Bài 1. Các phép chiếu hình bản đồ cơ bản

Trường PTTH chuyên NGUYỄN DU

BÀI GIẢNG ĐỊA LÍ 10 .


Biên soạn : Tổ SỬ - ĐỊA -GD CD


Phần I
ÑÒA LÍ TÖÏ NHIEÂN ÑAÏI CÖÔNG

Chöông I : BAÛN ÑOÀ
Bản đồ có tác dụng rất lớn trong học tập và nghiên cứu địa lí .Để có được bản đồ các nhà thiết kế phải tiến hành nhiều công việc tỉ mỉ , chính xác . Trước hết là thực hiện chiếu hình bản đồ ( chiếu đồ )
Bài học hôm nay sẽ cho chúng ta biết
( một cách đơn giản ) về việc đó .
BẢN ĐỒ KINH TẾ VIỆT NAM
Luu v?c song Von Ga
LIÊN BANG NGA
Tiết 1 -Bài 1 :
CÁC PHÉP CHIẾU HÌNH
BẢN ĐỒ CƠ BẢN
I - SƠ LƯỢC VỀ CHIẾU ĐỒ .

1- Chiếu hình bản đồ ( chiếu đồ )
là cách biểu thị mặt cong của trái đất lên mặt phẳng bản đồ để mỗi điểm trên mặt cong tương ứng với một điểm trên mặt phẳng bản đồ
(độ chính xác không giống nhau ở mọi điểm)

2- Coâng cuï :
- Quûa ñòa caàu , maët phaúng giaáy veõ
- Nguoàn saùng .
3 - Caùch laøm :
- Cho maët phaúng tieáp xuùc vôùi maët ñòa
caàu ( ôû caùc traïng thaùi khaùc nhau )
Ví dụ :
MẶT CHIẾU VÀ QUẢ CẦU KHI CHIẾU ĐỒ
- Dùng nguồn sáng ( có thể đặt ở tâm
quả cầu hoặc ở rất xa ) in hình mạng
lưới kinh , vĩ tuyến của quả cầu lên
mặt phẳng .
-Kết quả : Sẽ có được một mạng lưới
tọa độ địa lí để xác định vị trí các
địa điểm .
Ví dụ :
MẠNG LƯỚI TỌA ĐỘ ĐỊA LÍ
KẾT QUẢ SAU KHI CHIẾU ĐỒ
Hoặc :
KẾT QUẢ
KIỂU CHIẾU VÀ KẾT QUẢ
Có nhiều phép chiếu đồ . Trong bài này ta chỉ tìm hiểu một số phép chiếu cơ bản
II- CÁC PHÉP CHIẾU ĐỒ
CƠ BẢN .
1- Phép chiếu phương vị :
CÁC KIỂU CHIẾU ĐỒ
PHƯƠNG VỊ



Quan sát hình trên , hãy nêu những đặc điểm cơ bản của phép chiếu phương vị ?

a- Đă�c điểm chung :
-Mặt chiếu được giữ nguyên , tiếp xúc
với mặt cầu tại một điểm .
-Nguồn sáng đặt ở tâm quả cầu .
-Độ chính xác cao nhất là tại điểm tiếp
xúc và giảm dần ra xung quanh .
-Có 3 kiểu chiếu phương vị :
+) D?ng
+) ngang
+) Xi�n

b - Đặc điểm cơ bản của phép chiếu
phương vị đứng .

KẾT
QỦA
KHI
CHIẾU
PHƯƠNG
VỊ
ĐỨNG
B
Quan sát hình vẽ , nêu đặc điểm cơ bản của phép chiếu này ?
-Mặt chiếu tiếp xúc với mặt cầu tại cực
và vuông góc với trục quả cầu .
- Mạng lưới tọa độ :
+ Các kinh tuyến là các đoạn thẳng
đồng qui ở cực .

