Bài 1. Bánh chưng, bánh giầy

TIẾT 2: HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM: BÁNH CHƯNG, BÁNH GIẦY.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Em hiểu thế nào truyền thuyết ? Nêu ý nghĩa của truyền thuyết "Con Rồng, cháu Tiên"?
Trong truyện em thích nhất chi tiết nào? Vì sao em thích?
1. Hướng dẫn tìm hiểu chung
a. Kiểu văn bản
I. Đọc – hiểu chú thích
1. Đọc
2.Tìm hiểu chú thích
II. Tìm hiểu văn bản

- Tự sự
b. Nội dung

Nêu nội dung chính
của văn bản ?
- Đề cao lòng tôn kính trời đất, sự biết ơn sâu sắc với tổ tiên ; đồng thời ca ngợi lao động và sự sáng tạo của con người.
TIẾT 2: HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM: BÁNH CHƯNG, BÁNH GIẦY.
1. Hướng dẫn tìm hiểu chung
a. Kiểu văn bản
I. Đọc – hiểu chú thích
II. Tìm hiểu văn bản
b. Nội dung

c. Bố cục
Văn bản có thể chia làm mấy phần? Nội dung của từng phần?
* Chia làm 3 phần :
a. Từ đầu đến...chứng giám Vua Hùng chọn người nối ngôi.
b. Các lang... hình tròn  Cuộc thi tài của các lang
c. Còn lại  Kết quả cuộc thi.
TIẾT 2: HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM: BÁNH CHƯNG, BÁNH GIẦY.
1. Hướng dẫn tìm hiểu chung
2. Hướng dẫn phân tích
I. Đọc – hiểu chú thích
II. Tìm hiểu văn bản

Mở đầu truyện, tác giả muốn cho chúng ta biết sự kịên gì ?
TIẾT 2: HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM: BÁNH CHƯNG, BÁNH GIẦY.
a. Vua Hùng chọn người nối ngôi
Vua Hùng chọn người nối ngôi
Vua Hùng chọn người nối ngôi trong hoàn cảnh nào?
- Hoàn cảnh: giặc ngoài đã yên, đất nước thái bình, nhân dân no ấm, vua đã già muốn truyền ngôi.
Ý định của vua ra sao?
- Ý định: người nối ngôi vua phải nối được chí vua, không nhất thiết là con trưởng.
Vua đã chọn người nối ngôi bằng hình thức nào?
- Hình thức: mang tính chất một câu đố để thử tài.
Điều kiện và hình thức truyền ngôi có gì đổi mới và tiến bộ so với đương thời?
(Trong truyện dân gian giải đố là 1 trong những loại thử thách khó khăn đối với nhân vật, không hoàn toàn theo lệ truyền ngôi từ các đời trước: chỉ truyền cho con trưởng. Vua chú trọng tài chí hơn trưởng thứ → Đây là một vị vua anh minh.)
1. Hướng dẫn tìm hiểu chung
2. Hướng dẫn phân tích
I. Đọc – hiểu chú thích
II. Tìm hiểu văn bản
a. Vua Hùng chọn người nối ngôi
b. Cuộc thi tài giữa các lang
Để làm vừa ý vua, các Lang đã làm gì?

- Các lang thi nhau làm cỗ thật hậu, thật ngon.
Tâm trạng Lang Liêu ra sao ?
Rất buồn. Trong các con vua, chàng là người thiệt thòi nhất. Tuy là Lang nhưng từ khi lớn lên chàng ra ở riêng, chăm lo việc đồng áng, trồng lúa, trồng khoai. Lang Liêu thân thì con vua nhưng phận thì gần gũi với dân thường
Lang Liêu đã làm gì ?
- Lang Liêu: Được thần mách bảo đã làm ra hai loại bánh: bánh trưng, bánh giày
Vì sao Lang Liêu được thần báo mộng ?
Các nhân vật mồ côi, bất hạnh thường được thần, bụt hiện lên giúp đỡ mỗi khi bế tắc
Vì sao thần chỉ mách bảo mà không làm giúp lễ vật cho Lang Liêu?
Thần vẫn dành chỗ cho tài năng sáng tạo của Lang Liêu
TIẾT 2: HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM: BÁNH CHƯNG, BÁNH GIẦY.
1. Hướng dẫn tìm hiểu chung
2. Hướng dẫn phân tích
I. Đọc – hiểu chú thích
II. Tìm hiểu văn bản
a. Vua Hùng chọn người nối ngôi
b. Cuộc thi tài giữa các lang

