Bài 1. Chuyển động cơ

Bài 1. Chuyển động cơ
Đỗ Thị Phương Thảo – ĐH Cần Thơ
0989987070

Chạy
Quan sát và cho biết vật nào chuyển động?
1. Chuyển động cơ
Chuyển động cơ của một vật (gọi tắt là chuyển động) là sự thay đổi vị trí của vật đó so với vật khác theo thời gian.
Những vật nào sau đây có thể xem là chất điểm?
2. Chất điểm
Một viên bi chuyển động trên mặt phẳng nghiêng
Trái Đất
Trái Đất trong chuyển động tự xoay
Trái Đất trên quỹ đạo quay xung quanh Mặt Trời
Một chiếc xe ô tô đang chạy trên đường
Một chiếc xe ô tô đang chạy trên đường
Mặt Trăng trên quỹ đạo xung quanh Trái Đất
Như vậy, khi nào một vật được xem là chất điểm?
Khi nào một vật được xem là một chất điểm?
Kích thước của vật rất nhỏ so với độ dài đường đi (hoặc so với những khoảng cách được đề cập).
Chú ý: còn tùy vào mức độ cần lấy gần đúng!
7,5 cm
b)Chiều dài đường đi là:
S=2.r=2..7,5=47,1(cm)
Chiều dài đường đi gấp 78500 lần kích thước của trái đất.
Có thể coi trái đất là chất điểm trong hệ mặt trời.
Câu C1 - SGK
3. Quỹ đạo.
Tập hợp tất cả các vị trí của một chất điểm chuyển động tạo ra một đường nhất định. Đường đó gọi là quỹ đạo của chuyển động.
Hà Nội
Hải Phòng
15 cm
II. CÁCH XÁC ĐỊNH VỊ TRÍ CỦA VẬT TRONG KHÔNG GIAN.
1. Vật làm mốc và thước đo
Nếu đã biết đường đi (quỹ đạo) của vật ta chỉ cần chọn một vật mốc và một chiều dương trên đường đó là có thể xác định được vị trí của vật bằng cách dùng một cái thước đo chiều dài đoạn đường từ vật làm mốc đến vật.
 Hình ảnh trên cho ta biết điều gì?
Vật mốc
Có thể chọn cây bên bờ sông, bến đò, một cây cầu… làm vật mốc
1 km
C2. Có thể lấy vật nào làm mốc để xác định vị trí một chiếc tàu thủy đang chạy trên sông?
Phân biệt hệ tọa độ và hệ quy chiếu
2. Hệ tọa độ.
a) Hệ tọa độ 1 trục. (sử dụng khi vật chuyển động trên một đường thẳng)
b) Hệ tọa độ 2 trục.(sử dụng khi vật chuyển động trên một đường cong trong một mặt phẳng)
c) Hệ tọa độ 3 trục.
M
A
B
D
C
x
y
O
AB=a=5m
AD=b=4m.
M=?
Giải:
Trả lời câu C3.
III. CÁCH XÁC ĐỊNH THỜI GIAN TRONG CHUYỂN ĐỘNG.
1. Mốc thời gian và đồng hồ.
2. Thời điểm và thời gian.
- Mốc thời gian là thời điểm ta bắt đầu đo thời gian
- Để đo khoảng thời gian trôi đi ta dùng đồng hồ.
- Thời điểm là trị số chỉ một lúc nào đó theo mốc thời gian và theo đơn vị thời gian đã chọn.
- Thời gian là khoảng thời gian trôi đi giữa hai thời điểm
- Nếu lấy mốc thời gian là thời điểm vật bắt đầu chuyển động thì số chỉ của thời điểm sẽ trùng với số đo khoảng thời gian đã trôi qua kể từ mốc thời gian
Phân biệt hệ tọa độ và hệ quy chiếu
Hệ tọa độ:
Cho ta biết được tọa độ (vị trí) của một vật.
Gồm một gốc tọa độ và các trục tọa độ.
Hệ quy chiếu:
Bao gồm 1 hệ tọa độ gắn với vật mốc => Cho ta biết được tọa độ của vật so với vật mốc.
Cộng thêm một mốc thời gian và đồng hồ => cho ta biết được thêm thời gian của chuyển động
Câu hỏi và bài tập SGK
Chất điểm là gì?
Nêu cách xác định vị trí của một ô tô trên một quốc lộ.
Nêu cách xác định vị trí của một vật trên một mặt phẳng.
Phân biệt hệ tọa độ và hệ quy chiếu.
5. Trường hợp nào dưới đây có thể coi vật là chất điểm?
Trái đất trong chuyển động tự quay quanh mình nó.
Hai hòn bi lúc va chạm với nhau.
Người nhảy cầu lúc đang rơi xuống nước.
Giọt nước mưa lúc đang rơi
7. Trong các cách chọn hệ trục tọa độ và mốc thời gian dưới đây, cách nào thích hợp nhất để xác định vị trí của một máy bay đang bay đường dài?
Khoảng cách đến ba sân bay lớn; t=0 là lúc máy bay cất cánh.
Khoảng cách đến ba sân bay lớn; t=0 là 0 giờ quốc tế.
Kinh độ, vĩ độ địa lí và độ cao của máy bay; t=0 là lúc máy bay cất cánh.
Kinh độ, vĩ độ địa lí và độ cao của máy bay; t=0 là 0 giờ quốc tế.
Câu 3: Để xác định vị trí của một tàu biển giữa đại dương, người ta dùng những tọa độ nào?
Trả lời: Ta sử dụng kinh độ và vĩ độ địa lí.