Bài 1. Thành phần nguyên tử

Chương I
Nguyên tử

Lớp 10 - Ban Khoa học xã hội và Nhân văn
Nguyên tử là gì ?
- Hạt nhân mang điện tích dương.
- Vỏ tạo bởi 1 hay nhiều electron (mang điện âm).
Nguyên tử gồm:
I. Vỏ electron của nguyên tử
? Trong nguyên tử electron chuyển động rất nhanh quanh hạt nhân và sắp xếp thành từng lớp, mỗi lớp có 1 số electron nhất định.
? Vỏ electron của nguyên tử gồm các electron mang điện tích âm.
? me ? 0,00055 đvC (1 đvC = 1,66005.10-27 kg).
? qe = 1- (đvđt).
II. Hạt nhân nguyên tử
? Hạt nhân nguyên tử tạo bởi proton và nơtron
a) Hạt proton:
- Kí hiệu: p
- Điện tích: qp = +1
- Khối lượng: mp = 1,6726.10?27 kg ? 1 đvC.
b) Hạt nơtron:
- Kí hiệu: n
- Điện tích: không mang điện
- Khối lượng: mn = 1,6748.10?27 kg ? 1 đvC.
Nhận xét: Điện tích của proton đúng bằng điện tích của electron nhưng ngược dấu.
II. Hạt nhân nguyên tử
? Hãy so sánh khối lượng của 1 hạt e với khối lượng của 1 hạt p, và khối lượng của 1 hạt n ?
?Proton và nơtron có cùng khối lượng.
?Electron có khối lượng rất bé: bằng 0,0005 lần khối lượng của hạt p.
? Vì vậy khối lượng của hạt nhân được coi là khối lượng của nguyên tử:
mnguyên tử ? mhạt nhân
II. Hạt nhân nguyên tử
? Có nhận xét gì về số p và số e trong nguyên tử ?
?Vì nguyên tử luôn luôn trung hòa về điện, nên:
Số p = số e
II. Hạt nhân nguyên tử
Khối lượng và điện tích của các hạt tạo nên nguyên tử
III. Kích thước và khối lượng của nguyên tử
? Mô hình nguyên tử của một số nguyên tố:
? Nguyên tử của các nguyên tố khác nhau có kích thước và khối lượng khác nhau.
1. Kích thước
? Đơn vị: 1� = 10-10 m ; 1 nm = 10-9 m.
- Nguyên tử Hiđro là nguyên tử nhỏ nhất, có bán kính khoảng 0,053 nm.
- Đường kính của hạt nhân nguyên tử khoảng 10-5 nm.
- Đường kính của electron, proton khoảng 10-8 nm.
- Đường kính của nguyên tử lớn hơn đường kính của hạt nhân khoảng 10.000 lần.
Vậy, với tỉ lệ kích thước như trên của nguyên tử và hạt nhân thì các electron rất nhỏ bé chuyển động xung quanh hạt nhân trong không gian trống rỗng của nguyên tử.
2. Khối lượng
- Khối lượng 1 nguyên tử Hiđro là:
1,6735.10-27 kg ? 1 đvC.
- Khối lượng 1 nguyên tử Cacbon là:
19,9206.10-27 kg ? 12 đvC.
Củng cố bài học
Nguyên tử
Vỏ nguyên tử gồm các electron:
me ? 0,00055 đvC
qe = 1? đvđt
Proton: me ? 1 đvC
qe = 1+ đvđt
Nơtron: mn ? 1 đvC
qn = 0
Hạt nhân nguyên tử
Bài tập về nhà
? Đọc bài đọc thêm (SGK tr. 8).
? Bài tập về nhà: 1,2,3,4,5 (SGK tr. 7,8)
Kết thúc bài học
Chúc các em học tập tốt !