Bài 1. Con người cần gì để sống?

Phòng giáo dục - Đào tạo Mỹ Đức
Nhiệt chào mừng các thầy cô
về dự chuyên đề
Giáo dục GIÁ TRỊ SỐNG và KỸ NĂNG SỐNG
cho học sinh tiểu học
Mỹ Đức, ngày 4 tháng 11 năm 2011
PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC
GIÁ TRỊ SỐNG VÀ KỸ NĂNG SỐNG GIÁO DỤC CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
HOẠT ĐỘNG 1: XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ SỐNGVÀ KỸ NĂNG SỐNG CẦN GIÁO DỤC CHO
HS TIỂU HỌC
Câu 1: Thông qua thực tiễn giáo dục HS và định hướng chỉ đạo của ngành, thầy/cô hãy đề xuất (hoặc nhắc lại) những giá trị sống và kỹ năng sống cần giáo dục cho HS tiểu học ?
Câu 2: Nêu nguyên tắc giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cần giáo dục cho HS tiểu học?
Câu 3: Phân tích giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cần giáo dục cho HS tiểu học theo tiếp cận của UNESCO ?
TÓM TẮT NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG 1
5 Giá trị nhân cách công dân mới (với HS tiểu học )
HS tiểu học có18 Giá trị nhân cách người học bao gồm
1.Có nhu cầu học tập.
2. Có hứng thú học tập.
. Học tập có định hướng đầy đủ ( vì xã hội, vì gia đình, vì lập nghiệp của bản thân ,….)
4. Học tập có đinh hướng nghề nghiệp cụ thể cho từng môn học, từng bài học.
. Học tập có tích cực hồi tưởng - nhớ lại kiến thức đã học, thông tin đã biết, đã trải nghiệm có liên quan đến kiến thức, kỹ năng mới.
6. Học tập có hội tụ kiến thức từ nhiều nguồn tài liệu khác nhau ( bài giảng của thầy, cô giáo, sách giáo khoa, tài liệu tham khảo, thông tin có liên quan tới nội dung học có trên mạng,…).
7. Học tập cách đặt các câu hỏi để hiểu cách phê phán kiến thức.
8. Học tập phải có thực hành kiến thức ( kỹ năng ) đã học.
9. Học tập có đặt các câu hỏi để hiểu đúng, hiểu sâu kiến thức.
10. Học tập luôn luôn có thực hành kiến thức, tạo thói quen vận dụng kiến thức, kỹ năng trong thực tiễn theo nhiều cách ( còn gọi là tư duy phân kỳ) .
11. Học tập một cách trung thực (trong kiểm tra, thi cử,…).
12. Quan tâm đến học tập của bạn.
13. Quan tâm đến tập thể tổ, lớp, tham gia làm cán bộ lớp,…
14. Tận dụng thời gian để học tập.
15. Không nghiện game, các chất kích thích ,… đặc biệt không dùng ma tuý.
16. Kính trọng , yêu quý thầy cô giáo..
17. Tiết kiệm (nước, điện, đồ dùng, chi tiêu,…).
18. Giữ vệ sinh chung và riêng.

LINH V?C
T�M Lí
PHÂN LOẠI CÁC KỸ NĂNG
* Nhóm kỹ năng nhậnthức
Nhận thức bản thân
Xây dựng kế hoạch
Xác định điểm mạnh, điểm yếu của bản thân
Khắc phục khó , dễ để đạt mục tiêu
Tư duy tích cực và tư duy sáng tạo

TÓM TẮT NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG 1
Nhóm kỹ năng quản lý bản thân
Kỹ năng làm chủ cảm xúc
Phòng chống Stress
Vượt qua lo lắng , sợ hãi
Khắc phục sự tức giận
Quản lý thời gian
Nghỉ ngơi tích cực
Giải trí lành mạnh
Nhóm kỹ năng xã hội:
Kỹ năng giao tiếp bằng ngôn ngữ.
Kỹ năng giao tiếp không lời.
Kỹ năng thuyết trình và nói trước đám đông.
Kỹ năng diễn đạt cảm xúc và phản hồi.
Kỹ năng từ chối.
Kỹ năng hợp tác.
Kỹ năng làm việc nhóm.
Kỹ năng ra quyết định.

