Bài 1. Gen, mã di truyền và quá trình nhân đôi ADN

Bài 1: Gen, mã di truyền và quá trình nhân đôi ADN
NHÓM THỰC HIỆN:
NGUYỄN THỊ QUÝ
NGUYỄN THỊ LINH
TRẦN THỊ THUẦN
PHẠM THỊ ANH
I. Khái niệm và cấu trúc của gen
 Gen là một đoạn phân tử ADN mang thông tin di truyền mã hóa cho một sản phẩm xác định ( ARN, chuỗi polypeptid )
1. Khái niệm
Em hãy nêu khái niệm gen?
2. Cấu trúc gen
Phiếu học tập

Gen SV nhân sơ
Gen SV nhân thực
+ Gen ở sinh vật nhân sơ có vùng mã hóa liên tục (gen không phân mảnh).
+ Phần lớn các gen ở sinh vật nhân thực có vùng mã hóa không liên tục (gen phân mảnh). Bao gồm đoạn mã hóa axit amin (exon) và các đoạn không mã hóa axit amin (intron).
exon
itron
 3. Các loại gen
Gen cấu trúc là gen mang thông tin mã hóa cho các sản phẩm tạo nên thành phần cấu trúc hay chức năng của tế bào.
Gen điều hòa là những gen tạo ra sản phẩm kiểm soát hoạt động của các gen khác.
II. Mã di truyền
- Mã di truyền là trình tự sắp xếp các nucleotit trong gen ( mạch khuôn) quy định trình tự sắp xếp các axit amin trong protein.
- Mã di truyền là mã bộ ba ( 3 nu mã hóa cho một axit amin
1. Khái niệm
Mã di truyền là gì?

5’
3’
BẢNG MÃ DI TRUYỀN
2. Đặc điểm của mã di truyền
- Mã di truyền là mã bộ ba. Mã di truyền được đọc từ một điểm xác định và liên tục từng bộ ba nucleotit ( không chồng gối lên nhau).
- Mã di truyền có tính đặc hiệu, tức là một bộ ba chỉ mã hóa cho một loại axit amin.
- Mã di truyền có tính thoái hóa ( dư thừa), nghĩa là có nhiều bộ ba khác nhau có thể cùng mã hóa cho một axit amin( trừ AUG,UGG)
- Mã di truyền có tính phổ biến, nghĩa là tất cả các loài cùng có chung một bộ mã di truyền ( trừ một số ngoại lệ)
- Có ba bộ ba kết thúc: UAA, UAG, UGA. Một bộ ba mở đầu: AUG( sinh vật nhân thực là metionin, sinh vật nhân sơ là foocmin metionin ).
 2. Đặc điểm của mã di truyền
1. Quá trình nhân đôi ADN ở sinh vật nhân sơ
ADN polimeraza
Hãy nêu các thành phần tham gia quá trình nhân đôi ADN?
 a. Diễn biến
Quá trình nhân đôi ADN gồm 3 bước:
* Tháo xoắn ADN
- Nhờ enzim tháo xoắn, ADN mẹ tách ra từ một điểm hình thành 2 chạc hình chữ Y để lộ đầu 3’-OH và 5’-P
* Tổng hợp mạch polynucleotit.
- Nhờ hoạt động của enzim mạch khuôn có đầu OH tách trước thì mạch bổ sung sẽ tổng hợp liên tục chiều 5’- 3’ theo NTBS.
* Tạo thành hai phân tử ADN con. Trong mỗi ADN con có một mạch mới được tổng hợp còn mạch kia là của ADN mẹ.
b. Kết quả
- Từ một phân tử ADN tạo ra hai phân tử ADN con hoàn toàn giống nhau và giống với phân tử ADN mẹ
 a. Diễn biến
- Mạch thứ hai có đầu 5’-P tách trước thì mạch mới bổ sung tổng hợp từng đoạn (okazaki) theo chiều 5’-3’ sau đó các đoạn nối với nhau nhờ enzim nối ligaza.
 c. Cơ chế
- Bán bảo toàn
- Nửa gián đoạn
- Nguyên tắc bổ sung
d. Ý nghĩa
- Truyền đạt thông tin di truyền một cách chính xác qua các thế hệ
 2.Quá trình nhân đôi ADN ở sinh vật nhân thực
- Điểm khác biệt:
+ Nhiều đơn vị tái bản
+ Số lượng enzim tham gia nhiều
Sự nhân đôi ADN ở sinh vật nhân thực có cơ chế giống với sự nhân đôi ở sinh vật nhân sơ

Câu 1
Sự nhân đôi AND ở sinh vật nhân thực có sự khác biệt với sự nhân đôi AND ở E.coli về:
1. Chiều tổng hợp. 2. Các enzym tham gia. 3. Thành phần tham gia. 4. Số đơn vị nhân đôi. 5. Nguyên tắc nhân đôi.
1,2
A
B
C
D
2,4
2,3
1,5
Câu 2
Mã di truyền mang tính thoái hóa nghĩa là:
Một bộ ba mã hóa một acit amin.
A
B
C
D
Có một số bộ ba không mã hóa acit amin.
Một acit amin có thể được mã hóa bởi hai hay nhiều bộ ba.
Có một bộ ba kết thúc.
Câu 3 :Thứ tự các vùng của gen cấu trúc là
Vùng điều hòa, vùng mã hóa, vùng kết thúc
A
B
C
D
Vùng kết thúc, vùng điều hòa, vùng mã hóa
Vùng mã hóa, vùng điều hòa, vùng kết thúc
Vùng kết thúc, vùng mã hóa, vùng điều hòa

Câu 4 Gen phân mảnh có ở sinh vật:
Nhân sơ.
A
B
C
D
Virut.
Nhân thực
Vi khuẩn.
32
A
B
C
D
128
64
256
Câu 5
Từ 8 phân tử AND sau 4 lần nhân đôi cho bao nhiêu mạch AND ?
1
2
3
4
5
ĐÚNG
1
2
3
4
5
Sai