Bài 1. Sự hình thành trật tự thế giới mới sau Chiến tranh thế giới thứ hai (1945 - 1949)

Chương I… Bài 1. Sự hình thành trật tự thế giới mới sau CTTG II (1945-1949)
(Tiết ppct: tiết1)
Biên soạn: Nhóm sử. Tổ sử-địa-GDCD.
Trường PTTH chuyên Nguyễn Du-TP BMT.

Bài 1/. SỰ HÌNH THÀNH TRẬT TỰ THẾ GIỚI MỚI SAU CTTG II ( 1945-1949 )
Những nội dung chính
I. Hoäi nghò Ianta ( 2-1945) vaø nhöõng thoaû thuaän cuûa ba cöôøng quoác.
II. Söï thaønh laäp Lieân Hieäp Quoác.
III. Söï hình thaønh hai heä thoáng xaõ hoäi ñoái laäp.


I. HỘI NGHỊ IANTA (2-1945) VÀ NHỮNG THOẢ THUẬN CỦA BA CƯỜNG QUỐC
Hội nghị cấp cao Ianta ra đời trong bối cảnh lịch sử như thế nào? Nội dung và h? quả của nó đối với thế giới ?
1. Boái caûnh lòch söû:
Ñaàu 1945 khi CTTG II vaøo giai ñoaïn cuoái, noäi boä phe Ñoàng minh xuaát hieän nhieàu maâu thuaãn phaûi giaûi quyeát:
- Nhanh choùng keát thuùc chieán tranh ôû chaâu Aâu vaø chaâu AÙ – TBD.
- Toå chöùc laïi traät töï theá giôùi sau chieán tranh.
- Phaân chia khu vöïc ñoùng quaân vaø phaïm vi aûnh höôûng cuûa caùc nöôùc tham gia chieán tranh choáng PX.
2. Diễn biến :
Hội nghị cấp cao Ianta giữa 3 cường quốc Mỹ, Anh, Liên Xô từ 4 ? 11.2.1945 diễn ra gay go quyết liệt - vì thực chất: tranh giành phạm vi ảnh hưởng và vai trò lãnh đạo thế giới của các cường quốc thắng trận có liên quan đến tình hình thế giới sau chiến tranh.

HỘI NGHỊ CẤP CAO IANTA 4 ? 11.2.1945
THỦ TƯỚNG ANH
WILSON CHURCHILL
TỔNG THỐNG MỸ
ROOSEVELT
CHỦ TỊCH HĐBT
LIÊN XÔ - STALIN
Noäi dung :
+ Ñeå nhanh choùng keát thuùc chieán tranh ôû chaâu Aâu vaø chaâu AÙ-TBD vaø tieâu dieät taän goác CN PX, Lieân Xoâ seõ tham chieán choáng Nhaät khi chieán tranh keát thuùc ôû chaâu Aâu.
+ Thaønh laäp toå chöùc Lieân Hieäp Quoác ñeå giöõ gìn hoøa bình, an ninh theá giôùi.
+ Caùc beân thoûa thuaän vieäc ñoùng quaân ôû caùc nöôùc baïi traän vaø phaân chia phaïm vi aûnh höôûng ôû Chaâu Aâu vaø Chaâu AÙ.

Về việc caùc beân thoûa thuaän vieäc ñoùng quaân ôû caùc nöôùc baïi traän vaø phaân chia phaïm vi aûnh höôûng ôû Chaâu Aâu vaø Chaâu AÙ.
Nhóm 1: Vấn đề nước Đức được hội nghị giải quyết như thế nào?
Nhóm 2: vấn đề ở châu Âu?
Nhóm 3: Vấn đề ở châu Á?
THẢO LUẬN NHÓM
THỎA THUẬN
IANTA 2.1945
CỘNG HÒA LIÊN BANG ĐỨC
CỘNG HÒA
DÂN CHỦ ĐỨC
Beclin
TIỆP KHẮC
HÀ LAN
BỈ
PHÁP
ÁO
THỤY SĨ
NƯỚC ĐỨC SAU CTTG II
PHẠM VI ẢNH HƯỞNG CỦA MỸ
PHẠM VI ẢNH HƯỞNG CỦA LIÊN XÔ
THỎA THUẬN
IANTA 2.1945
Luc xăm bua
BA LAN
CỘNG HÒA LIÊN BANG ĐỨC
CỘNG HÒA
DÂN CHỦ ĐỨC
Beclin
TIỆP KHẮC
HÀ LAN
BỈ
PHÁP
ÁO
THỤY SĨ
THỎA THUẬN
IANTA 2.1945
ĐÔNG ÂU
LIÊN XÔ
TÂY ÂU
CHÂU ÂU
PHẠM VI ẢNH HƯỞNG CỦA MỸ
PHẠM VI ẢNH HƯỞNG CỦA LIÊN XÔ
Mông cổ
THỎA THUẬN
IANTA 2.1945
CHÂU Á
38
LIÊN XÔ
MỸ
LIÊN XÔ
MỸ
THỎA THUẬN
IANTA 2.1945
CHÂU Á
Xakhalin
Curin

