Bài 1. Truyền thống đánh giặc giữ nước của dân tộc Việt Nam

Trường thpt lâm thao
Bộ giáo dục và đào tạo

Bộ môn giáo dục quốc phòng

đặng đức thắng (chủ biên)

Nguyễn đức mạnh (Chủ biên)

gv: nguyễn quyết chiến

Gv phạm văn thao

Gv đặng hồng phương
Trường thpt lâm thao
Tổ văn - thể dục

Bài 1: ( 2 tiết)
Tiết 1: truyền thống đánh giặc giữ nước
Của dân tộc việt nam
* Nội dung: gồm 2 phần

- Lịch sử đánh giặc giữ nước của dân tộc Việt Nam.
- Truyền thống vẻ vang của dân tộc ta trong sự nghiệp đánh giặc giữ nước.


Phần 1: lịch sử đánh giặc giữ nước của dân tộc VN
Bao gồm: 6 nội dung:
Những cuộc chiến tranh giữ nước đầu tiên.

2) Cuộc đ.tranh giành độc lập dân tộc (TK I - TK X).

3) Các cuộc chiến tranh giữ nước (TK X - TK XIX).

4)Đ.tranh GPDT, l.đổ c.độ TD nửa PK (TK XIX-1945)

5) Cuộc KC chống TD Pháp XL (1945 - 1954).

6) Cuộc KC chống Mĩ, cứu nước (1954 -1975).
1. Những cuộc chiến tranh giữ nước đầu tiên
- Khái quát:
Nước Văn Lang ra đời - mở ra lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Những cuộc chiến tranh giữ nước đầu tiên là cuộc KC chống Tần (214 -208 tcn) và KC chống Triệu (184 - 179 tcn).
+ KC chống Tần:
+ KC chống Triệu:
2. Cuộc đấu tranh giành độc lập (TK I - X):
* Khái quát: Dưới ách đô hộ của PK phương Bắc, nhân dân ta đã kiên cường, bất khuất đấu tranh giành độc lập. Tiêu biểu:
- Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (40-43);K/n Bà Triệu (248); Khởi nghĩa Lí Bí (542-548); Triệu Quang Phục (549-571); Mai Thúc Loan (722); Phùng Hưng (791-802)
- Khởi nghĩa Khúc Thừa Dụ (905) => Năm 906, nhân dân ta giành lại quyền tự chủ. Tiếp đó là hai cuộc chiến tranh chống quân nam hán xâm lược dưới sự lãnh đạo của Dương Đình Nghệ (Năm 931) và Ngô Quyền ( năm 938). Với chiến thắng Bạch Đằng năm 938, dân tộc ta giành lại độc lập, tự do cho Tổ quốc
3. Các cuộc chiến tranh giữ nước (TK X - XIX)
* Khái quát:
Đất nước độc lập, trải qua nhiều triều đại PK. Thời Lý, Trần và Lê Sơ, nước ta là quốc gia cường thịnh ở Châu á - thời kỳ văn minh Đại Việt. Tuy vậy, nhân dân ta đã phải tiến hành nhiều cuộc chiến tranh giữ nước.
Các cuộc KC chống XL Tống (981; 1075-1077)
3 lần chống quân Nguyên - Mông (1258-1288)
KC chống Thanh (1789)
Đầu thế kỷ XV, nước ta bị quân Minh xâm lược, nhà Hồ lãnh đạo kháng chiến không thành công, tuy vậy phong trao yêu nước vẫn phát triển mạnh.Nổi bật là cuộc khởi nghĩa Lam sơn do Lê Lợi và Nguyễn Trãi lãnh đạo
3. Các cuộc chiến tranh giữ nước (TK X - XIX)
Sau 10 năm chiến đấu kiên cường,anh dũng và mưu trí nhân dân ta đã giành thắng lợi của trận Chi Lăng - Xương Giang năm 1427
Cuối thế kỷ XVIII vào năm 1785 quân tây sơn dưới sự chỉ huy của Nguyễn Huệ đã lập nên chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút.
Trong những cuộc chiến tranh giữ nước từ thế kỷ X đến thế kỷ XIX đã thực hiện toàn dân đánh giặc, biết dựa vào địa hình, địa thế có lợi cho ta, vận dụng "vườn không nhà trống" Điển hình như Lí Thường Kiệt năm 1075.
Năm 1788-1789 Quang Trung lợi dụng lúc địch suy yếu ta bất ngờ tấn công đánh đòn quyết định tiêu diệt địch.
Kháng chiến chống quân xâm lược tống ở thế kỷ xi
trận bạch đằng năm 1288
đại phá quân xâm lược mãn thanh năm 1789
4. Cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, lật đổ chế độ thực dân nửa PK (TK XIX - 1945)
Tháng 9 năm 1858 thực dân pháp nổ súng tấn công Đà Nẵng, mở đầu cuộc xâm lược nước ta. Triều Nguyễn từng bước đầu hàng giặc đến năm 1884 thì hoàn toàn công nhận quyền đô hộ của Pháp trên toàn nước ta.Thực dân Pháp XL và đô hộ nước ta. Phong trào Kháng chi?n sôi nổi và bền bỉ của nhân dân ta diễn ra khắp nơi tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa do Trương Công Định, Nguyễn Trung Trực, Đinh Công Tráng, Phan Đình Phùng, Hoàng Hoa Thám lãnh đạo. Khi có Đảng CSVN lãnh đạo, đấu tranh giành d?c l?p dân tộc của nhân dân ta đã giành thắng lợi bằng CM tháng Tám năm 1945.

4. Cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, lật đổ chế độ thực dân nửa PK (TK XIX - 1945)
Năm 1930 ĐCSVN, đội tiên phong của gia cấp công nhân do lãnh tụ Nguyễn ái Quốc sáng lấp, đánh dấu bước ngoặt vĩ đại của lịch sử cách mạng Việt Nam. Khi có Đảng CSVN lãnh đạo, đấu tranh giành d?c l?p dân tộc của nhân dân ta đã giành thắng lợi bằng CM tháng Tám năm 1945, lập ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa- nhà nước dân chủ đầu tiên ở Đông nam châu á.

5. Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945 - 1954)
Ngày 23-09-1945, được quân Anh giúp sức, thực dân Pháp xâm lược nước ta lần thứ hai. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân nam bộ anh dũng đứng lên chiến đấu chống thực dân Pháp xâm lược.
Từ năm 1947-1954 quân dân ta đã lập được nhiều chiến công và đã đánh bại nhiều cuộc hành binh lớn của quân Pháp trên khắp các mặt trận tiêi biểu là chiến thắng Việt Bắc - Thu đông (năm 1947), chiến thắng Biên giới (năm 1950),
5. Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945 - 1954)
Chiến thắng Tây Bắc (năm 1952) chiến tháng Đông Xuân (1953-1954) và với thắng lợi của chiến dịch Điên Biên Phủ, đã kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta.Buộc Pháp phải kí hiệp định Giơnevơ năm 1954, miền Bắc nước ta được hoàn toàn giải phóng.

6. Cuộc k/c chống Mỹ, cứu nước (1954 - 1975)
Mỹ thay chân Pháp xâm lược Miền Nam Việt Nam. Dựng lên chính quyền tay sai Ngô Đình Diệm biến miền Nam thành thuộc địa kiểu mới và là căn cứ quân sự của Mỹ, nhằm chia cắt lâu dài nước ta.
Từ năm 1959 - 1960 phòng trào đồng khởi ở Miền Nam bùng nổ và lan rộng mặt trận dân tộc giải phóng Miền Nam được thành lập
Năm 1961-1965 quân và dân ta đã đánh bại chiến lược " Chiến tranh đặc biệt" của đế quốc Mỹ.
năm 1965-1968 Mỹ tiến hánh chiến lược " Chiến tranh cục bộ" ồ ạt đực quân viến chinh Mỹ vào miền nam,đồng thời chiến tranh phá hoại đối với Miền Bắc
6. Cuộc k/c chống Mỹ, cứu nước (1954 - 1975)
- Cuộc tổng tiến công tết Mậu Thân năm 1968 trên toàn lãnh thổ mìên nam làm phá sản chiến lược " chiến tranh cục bộ của Mỹ" buộc mỹ phải xuống thang và ngồi nào đàm phán tại hội nghị Pari pháp.
Đại thắng mùa xuân năm 1975 mà đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử đã đã kết thúc vẻ vang cuộc kháng chiến chống Mỹ ,cứu nước
Từ năm 1975 đến nay, quân và dân ta tiếp tục phát huy truyền thống đấu tranh CM hoàn thành tốt nhiệm vụ chiến lược của cách mạng là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Viết Nam xã hội chủ nghĩa.
Câu hỏi kiểm tra
Câu 1:Hay nêu tóm tắt quá trình đánh giặc, giữ nước của dân tộc Việt Nam
------Hết ----
Xin chân thành cảm ơn
các em học sinh đã giúp tôi hoàn thành bài giảngnay!
Xin kính chào và hẹn gặp lại
Đặng Hồng Phương
PHầN 2: Truyền thống vẻ vang của dân tộc ta trong sự nghiệp đánh giặc giữ nước
Gồm: 6 nội dung:
1) Truyền thống dựng nước đi đôi với giữ nước.
2) Tr.thống lấy nhỏ chống lớn, lấy ít địch nhiều.
3) Tr.thống cả nước chung sức đánh giặc, toàn dân đánh giặc, đánh giặc toàn diện.
4) Tr.thống thắng giặc bằng trí thông minh, sáng tạo, bằng NTQS độc đáo.
5) Tr.thống đoàn kết quốc tế.
6) Tr.thống một lòng theo Đảng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, vào thắng lợi của CMVN.
1. Truyền thống dựng nước đi đôi với giữ nước
Hơn nửa thế kỷ qua, nhân dân các nước XHCN phải đương đầu với sự chống phá của CNĐQ và các thế lực thù địch với CNXH. Vì vậy, để tồn tại và phát triển, dân tộc ta phải thường xuyên gắn liền dựng nước với giữ nước.
a) Vì sao?
Nước ta trong vị trí chiến lược trọng yếu trong vùng Đông Nam Á, có nhiều tài nguyên, nên các thế lực bên ngoài luôn thực hiện âm mưu xâm lược, khuất phục. (Có 10 đường biển quốc tế lớn thì 5 đường có liên quan đến biển Việt Nam, dưới biển có dầu mỏ...)
Xây dựng CNXH phải kết hợp với bảo vệ Tổ quốc XHCN là qui luật của cách mạng XHCN trong thời đại hiện nay.
1. Truyền thống dựng nước đi đôi với giữ nước
a) Vì sao?
Ngay từ đầu dựng nước đã phải giữ nước. Kể từ cuối TK thứ III trước Công nguyên đến nay, dân tộc ta đã tiến hành gần 20 cuộc chiến tranh chống xâm lược, bảo vệ Tổ quốc, cùng với hàng trăm cuộc cuộc khởi nghĩa và chiến tranh giải phóng dân tộc.
Xây dựng CNXH phải kết hợp với bảo vệ Tổ quốc XHCN là qui luật của cách mạng XHCN trong thời đại hiện nay.
1. Truyền thống dựng nước đi đôi với giữ nước
* Từ khi có Đảng lãnh đạo:
+ Trong kháng chiến chống Pháp, ngay từ đầu Đảng ta đã có chỉ thị “kháng chiến kiến quốc”. Theo đó, đã thực hiện các phong trào “tăng gia sản xuất cũng là đánh Tây”, “diệt giặc đói, diệt giặc dốt cũng như diệt giặc ngoại xâm” ...