+ Các vĩ tuyến là các đường tròn đồng
tâm tại cực , xa tâm độ chính xác
giảm .
-- Thường dùng khi thể hiện vùng cực



C - Đặc điểm cơ bản của phép chiếu
phương vị ngang :
KIỂU CHIẾU ĐỒ PHƯƠNG VỊ NGANG
MẠNG TỌA ĐỘ KHI CHIẾU PHƯƠNG VỊ NGANG


Qua hình vẽ , nêu những đặc điểm cơ bản của phép chiếu phương vị ngang ?
-Mặt chiếu tiếp xúc với mặt cầu tại một điểm của xích đạo , song song với trụctrái đất .
- Lưới tọa độ :
+ Xích đạo và kinh tuyến qua điểm
tiếp xúc là hai đường thẳng vuông góc
với nhau .
+ Các vĩ tuyến là các cung tròn đối
xứng nhau qua xích đạo .
+ Các kinh tuyến là những đường
cong đói xứng nhau qua kinh tuyến
giữa .
- Thường dùng khi thể hiện nửa cầu .



Cho các hình vẽ sau về kiểu chiếu phương vị xiên , hãy tự suy luận các đặc điểm cơ bản của kiểu chiếu này ?
PHÉP CHIẾU PHƯƠNG VỊ XIÊN
Sau đây là những đặc điểm nổi bật của
phép chiếu đồ hình nón .
CÁC KIỂU CHIẾU ĐỒ HÌNH NÓN
NGANG
ĐỨNG

KIỂU CHIẾU HÌNH NÓN XIÊN
2 - Phép chiếu đồ hình nón :
a - Đặc điểm chung :
- Mặt chiếu có hình nón , tiếp xúc với
mặt cầu bằng một đường tròn .
- Có 3 kiểu chiếu hình nón :
đứng , ngang , xiên .

b - Đặc điểm của phép chiếu
hình nón đứng :

KIỂU CHIẾU HÌNH NÓN ĐỨNG
MẠNG LƯỚI TỌA ĐỘ CỦA
KIỂU CHIẾU HÌNH NÓN ĐỨNG
- Mặt chiếu tiếp xúc với mặt cầu tại
một vĩ tuyến .
- Trục hình nón trùng với trục địa cầu .
-Lưới chiếu :
+ Các kinh tuyến có hình quạt và đồng
qui ở một điểm .

+ Các vĩ tuyến là các cung tròn đồng
tâm .
+ Càng gần vĩ tuyến tiếp xúc độ chính
xác càng cao .
- Thường dùng khi thể hiện các vùng có
vĩ độ trung bình và kéo dài theo T-Đ .
3 - Phép chiếu hình trụ :
a - Đặc điểm chung :
- Mặt chiếu có hình trụ , tiếp xúc với
mặt cầu tại một đường tròn .
- Nguồn sáng được đặt ở tâm quả cầu .
- Có 3 kiểu chiếu đồ hình trụ : đứng ,
ngang , xiên .

b - Đặc điểm cơ bản của phép chiếu hình trụ đứng :
CÁCH LÀM KẾT QUẢ
- Mặt chiếu tiếp xúc với mặt cầu tại
xích đạo và song song với
trục của quả cầu .
- Lưới chiếu :
+ Các kinh , vĩ tuyến đều là các
đường thẳng và vuông góc với nhau .

+ Các kinh tuyến dài bằng nhau , các vĩ
tuyến cũng vậy .
+ Khoảng cách giữa các kinh tuyến đèu
nhau , còn khoảng cách giữa các vĩ
tuyến thì khác nhau .
+ Các vùng có vĩ độ thấp có độ chính
xác cao hơn .



-Thường dùng khi vẽ các bản đồ thế giới
hoặc khu vực nội chí tuyến .


BÀI TẬP CỦNG CỐ .
Câu hỏi 1 : Hãy xác định các phép chiếu đồ được sử dụng trong các bản đồ sau :
NHIỆT ĐỘ TRUNG BÌNH NĂM Ở CHÂU ÂU
BẢN ĐỒ KINH TẾ BRA ZIN
BẢN ĐỒ



KINH TẾ



VIỆT NAM
Câu hỏi 2 : Phép chiếu hình trụ đứng nên
dùng khi lập bản đồ khu vực nào sau đây
là tốt nhất :
A. Bán cầu đông , bán cầu tây .
B.Vùng cực Bắc vùng cực Nam .
C. khu vực nội chí tuyến .

D . Vùng xích đạo .