C. Hệ quả :
- Những quyết định của H?i ngh? Ianta (2.1945 ) đã tạo khuôn khổ cho trật tự quốc tế sau chiến tranh, gọi là trật tự 2 cực Ianta.
- Trong đó chỉ có Liên Xô và Mỹ chia nhau phạm vi ảnh hưởng theo thỏa thuận Ianta.
Liên hiệp quốc ra đời trong hồn cảnh nào? Mục đích của tổ chức này?
II. Sự thành lập Liên Hiệp Quốc
a. Hoàn cảnh ra đời :
- Tại Hội nghị Ianta 2.1945, Liên Xô, Mỹ, Anh nhất trí thành lập Liên Hiệp Quốc để giữ gìn hòa bình, an ninh, trật tự thế giới sau chiến tranh.
- Từ 25.4 ? 26.6.1945, hội nghị đại biểu của 50 cường quốc họp tại S. Francisco (Mỹ) thông qua Hiến chương LHQ.
- 24.10.1945 : thành lập của tổ chức LHQ
b. Mục đích :
Nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới - ph�t tri?n mối quan hệ hữu nghị gi?a c�c d�n t?c v� ti?n h�nh hợp tác qu?c t? gi?a c�c nu?c trên cơ sở tôn trọng nguy�n t?c quyền bình đẵng và quy?n tự quyết c?a c�c d�n t?c.
c. Nguyên tắc hoạt động :
. Tôn trọng quyền bình đ?ng giữa các quốc gia và quyền dân tộc tự quyết.
. Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của các nước.
. Giải quyết tranh chấp quốc tế bằng phương pháp hòa bình.
. Dựa theo nguyên tắc nhất trí của 5 cường quốc (Mỹ�, Anh, Pháp - Liên Xô, Trung Quốc).
. Không can thiệp vào nội bộ các nước.
Nh?ng nguy�n t?c ho?t d?ng c?a Li�n hi?p qu?c?
TRỤ SỞ LIÊN HIỆP QUỐC TẠI NEW YORK
HỘI NGHỊ SAN FRANCISCO THÔNG QUA HIẾN CHƯƠNG LHQ
ĐẠI HỘI ĐỒNG
TÒA ÁN QUỐC TẾ
HỘI ĐỒNG KINH TẾ XÃ HỘI
HỘI ĐỒNG BẢO AN
BAN THƯ KÝ
HỘI ĐỒNG QUẢN THÁC
TỔ CHỨC
d. Các cơ quan chính của LHQ :
ĐẠI HỘI ĐỒNG
HỘI ĐỒNG BẢO AN

- Đại hội đồng: Hội nghị của các nước thành viên, mỗi năm họp 1 lần.
Những vấn đề quan trọng phải được thông qua với 2/3 số phiếu. Vấn đề ít quan trọng chỉ thông qua với đa số phiếu thuận.
- Hội đồng bảo an: cơ quan chính trị cao nhất, hoạt động thường xuyên, chịu trách nhiệm chính về hòa bình và an ninh thế giới.
- Mọi quyết định của HĐBA phải được sự nhất trí của 5 cường quốc. HĐBA không phục tùng ĐHĐ.
. Ban thư ký : cơ quan hành chính của LHQ, đứng đầu là Tổng thư ký do ĐHĐ bầu ra, nhiệm kỳ 5 năm theo sự giới thiệu cuả HĐBA.
. Ngoài ra LHQ còn hàng trăm tổ chức chuyên môn - Các tổ chức chuyên môn hoạt động ở nước ta :
UNESCO : tổ chức GD KH VH của LHQ
UNICEF : Quỹ nhi đồng của LHQ
FAO : Tổ chức lương nông
WHO : Tổ chức y tế thế giới
IMF : Quỹ tiền tệ quốc tế
UNDP : Chương trình phát triển của LHQ
WTO : Tổ chức thương mại thế giới

BA VỊ TỔNG THƯ KÝ ĐẦU TIÊN CỦA LIÊN HIỆP QUỐC
1946-53
1953-61
1961-71
4.Kurt Walheim - A�o ( 1972-82)
5.Perez de Cuellar - Peru ( 1883 - 1992 )
6. Boutros Ghali - Ai cập ( 1992-1996 )
BA VỊ TỔNG THƯ KÝ KẾ TIẾP CỦA LIÊN HIỆP QUỐC
KOFI ANNAN (1997-2005)
Bankimon ( 2006-nay)
ĐẠI HỘI ĐỒNG
HÀNG HẢI
IMO
HÀNG KHÔNG
ICAO
HĐ BẢO AN
BAN THƯ KÝ
HĐ KT -XH
TÒA ÁN QT
HĐ TÀI CHÍNH
IFC
LƯƠNG NÔNG
FAO
QUỸ TIỀN TỆ QT
IMF
BƯU CHÍNH
IPU
LAO ĐỘNG QT
ILO
Y TẾ THẾ GIỚI
WHO

