N-CH2-COOH
+
HCl
HOOC-CH2- NH3+ Cl-
Hoặc
H3N+ -CH2 -COO-
HCl
+
- Tác dụng với bazơ mạnh
H2N-CH2-COOH
+
NaOH
H2N-CH2COONa
+
H2O
Hoặc
H3N+ -CH2 -COO-
+
NaOH
H2N-CH2COONa
H2O
+
HOOC-CH2- NH3+ Cl-
Tiết 15: AMINO AXIT
2. tính chất hoá học
b. Tính chất axit-bazơ của dung dịch amino axit
*. Tác dụng với chất chỉ thị
Tiết 15: AMINO AXIT
* Tác dụng với chất chỉ thị
Tổng quát: amino axit (NH2)x R (COOH)y
+ Nếu x>y :
+ Nếu x+ Nếu x=y :
quỳ tím chuyển màu xanh
quỳ tím chuyển màu hồng
quỳ tím không chuyển màu
b. Tính chất axit-bazơ của dung dịch amino axit
c. Phản ứng riêng của nhóm COOH:
phản ứng este hóa
H2N- CH2- COOH + C2H5OH H2N- CH2- COOC2H5 + H2O
d. Phản ứng trùng ngưng
ĐN:Trong phản ứng trùng ngưng OH của nhóm COOH ở phân tử aminoaxit này kết hợp với H của nhóm NH2 ở phân tử aminoaxit kia thành nước và sinh ra polime do các gốc aminoaxit kết hợp với nhau.
n H2N – [CH2]5- COOH (- NH- [CH2]5 – CO-)n + H2O
…+ HNH – [CH2]5- COOH + HNH – [CH2]5 - COOH + …
… - NH- [CH2]5 – CO- NH- [CH2]5- CO-… + H2O
II. Ứng dụng
SGK
Bài giảng: AMINO AXIT
GV: Khổng Văn Thắng
Tổ: Hoá- sinh
Bài tập:
Bài 1:
Có 3 chất : H2N-CH2-COOH, CH3-CH2-COOH, CH3-[CH2]3-NH2 . Để nhận ra dung dịch các chất trên chỉ cần dùng thuốc thử nào dưới đây?
A. NaOH
B. HCl
C. Quỳ tím
D. Không nhận biết được
Bài 2: ứng với công thức phân tử C4H9NO2 có ba nhiêu đồng phân amino axit?
A. 3
B. 5
C. 6
D. 4
Bài 3: CH3-CH-CH2-CH-COOH
CH3
NH2
Có tên gọi là :
A. Axit 4-amino-2-metyl butanoic
B. Axit 4-amino-2-metyl pentanoic
C. Axit 2-amino-4-metyl pentanoic
D. Axit 2-amino hexanoic
Kiểm tra bài cũ
Câu 1: -NH2 có tên gọi là gì ?
-NH2 : là nhóm chức tên là amin
-NH2 : là nhóm thế tên là amino
Giải
Câu 2: Chỉ dùng giấy quỳ tím có thể nhận biết được những chất nào dưới đây: etyl amin, etanal, etanol, axit axetic, etan? Giải thích ?