TÓM TẮT NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG 1
1.Tương tÁc
2.Trải nghiệm
3.Tiến trình
4.Thay đổi hành vi
5.Thời gian và
môi trường giáo dục
5 Nguyên tắc giáo dục KNS cho HS tiểu học


Trong trường tiểu học, kỹ năng sống được giáo dục bằng những con đường nào ?
HOẠT ĐỘNG 2
Các con đường giáo dục kỹ năng sống cho HS tiểu học

Các con đường giáo dục kỹ năng sống cho HS tiểu học


Hoạt động ngoài giờ
lên lớp
Tích hợp trong
các môn học
TÓM TẮT NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG 2
ĐỀ XUẤT GIÁO DỤC NHỮNG GIÁ TRỊ SỐNG PHÙ HỢP VỚI HS TIỂU HỌC
1. Yêu thương 2. Tôn trọng 3. Hợp tác
4. Khoan dung 5. Khiêm tốn 6. Trung thực
7. Giản dị 8. Đ oàn kết 9. Trách nhiệm
10. Cần kiệm 11. Dũng cảm 12....
18 Giá trị người học
10 Giá trị nghề nghiệp
7 Giá trị nhân cách người lao động mới
19 Giá trị nhân cách người công dân mới
8 Giá trị nhân cách người chủ gia đình mới
GIÁ TRỊ NHÂN CÁCH CỦA CÔNG DÂN VIỆT NAM THỜI KỲ ĐỔI MỚI
Trong trường tiểu học, kỹ năng sống được giáo dục bằng những phương pháp nào ?
PHƯƠNG PHÁP
C�c phuong ph�p d?y h?c tích c?c
Tr?i nghi?m qua c�c tình hu?ng thu?ng g?p trong cu?c s?ng
Th?o lu?n nhĩm
Bi?u di?n ngh? thu?t( m�a, v�, v?, h�t, k? chuy?n, dĩng k?ch.)
B?n d? tu duy
C�c b�i t?p t?p trung thu gi�n
C�c ho?t d?ng ph�t tri?n b?n th�n ( th?c h�nh c�c k? nang, choi trị choi r�n luy?n nhanh m?t, nhanh tay ,.
PHƯƠNG PHÁP
Được yêu thương

Được hiểu
Được tôn trọng

Được có giá trị

Được an toàn …


Trong lớp học HS cần cảm thấy:


Trải nghiệm
(thực tế, đóng vai, kể chuyện, xem tranh, ảnh, tham quan, trò chơi,..)



Phân tích
trải nghiệm
(đưa ra câu hỏi để phân tích cảm xúc, nguyên nhân, hậu quả của
vấn đề)

Rút ra
bài học
(rút ra điều gì , bài
học , quy tắc gì từ sự
Phân tích ?)
Áp dụng
bài học
( trong thực tiễn, làm bài tập thực hành , thay đổi điều gì?)
Chu trình 4 bước học qua trải nghiệm


PHƯƠNG PHÁP
Lập bản đồ tư duy
Các giá trị sống, kỹ năng sống từ 5 điều Bác Hồ dạy thiêú niên nhi đồng.
Giá trị sống, kỹ năng sống từ 5 giá trị người công dân mới đối với HS tiểu học.
Giá trị sống, kỹ năng sống trong giao tiếp ứng xử trong gia đình và nhà trường.
Giá trị sống, kỹ năng sống trong học tập.
Cách vẽ bản đồ tư duy

6 nguyên tắc vẽ bản đồ tư duy:
Từ khoá
Hình ảnh
Màu sắc
liên tưởng
Nổi bật
Tổng thể