SỞ HỮU TRI THỨC
TG - WIPO

GD KH VH
UNESCO
H. ĐỊNH CHUNG
THUẾ QUAN
MẬU DỊCH-GATT
NĂNG LƯỢNG
NGUYÊN TỬ
IAEA
TỔ CHỨC
LIÊN HIỆP QUỐC
d. Vai trò và vị trí của LHQ :
+ Là 1 tổ chức quốc tế lớn nhất thế giới.
+ Giữ vai trò quan trọng trong việc:
- Giữ gìn hòa bình, an ninh thế giới - góp phần giải quyết các tranh chấp xung đột khu vực.
Phát triển các mối quan hệ giao lưu hợp tác về kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa giữa các nước thành viên trên cơ sở tôn trọng quyền bình đẳng giữa các quốc gia và quyền dân tộc tự quyết.
Tuy nhiên, ngày nay, LHQ đang phải đối đầu với nhiều nguy cơ thách thức: Chủ nghĩa đơn phương, chủ nghĩa khủng bố.
Vai trò của Liên Hiệp Quốc trong việc giải các vụ tranh chấp quốc tế thúc đẩy hoặc các mối quan hệ giao lưu hợp tác giữa các nước thành viên ?
Đang tiến hành cải tổ, sửa đổi.
Từ 6 ? 8.9.2000
Có 181 đại biểu
Chủ tịch Trần Đức Lương
* .Nếu không có phát triển thịnh vượng , không xóa bỏ nghèo đói và bất công sẽ không có hòa bình , ổn định vững chắc trong phạm vi 1 nước , cũng như trong phạm vi từng khu vực và cả thế giới .. Chúng tôi muốn trịnh trọng đề nghị với các quí vị : Chúng ta hãy lấy thập kỷ đầu tiên của thế kỷ 21 là thập kỷ của những nỗ lực tòan cầu cao nhất nhằm xóa đói giảm nghèo .
Phát biểu của Chủ tịch nước CHXHCNVN
LIÊN HIỆP QUỐC : THÁCH THỨC CỦA CHỦ NGHĨA ĐƠN PHƯƠNG

. Trụ sở của LHQ đặt tại New York , Việt Nam gia nhập LHQ 20.9.1977 ( thành viên thứ 149 ). Lúc đầu LHQ có 51 thành viên, năm 1995 có 185 thành viên, năm 2006 có 192 thành viên.

Các thành viên LHQ từ 1945 đến 2008
III. SỰ HÌNH THÀNH HAI HỆ THỐNG XÃ HỘI ĐỐI LẬP.

Sau CTTG II, trên thế giới đã hình thành hai hệ thống XHCN và TBCN.
1/ V? d?a l� -chính tr?.
Tháng 9/1949, Mỹ, Anh, Pháp đã hợp nhất các vùng chiếm đóng thành lập nước CHLB Đức (T�y Đức).
Để đối phó, tháng 10/1949 Liên Xô giúp các lực lượng dân chủ tiến bộ ở Đông Đức thành lập nước CHDC Đức (Đông Đức )
Từ 1945 - 1947, Liên Xô giúp nhân dân Đông Âu đã hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, thiết lập liên minh chặt chẽ với Liên Xô, hình thành hệ thống các nước dân chủ nhân dân - XHCN Đông Âu.

2. V? Kinh t?

Liên Xô thiết lập quan hệ kinh tế chặt chẽ với các nước Đông Âu thông qua tổ chức SEV (Hội đồng tương trợ kinh tế) thành lập 1.1949.
Ở Tây Âu, Mỹ giúp các nước Tây Âu phục hồi kinh tế qua "Kế hoạch phục hưng châu Âu".
Như vậy, sau CTTG II, ở châu Âu đã hình thành thế đối lập cả về địa lý chính trị lẫn kinh tế giữa hai khối Đông Âu XHCN và Tây Âu TBCN.

NATO
ANZUS
CENTO
SEATO
Khối phòng thủ chung TBC
VACXAVA
CÁC KHỐI LIÊN MINH QUÂN SỰ SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI
CHẠY ĐUA VŨ TRANG
SỐ ĐẦU ĐẠN HẠT NHÂN của LIÊN XÔ và MỸ
LIÊN XÔ
MỸ
600
8500
5500
10100
4000
1800
9000
11200
6000
2800
1965
1970
1975
1980
1985
Cuûng coá baøi
Hãy khoanh tròn chữ cái trước ý đúng.
Hội nghị Ianta diễn ra trong thời gian
A. Từ ngày 3 -> 11-2-1945 B. Từ ngày 4 -> 11-2-1945
C. Từ ngày 3 -> 12-2-1945 D. Từ ngày 4 -> 12-2-1945
Cơ quan đóng vai trò quan trọng nhất của tổ chức LHQ trong việc gìn giữ hoà bình và an ninh thế giới
Đại hội đồng B. Hội đồng bảo an
C. Ban thư kí D. Toà án quốc tế
Thế giới bị phân chia hai hệ thống xã hội đối lập:TBCN và XHCN vào năm
1945 B. 1947
C. 1949 D. 1954
A
B
C
Hết