TIẾT 2: HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM: BÁNH CHƯNG, BÁNH GIẦY.
c. Kết quả cuộc thi
Kết quả cuộc thi tài giữa các ông Lang như thế nào?
- Lang Liêu được chọn làm người nối ngôi. Vì chàng là người có tài, có đức và hiếu thảo
Vì sao hai thứ bánh của lang Liêu được vua chọn để tế Trời, Đất, Tiên Vương và Lang Liêu được chọn để nối ngôi vua?
Hai thứ bánh của Lang Liêu vừa có ý nghĩa thực tế: quí hạt gạo, trọng nghề nông (là nghề gốc của đất nước làm cho nhân dân được no ấm) vừa có ý nghĩa sâu xa: Đề cao sự thờ kính Trời, Đất và tổ tiên của nhân dân ta.
- Hai thứ bánh hợp ý vua chứng tỏ tài đức của con người có thể nối chí vua. Đem cái quí nhất của trời đất của ruộng đồng do chính tay mình làm ra mà tiến cúng Tiên Vương, dâng lên vua thì đúng là con người tài năng, thông minh, hiếu thảo.
1. Hướng dẫn tìm hiểu chung
2. Hướng dẫn phân tích
I. Đọc – hiểu chú thích
II. Tìm hiểu văn bản
III. Tổng kết

TIẾT 2: HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM: BÁNH CHNG, BÁNH GIẦY.
Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của truyền thuyết “Bánh chưng, bánh giầy”?


Củng cố
1.Ý nghĩa của phong tục ngày tết nhân dân ta làm bánh chưng, bánh giầy ?
Đề cao nghề nông, đề cao sự thờ kính Trời, Đất và tổ tiên của nhân dân ta. Cha ông ta đã xây dựng phong tục tập quán của mình từ những điều giản dị nhưng rất linh thiêng, giàu ý nghiã. Quang cảnh ngày tết nhân dân ta gói hai loại bánh còn có ý nghĩa giữ gìn truyền thống văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc và làm sống lại truyền thuyết Bánh chưng, bánh giầy
2. Chỉ ra và phân tích một số chi tiết trong truyện mà em thích nhất ?
(- Lang Liêu được thần báo mộng: đây là chi tiết thần kì làm tăng sức hấp dẫn của truyện, nêu lên giá trị của hạt gạo ở một đất nước mà cư dân sống bằng nghề nông, thể hiện cái đáng quí, cái đáng trân trọng của sản phẩm do con người làm ra.
- Lời của vua nói về hai loại bánh: đây là cách "đọc", cách "thưởng thức" nhận xét về văn hoá. Những cái bình thường, giản dị song lại nhiều ý nghĩa sâu sắc đó cũng chính là ý nghiã tư tưởng, tình cảm của nhân dân về hai loại bánh và phong tục làm bánh.)
Vua Hùng chọn người nối ngôi
Hướng dẫn về nhà
1. Học thuộc ghi chép nghe giảng trên lớp, ghi nhớ SGK.
2. Đóng vai vua Hùng kể lại truyện : “Bánh chưng, bánh giầy”.
3. Vẽ tranh minh họa chi tiết để lại trong em ấn tượng nhất.
4. Tóm tắt truyện “truyền thuyết Bánh chưng bánh giầy”.
5. Viết đoạn văn ngắn từ 5 – 7 câu nêu cảm nghĩ của em về việc chọn người nối ngôi của vua Hùng.
6. Đọc, chuẩn bị và soạn bài “Thánh Gióng” theo câu hỏi phần đọc hiểu SGK.