Bài 1. Một số khái niệm cơ bản

CHƯƠNG I: KHÁI NIỆM VỀ HỆ CƠ
SỞ DỮ LiỆU


MỘT SỐ KHÁI NIỆM
CƠ BẢN
1
10/10/2011
1
NHÓM 21
Nguyễn Thị Diễm Phước
Nguyễn Ngọc Bích Trâm
( Tin 3C – ĐHSP.TPHCM)
GVHD: Lê Đức Long
Nguyễn Thị Ngọc Hoa
I.Bài Toán quản lí
10/10/2011
2
Bài toán quản lý
Các em hãy lần lượt nêu ra các đáp án cho câu hỏi sau:
Kể tên các cột thường có khi lập 1 danh sách để quản lí điểm của học sinh trong lớp.
10/10/2011
3
Các cột thường có khi lập 1 danh sách để quản lí điểm của học sinh trong lớp:
STT
Ngày sinh
Họ & tên
Nơi sinh
Các cột điểm
10/10/2011
4
VD: BẢNG ĐIỂM LỚP 12A2:
10/10/2011
5
6
HỌC SINH THỰC HIỆN YÊU
CẦU TRÊN PHIẾU BÀI TẬP
10/10/2011
6
II. Các công việc thường gặp khi quản lý thông tin của một tổ chức
CÂU HỎI: Em hãy nêu lên các công việc thường gặp khi quản lý thông tin của một đối tượng nào đó ?
TRẢ LỜI:
Tạo hồ sơ về các đối tượng cần quản lí.
Cập nhật hồ sơ (thêm, xóa, sửa hồ sơ).
Khai thác hồ sơ (tìm kiếm, thống kê, sắp xếp, lập báo cáo,…).
10/10/2011
7
VÍ DỤ MINH HỌA










BẢNG HỒ SƠ HỌC SINH
10/10/2011
8
10/10/2011
9
HỌ TÊN HS
GiỚI TÍNH
LỚP
HỒ SƠ HS
Minh họa việc tạo lập hồ sơ
10/10/2011
10
Minh họa cho cập nhật hồ sơ
10/10/2011
11
Đăng ký tiết mục 20/11
Minh họa cho Khai Thác hồ sơ
Danh sách được sắp theo thứ tự alphabet để tiện việc khai thác
10/10/2011
12
Câu hỏi ôn tập
Câu 1: Lập bảng thứ 1 trên giấy gồm hai cột, cột 1 đặt tên Mã môn học, dùng ký hiệu 1,2,3.... để đặt tên cho từng môn học. cột 2 đặt tên là Tên môn học để liệt kê tất cả các môn học mà em đang học, Đặt tên cho bảng là Môn học.

Câu 2: Lập bảng thứ 2, gồm các cột sau:Mã học sinh, họ tên, ngày sinh,giới tính, địa chỉ, tổ. Chỉ ghi tượng trưng 5 học sinh. Trong đó mỗi học sinh có một mã học sinh duy nhất, có thể đặt A1, A2... Đặt tên bảng DSHS.

Câu 3: Lập bảng thứ 3, gồm các cột sau:Mã học sinh, mã môn học, ngày kiểm tra, điểm. Mỗi học sinh có thể kiểm tra nhiều môn. Đặt tên là Bảng điểm.
10/10/2011
13
Câu 1
10/10/2011
14
Câu 2
10/10/2011
15
Câu 3
10/10/2011
16
III. Hệ cơ sở dữ liệu
Khái niệm CSDL và hệ quản trị CSDL
10/10/2011
17
Trường hợp 1: với danh sách lớp trên giấy.
 Đếm lần lượt từng HS có giới tính là nam.
Trường hợp 2: với danh sách lớp trên máy tính.
 Yêu cầu máy tính thực hiện.