PHƯƠNG PHÁP
KỂ CHUYỆN
Mỗi nhóm chọn một câu chuyện, kể và phân tích để giáo dục giá trị sống, kỹ năng sống cho học sinh tiểu học.
Người Mỹ dạy bài học Cô bé Lọ Lem như thế nào?
Trước tiên thầy gọi một học sinh lên kể chuyện Cô bé Lọ lem. Em học sinh kể xong, thầy cảm ơn rồi bắt đầu hỏi.
Thầy: Các em thích và không thích nhân vật nào trong câu chuyện vừa rồi?
HS: Thích Cô bé Lọ Lem Cinderella ạ, và cả Hoàng tử nữa. Không thích bà mẹ kế và chị con riêng bà ấy. Lọ Lem tốt bụng, đáng yêu, lại xinh đẹp. Bà mẹ kế và cô chị kia đối xử tồi với Lọ Lem.
Thầy: Nếu vào đúng 12 giờ đêm mà Lọ Lem chưa kịp nhảy lên cỗ xe quả bí thì sẽ xảy ra chuyện gì?
HS: Thì Lọ Lem sẽ trở lại có hình dạng lọ lem bẩn thỉu như ban đầu, lại mặc bộ quần áo cũ rách rưới tồi tàn. Leo ôi, trông kinh lắm !
Thầy: Bởi vậy, các em nhất thiết phải là những người đúng giờ, nếu không thì sẽ tự gây rắc rối cho mình. Ngoài ra, các em tự nhìn lại mình mà xem, em nào cũng mặc quần áo đẹp cả. Hãy nhớ rằng chớ bao giờ ăn mặc luộm thuộm mà xuất hiện trước mặt người khác. Các em gái nghe đây: các em lại càng phải chú ý chuyện này hơn. Sau này khi lớn lên, mỗi lần hẹn gặp bạn trai mà em lại mặc luộm thuộm thì người ta có thể ngất lịm đấy (Thầy làm bộ ngất lịm, cả lớp cười ồ). Bây giờ thầy hỏi một câu khác. Nếu em là bà mẹ kế kia thì em có tìm cách ngăn cản Lọ Lem đi dự vũ hội của hoàng tử hay không? Các em phải trả lời hoàn toàn thật lòng đấy !

HS: (im lặng, lát sau có em giơ tay xin nói) Nếu là bà mẹ kế ấy, em cũng sẽ ngăn cản Lọ Lem đi dự vũ hội.
Thầy: Vì sao thế ?
HS: Vì … vì em yêu con gái mình hơn, em muốn con mình trở thành hoàng hậu.
Thầy: Đúng. Vì thế chúng ta thường cho rằng các bà mẹ kế dường như đều chẳng phải là người tốt. Thật ra họ chỉ không tốt với người khác thôi, chứ lại rất tốt với con mình. Các em hiểu chưa? Họ không phải là người xấu đâu, chỉ có điều họ chưa thể yêu con người khác như con mình mà thôi.
Bây giờ thầy hỏi một câu khác: bà mẹ kế không cho Lọ Lem đi dự vũ hội của hoàng tử, thậm chí khóa cửa nhốt cô bé trong nhà. Thế tại sao Lọ Lem vẫn có thể đi được và lại trở thành cô gái xinh đẹp nhất trong vũ hội ?
HS: Vì có cô tiên giúp ạ, cô cho Lọ Lem mặc quần áo đẹp, lại còn biến quả bí thành cỗ xe ngựa, biến chó và chuột thành người hầu của Lọ Lem.
Thầy: Đúng, các em nói rất đúng ! Các em thử nghĩ xem, nếu không có cô tiên đến giúp thì Lọ Lem không thể đi dự vũ hội được, phải không?
HS: Đúng ạ !
Thầy: Nếu chó và chuột không giúp thì cuối cùng Lọ Lem có thể về nhà được không ?
HS: Không ạ !