* Tổ tiên ta từ vua Hùng đến trước khi ĐCS ra đời:
+ Tư tưởng ngay từ đầu dựng nước đã phải giữ nước: kháng chiến chống Tần, Triệu...
+ Tổ tiên đã thực hiện “Ngụ binh ư nông” thời Lý, Trần, Lê sơ; “tĩnh vi dân, động vi binh”(thời bình là dân, thời chiến là lính); ....
b) Biểu hiện:
1. Truyền thống dựng nước đi đôi với giữ nước
+ Trong kháng chiến chống Mỹ, Đảng ta chủ trương thực hiện đồng thời 2 nhiệm vụ chiến lược cách mạng: Cách mạng XHCN ở miền Bắc và Cách mạng Dân tộc Dân chủ Nhân dân ở miền Nam”.
+ Trong giai đoạn hiện nay thực hiện 2 nhiệm vụ chiến lược là xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.
+ Kết hợp chặt chẽ quốc phòng với ANQP, an ninh với kinh tế, đối ngoại và các việc làm khác trong đời sống của xã hội.
b) Biểu hiện:
c) Ý nghĩa thực tiễn:
- Chúng ta phải luôn ghi nhớ và thực hiện nghiêm túc lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh:”Các vua Hùng có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”

- Luôn luôn thực hiện kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế-xã hội với tăng cường củng cố quốc phòng-an ninh, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.