 Theo em, việc xử lí thông tin trên giấy và trên máy có gì khác nhau? Việc nào nhanh hơn?
VD: Đếm số lượng HS trong danh sách có giới tính là nam. Ta cần làm trong 2 trường hợp sau ?
10/10/2011
18
Một cơ sở dữ liệu (Database) là một tập hợp dữ liệu có liên quan với nhau, chứa thông tin của một tổ chức nào đó (như một trường học, một ngân hàng, một công ti, một nhà máy,…), được lưu trữ trên các thiết bị nhớ để đáp ứng nhu cầu khai thác thông tin của nhiều người dùng với nhiều mục đích khác nhau.
KHÁI NIỆM : CƠ SỞ DỮ LIỆU
10/10/2011
19
Lượng thông tin ngày càng nhiều, việc khai thác và quản lí thông tin trên giấy trở nên phức tạp -> tạo lập CSDL trên máy tính giúp người dùng khai thác thông tin của CSDL một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Vai trò cần thiết của CSDL:
10/10/2011
20
21
HỌC SINH THỰC HIỆN YÊU
CẦU TRÊN PHIẾU BÀI TẬP
10/10/2011
21
Khi lưu hồ sơ HS vào Microsoft Word thì có yêu cầu máy tính tự động lọc ra những HS có điểm tin trên 6.5 được hay không???
Cần có các phần mềm chuyên biệt để tạo lập, lưu trữ và khai thác CSDL như: Microsoft Access, MySQL, Oracle, SQL Server, v.v…
 Những phần mềm này được gọi chung là gì?
10/10/2011
22
Phần mềm cung cấp một môi trường thuận lợi và hiệu quả để tạo lập, lưu trữ và khai thác thông tin của CSDL được gọi là hệ quản trị CSDL (Database Management System).
KHÁI NIỆM: HỆ QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU
10/10/2011
23
CSDL.
Hệ quản trị CSDL.
Các thiết bị vật lý (máy tính, đĩa cứng, mạng máy tính...)
(Ngoài ra, có các phần mềm ứng dụng được xây dựng trên hệ quản trị CSDL giúp thuận lợi cho người dùng khi muốn tạo lập và khai thác CSDL).
CÁC YẾU TỐ CẦN CÓ ĐỂ TẠO LẬP VÀ KHAI THÁC CSDL
10/10/2011
24
 Giữa CSDL, hệ quản trị CSDL và phần mềm ứng dụng có quan hệ với nhau như thế nào ?
Phần mềm ứng dụng


Hệ QTCSDL


CSDL
10/10/2011
25
HỌC SINH THỰC HIỆN YÊU
CẦU TRÊN PHIẾU BÀI TẬP
10/10/2011
26
b) Các mức thể hiện của CSDL





Mức khung nhìn Mức khái niệm Mức vật lí
Khung nhìn m
………………
Khung nhìn 1
Bảng n
………………
Bảng 1
Dữ liệu
10/10/2011
27
Khi làm việc với hồ sơ của HS:
BGH yêu cầu GVCN lưu các thông tin gồm: lí lịch, điểm các môn của tất cả HS trong lớp.
CÁC MỨC THỂ HIỆN CỦA CƠ SỞ DỮ LIỆU
Khi làm việc với hồ sơ của HS:
HS cần xem thông tin của riêng mình.
10/10/2011
28
Yêu cầu mức hiểu chi tiết về CSDL là khác nhau giữa những nhóm người làm việc với hệ CSDL trong những vai trò khác nhau.
Có 3 mức hiểu CSDL khác nhau là: mức vật lí, mức khái niệm và mức khung nhìn.
CÁC MỨC THỂ HIỆN CỦA CƠ SỞ DỮ LIỆU
10/10/2011
29
Mức vật lí: Cho biết 1 cách chi tiết dữ liệu được lưu trữ như thế nào (lưu trong vùng nhớ nào, chiếm bao nhiêu byte,…) -> CSDL vật lí là tập hợp các tệp dữ liệu tồn tại trên các thiết bị nhớ.

Mức khái niệm: Cho biết những dữ nào được lưu trữ trong hệ CSDL, giữa các dữ liệu có các mối quan hệ nào.

