Bài 1. Sự xuất hiện loài người và bầy người nguyên thuỷ

Chương I : Xã hội nguyên thuỷ


Bài 1: Sự xuất hiện loài người và bầy người nguyên thuỷ

Phần I: Lịch sử thế giới thời nguyên thuỷ,cổ đại và trung đại


Mục tiêu bài học
-Học sinh cần hiểu những mốc và bước tiến trên chặng đường phát triển của loài người.

-Học sinh cần hiểu quá trình phát triển đó gắn với sự chuyển biến của công cụ lao động,đời sống- Cuộc cách mạng đá mới.
Kết cấu bài học
1.Sù xuÊt hiÖn loµi ng­êi vµ ®êi sèng bÇy ng­êi nguyªn thuû.

2. Ng­êi tinh kh«n vµ ãc s¸ng t¹o.

3. Cuéc c¸ch m¹ng thêi ®¸ míi.
I. Sự xuất hiện loài người và đời sống bầy người nguyên thuỷ.

1.Sự xuất hiện của loài người trên
Trái Đất
- Cách nay 6 triệu năm: vượn cổ xuất hiện.
- Cách nay 4 triệu năm: người tối cổ xuất hiện.
-Di cốt tìm thấy ở Đông Phi, Giava, Bắc Kinh.
Người vượn
Người tối cổ
SƠ ĐỒ TIẾN HOÁ TỪ VƯỢN NGƯỜI ĐẾN NGƯỜI TỐI CỔ
4 triệu năm
1 triệu năm
4 vạn năm
1 vạn năm
Đi đứng thẳng
Hòn đá ghè đẽo sơ qua
Hái lượm, săn bắt thú
Bầy người
2: Đặc điểm người tối cổ
+ Đi bằng 2 chân
+ Đôi tay tự do để sử dụng công cụ và tìm thức ăn.
+ Trán thấp, bợt ra đằng sau.
+ U lông mày cao.
+ Hộp sọ lớn hơn hộp sọ vượn.
+ Não đã có trung tâm phát ra tiếng nói.
3: Đời sống bầy người nguyên thuỷ

3.1. C«ng cô lao ®éng cña ng­êi tèi cæ.

-Sö dông m¶nh ®¸, hßn cuéi cã s½n trong tù nhiªn.
-GhÌ mét mÆt cho s¾c, võa tay cÇm.
* T¸c dông: ChÆt c©y, lµm vò khÝ tù vÖ hoÆc tÊn c«ng thó rõng.
Công cụ lao động
3.2. Tìm ra lửa:
Ghè 2 hòn đá vào nhau.
* Tác dụng: +Sưởi ấm, đuổi thú dữ. + Chấm dứt thời kỳ "ăn sống nuốt tươi" chuyển sang ăn chín.
+ Con người lần đầu tiên chi phối được thiên nhiên.
+ Tách con người ra khỏi con vật.

Lấy lửa
3. Đời sống của người nguyên thuỷ.
+ Nhờ lao động, tìm ra lửa cơ thể con người có nhiều thay đổi:
- Đôi tay con người khoé léo hơn.
- Xương cốt nhỏ hơn, hàm thu lại, trán phẳng.
- Tiếng nói thuần thục hơn.
+ Cuộc sống của người nguyên thuỷ:
- Sống trong hang động, dựng lều bằng cành cây, theo quan hệ ruột thịt (5-7 gia đình) - Bầy người nguyên thuỷ.
- Hợp quần đầu tiên của loài người, cuộc sống bấp bênh, phụ thuộc thiên nhiên.
Cuộc sống người nguyên thuỷ

1 Người tinh khôn.

- Cách nay khoảng 4 vạn năm (cuối đá cũ) người tinh khôn xuất hiện.
- Đặc điểm: + Cấu tạo cơ thể như ngày nay.
+ Xương cốt nhỏ hơn người tối cổ.
+ Bàn tay khéo léo, linh hoạt.
+ Hộp sọ. Thể tích não phát triển.
+ Trán cao, mặt phẳng.
+Cơ thể gọn và linh hoạt
* Bước nhảy vọt thứ 2 của loài người, các chủng tộc xuất hiện.


II. Người tinh khôn và óc sáng tạo
Người tinh khôn

Người tối cổ
Người tinh khôn
Vượn người
2: óc sáng tạo
Chế tạo công cụ tiến bộ hơn

+ Ghè 2 rìa của 1 mảnh đá cho sắc, gọn làm rìu, dao, nạo.

+ Chế tác cung tên

+ Lấy xương cá, cành cây mài hoặc đẽo nhọn làm lao.
Đời sống con người được cải thiện hơn.

+ Thức ăn nhiều hơn.

+ Họ rời hang động ra dựng lều, định cư ở những địa điểm thuận lợi.

+ Cư trú " nhà cửa" phổ biến.
Điểm nổi bật của công cụ thời đại đồ đá mới:
+ Ghè những mảnh đá gọn, chính xác, thích hợp từng công việc khác nhau.
+ Công cụ được mài nhẵn, khoan lỗ, có nấc để tra cán.
+ Đan lưới đánh cá bằng sợi vỏ cây, làm chì lưới bằng đất nung.
+ Làm đồ gốm: nồi, bát, vò.
III. Cuộc cách mạng thời đá mới.
1. Con ng­êi biÕt trång trät vµ ch¨n nu«i.
- Trång trät: ViÖc l­îm h¸i qua thêi gian ®em l¹i kinh nghiÖm trång vµ thu ho¹ch theo thêi vô.
VÝ dô: khoai, rau, bÇu, bÝ, lóa…
- Ch¨n nu«i: §i s¨n,®­îc thó nhá gi÷ ®Ó nu«i.
VÝ dô: Chã, cõu, lîn, bß…
2. BiÕt lÊy nh÷ng tÊm da thó, lµm s¹ch ®Ó che th©n cho Êm vµ cho “cã v¨n ho¸”.

3. BiÕt dïng ®å trang søc: vßng cæ b»ng vá èc chuçi h¹t x­¬ng, vßng tay, hoa tai…

4. Cã ®µn ®¸, s¸o b»ng x­¬ng dïi lç…
* Kết luận:

Cuộc sống con người dần dần thay đổi nhờ công cụ được cải tiến:
+ Nghề nông nguyên thuỷ ra đời.
+ Thức ăn nhiều hơn.
+ Cuộc sống con người đỡ bấp bênh: Tự sản xuất thức ăn không phụ thuộc vào thiên nhiên.
Bài tập về nhà
XIN CHÂN THàNH CảM ƠN