Thầy: Chỉ có cô tiên giúp thôi thì chưa đủ. Cho nên các em cần chú ý: Dù ở bất cứ hoàn cảnh nào, chúng ta đều cần có sự giúp đỡ của bạn bè. Bạn của ta không nhất định là tiên là bụt, nhưng ta vẫn cần đến họ. Thầy mong các em có càng nhiều bạn càng tốt.
Bây giờ, đề nghị các em thử nghĩ xem, nếu vì mẹ kế không muốn cho mình đi dự vũ hội mà Lọ Lem bỏ qua cơ hội ấy thì cô bé có thể trở thành vợ của hoàng tử được không ?
HS: Không ạ ! Nếu bỏ qua cơ hội ấy thì Lọ Lem sẽ không gặp hoàng tử, không được hoàng tử biết và yêu.
Thầy: Đúng quá rồi ! Nếu Lọ Lem không muốn đi dự vũ hội thì cho dù bà mẹ kế không ngăn cản đi nữa, thậm chí bà ấy còn ủng hộ Lọ Lem đi nữa, rốt cuộc cô bé cũng chẳng được lợi gì cả. Thế ai đã quyết định Lọ Lem đi dự vũ hội của hoàng tử ?
HS: Chính là Lọ Lem ạ.
Thầy: Cho nên các em ạ, dù Lọ Lem không còn mẹ đẻ để được yêu thương, dù bà mẹ kế không yêu cô bé, những điều ấy cũng chẳng thể làm cho Lọ Lem không biết tự thương yêu chính mình. Chính vì biết tự yêu lấy mình nên cô bé mới có thể tự đi tìm cái mình muốn giành được. Giả thử có em nào cảm thấy mình chẳng được ai yêu thương cả, hoặc lại có bà mẹ kế không yêu con chồng như trường hợp của Lọ Lem thì các em sẽ làm thế nào ?
HS: Phải biết yêu chính mình ạ !
Thầy: Đúng lắm! Chẳng ai có thể ngăn cản các em yêu chính bản thân mình. Nếu cảm thấy người khác không yêu mình thì em càng phải tự yêu mình gấp bội. Nếu người khác không tạo cơ hội cho em thì em cần tự tạo ra thật nhiều cơ hội. Nếu biết thực sự yêu bản thân thì các em sẽ tự tìm được cho mình mọi thứ em muốn có. Ngoài Cinderella ra, chẳng ai có thể ngăn trở cô bé đi dự vũ hội của hoàng tử, chẳng ai có thể ngăn cản cô bé trở thành hoàng hậu, đúng không ?
HS: Đúng ạ, đúng ạ !
Thầy: Bây giờ đến vấn đề cuối cùng.Câu chuyện này có chỗ nào chưa hợp lý không?
HS: (im lặng một lát) Sau 12 giờ đêm, mọi thứ đều trở lại nguyên dạng như cũ, thế nhưng đôi giày thủy tinh của Lọ Lem lại không trở về chỗ cũ.
Thầy: Trời ơi ! Các em thật giỏi quá ! Các em thấy chưa, ngay cả nhà văn vĩ đại (nhà văn Pháp Charles Perrault, tác giả truyện Cô Bé Lọ Lem - chú thích của người dịch) mà cũng có lúc sai sót đấy chứ. Cho nên sai chẳng có gì đáng sợ cả. Thầy có thể cam đoan là nếu sau này có ai trong số các em muốn trở thành nhà văn thì nhất định em đó sẽ có tác phẩm hay hơn tác giả của câu chuyện Cô bé Lọ lem ! Các em có tin như thế không ?
 Tất cả học sinh hồ hởi vỗ tay reo hò


PHƯƠNG PHÁP
NGHỆ THUẬT
Mỗi nhóm xé dán(hoặc vẽ) một cây chủ đề : Tôi là học sinh lớp 1/2/3/4/5
Gốc, rễ:(ghi) Giá trị sống
Thân cây: (ghi) Tôi là HS lớp....
Hoa, lá, quả: (ghi) Kỹ năng sống cần rèn luyện và kết quả đạt được.
Báo cáo viên: Nguyễn Thị Hưng – GV trường tiểu học Đốc Tín
Trân trọng cảm ơn
Chúc các bạn sức khỏe và thành đạt