- Trách nhiệm của học sinh tích cực học tập, học tập tốt môn GDQP-AN và sẵn sàng tham gia vào nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc theo khả năng của mình.
1. Truyền thống dựng nước đi đôi với giữ nước
2. Tr.thống lấy nhỏ chống lớn, lấy ít địch nhiều
Vì sao?
Xuất phát từ đối tượng của các cuộc chiến tranh, từ thực tế về tương quan so sánh lực lượng giữa nước ta và địch nên phải vận dụng truyền thống đó.
Thực tiễn trong lịch sử, dân tộc ta luôn phải chống lại sự xâm lược của nước lớn hơn nước ta và có số lượng quân tham chiến lớn hơn quân ta. Ví dụ (ta/quân xâm lược)
- Chống Tống 10 vạn / 30 vạn quân
- Chống Nguyên–Mông lần 2 15 vạn / 60 vạn quân
- Chống Thanh 10 vạn / 29 vạn quân
3. Lòng yêu nước nồng nàn, tinh thần chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do
Vì sao?
Từ thời xa xưa, nhân dân ta đã ý thức được rằng, non sông đất nước này là do bàn tay lao động của biết bao thế hệ xây đắp lên và vĩnh viễn là tài sản chung quý giá của mọi người.
Ai cũng hiểu, nước mất thì nhà tan, vì thế các thế hệ con cháu không sợ hy sinh gian khổ tiếp nối cha ông đứng lên đánh giặc giử nước.
Biểu hiện:
Thánh Gióng đánh duổi giặc Ân.
Bà Trưng đánh duổi quân Ngô.
ng đất Bắc”…..
3. Lòng yêu nước nồng nàn, tinh thần chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do
Vì sao?
Từ thời xa xưa, nhân dân ta đã ý thức được rằng, non sông đất nước này là do bàn tay lao động của biết bao thế hệ xây đắp lên và vĩnh viễn là tài sản chung quý giá của mọi người.
Ai cũng hiểu, nước mất thì nhà tan, vì thế các thế hệ con cháu không sợ hy sinh gian khổ tiếp nối cha ông đứng lên đánh giặc giử nước.
Biểu hiện:
Thánh Gióng đánh duổi giặc Ân.
Bà Trưng đánh duổi quân Ngô.
ng đất Bắc”…..
4. Truyền thống cả nước chung sức đánh giặc, toàn dân đánh giặc, đánh giặc toàn diện
* Biểu hiện:
Cả nước chung sức đánh giặc, toàn dân đánh giặc:
+ Tổ tiên: vua tôi đồng lòng, anh em hoà thuận,.
+ Trong KC chống Pháp, chống Mĩ: quân với dân một ý chí, mỗi người dân là một chiến sĩ. Th?c hi?n l?i kờu g?i.
- D?y m?nh chi?n tranh to�n dõn, to�n di?n.
* Vì sao?
Từ quy luật của CT và địch lớn hơn ta,.
5. Truyền thống thắng giặc bằng trí thông minh, sáng tạo, bằng NTQS độc đáo
* Vì sao? Dũng cảm, kiên cường, ss hi sinh chưa đủ mà còn phải biết thắng giặc bằng trí tuệ, bằng SMTH?p.

* Biểu hiện:
Tru?c k? thự to l?n:
+ Lý Thu?ng Ki?t: "Tiờn phỏt ch? nhõn"
+ Tr?n Hung D?o: "Di do?n ch? tru?ng"
+ Lờ L?i: "L?y y?u ch?ng m?nh"
+ Quang Trung: Dỏnh th?n t?c, t?n cụng mónh li?t
+ Ch?ng Phỏp, M?: Th?c hi?n l?c lu?ng vu trang 3 th? quõn.
6. Truyền thống đoàn kết quốc tế
* Vì sao?
Đây là yếu tố quan trọng góp phần tạo nên SMTH của ta trong dựng nước và giữ nước.
* Biểu hiện:
- Cu?c khỏng chi?n ch?ng quõn Nguyờn Mụng
Đoàn kết chiến đấu VN-Lào-CPC.
Sự giúp đỡ của các nước XHCN.
Sự đồng tình ủng hộ của phong trào CS và CN quốc tế, phong trào ĐLDT và nhân dân yêu chuộng hoà bình, công lí trên thế giới.
* Hiện nay: Mở rộng q.hệ đối ngoại, chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế. Từng công dân tự giác thực hiện tốt các hoạt động xd đoàn kết quốc tế.
7. Tr.thống một lòng theo Đảng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, vào thắng lợi của cách mạng Việt Nam
* Vì sao? Từ mục tiêu đấu tranh CM của Đảng và thực tiễn lãnh đạo CM của Đảng.
* Biểu hiện:
Luôn luôn làm theo sự lãnh đạo của Đảng, theo yêu cầu nhiệm vụ cách mạng (Qua các thời kỳ CM)
Kiên quyết đấu tranh với những âm mưu và hành động xâm hại đến mục tiêu trong sự nghiệp cách mạng của Đảng.
* Hiện nay? Tích cực tham gia xây dựng Đảng; nói và làm theo sự l.đạo của Đảng, theo y/cầu n/vụ CM.
KếT LUậN
Suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, nhân dân ta chưa chịu khuất phục bất cứ kẻ thù nào.

- Bài học "Truyền thống đánh giặc giữ nước của dân tộc Việt Nam" mới chỉ làm rõ một số vấn đề cơ bản trong truyền thống đánh giặc giữ nước. Chúng ta phải tiếp tục học tập, tìm hiểu hơn nữa về truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

- Mỗi chúng ta phải tạo nên trong mình ý thức giữ gìn và phát huy truyền thống vẻ vang của DT trong xây dựng và bảo vệ TQ VN XHCN hiện nay.
Chúc các em sức khoẻ
và
hạnh phúc