Mức khung nhìn: Cho biết toàn bộ hoặc 1 phần thông tin chứa trong CSDL phù hợp với nghiệp vụ hay mục đích sử dụng của người dùng.
CÁC MỨC THỂ HIỆN CỦA CƠ SỞ DỮ LIỆU
10/10/2011
30
ĐH SƯ PHẠM TP.HCM - 2010
31
HỌC SINH THỰC HIỆN YÊU
CẦU TRÊN PHIẾU BÀI TẬP
10/10/2011
31
c) Các yêu cầu cơ bản của hệ CSDL
10/10/2011
32
Một hệ CSDL luôn cần có các tính chất sau :
Tính cấu trúc
Tính toàn vẹn
Tính nhất quán
Tính an toàn bảo mật thông tin
Tính độc lập
Tính không dư thừa
Các yêu cầu cơ bản của hệ CSDL
10/10/2011
33
1.Tính cấu trúc
10/10/2011
34
Cột tượng trưng Thuộc Tính
Hàng tượng trưng Hồ sơ HS


Tính cấu trúc: Dữ liệu trong CSDL được lưu trữ theo một cấu trúc xác định
1.Tính cấu trúc
10/10/2011
35
CSDL lớp 12A5 Có cấu trúc là dạng bảng
Không được mượn quá 6 quyển
Hehe, ta muốn mượn 10 cuốn sách
Vi Phạm
Ràng Buộc
Toàn Vẹn DL
2.Tính toàn vẹn
10/10/2011
36
RBTV Dữ Liệu
Tính toàn vẹn: Các giá trị được lưu trữ trong CSDL phải thỏa mãn một số ràng buộc, tùy thuộc vào hoạt động của tổ chức mà CSDL phản ánh.
2.Tính toàn vẹn
10/10/2011
37
RB VỀ SỐ SÁCH TỐI ĐA ĐƯỢC MƯỢN
THƯ VIỆN
10
3.Tính nhất quán
10/10/2011
10
10
Tính nhất quán: Sau những thao tác cập nhật DL và ngay cả khi có sự cố xảy ra trong quá trình cập nhật, DL trong CSDL phải được đảm bảo đúng đắn
3.Tính nhất quán
10/10/2011
39
Sửa điểm tại 1 nơi
Điểm ở các nơi khác phải được cập nhật cùng lúc
Chết rồi !!!! Môn Văn có 2 điểm ! Thế nào cũng bị mẹ đánh
Ta cần sửa thành 8 điểm
Không được
quyền sửa
Dữ liệu
Truy nhập trái phép
4. Tính an toàn và bảo mật thông tin
10/10/2011
40
Tính an toàn và bảo mật thông tin: CSDL
cần được bảo vệ an toàn,phải ngăn chặn được những truy xuất không được phép và phải khôi phục được CSDL khi có sự cố ở phần cứng hay phần mềm
4. Tính an toàn và bảo mật thông tin
10/10/2011
41
SỬA ĐiỂM
Có 2 mức độ độc lập dữ liệu :
Độc lập ở mức vật lý:
Ví dụ :khi DL được burn từ USB sang đĩa CD vẫn không thay đổi
Độc lập ở mức khái niệm
Ví dụ:Thêm 1 cột “TheBaohiem” vào CSDL mà chương trình ứng dụng về cơ bản không phải viết lại
5. Tính độc lập
10/10/2011
42
5. Tính độc lập
43
Tính độc lập: Dữ liệu cần được độc lập với các ứng dụng, không phụ thuộc vào bài toán cụ thể, không phụ thuộc vào phương tiện lưu trữ và xử lí.
5. Tính độc lập
10/10/2011
44
6. Tính không dư thừa
10/10/2011
45
Tính không dư thừa: Trong CSDL thường không lưu trữ những dữ liệu trùng nhau, hoặc những thông tin có thể dễ dàng tính toán từ các dữ liệu có sẵn
6. Tính không dư thừa
10/10/2011
46
Trong 1 bảng có những tên được lặp đi lặp lại
Câu Hỏi: Những ứng dụng nào mà các em được biết trong cuộc sống hằng ngày ?
d)Một số ứng dụng của hệ CSDL
10/10/2011
47
Khi đặt thức anh nhanh giao hàng tận nơi , nhà hàng fastfood sẽ có CSDL tự lưu thông tin số điện thoại , địa chỉ khách hàng , phần ăn cần đặt , để nhân viên tới giao
Công ty sản xuất đồ chơi trẻ em cần có CSDL để quản lý tổng số hàng bán ra hàng tháng, số hàng tồn kho và các đơn đặt hàng
Một số ứng dụng
10/10/2011
48
Một số ứng dụng
Ngân hàng cần quản lí các tài khoản , khoản vay , các giao dịch hàng ngày
Hãng hàng không cần quản lí các chyến bay , việc đăng kí vé và lịch bay
10/10/2011
49