Access cơ bản


Phần 1: Lý thuyết cơ bản về cơ sở dữ liệu.


I. Khái niệm cơ bản về dữ liệu và hệ cơ sở dữ liệu
Để dễ dàng cho việc giải thích các khái niệm, trước hết xem xét hệ thống bán vé máy bay bằng máy tính. Dữ liệu lưu trữ trong máy tính bao gồm thông tin về hành khách, chuyến bay, đường bay v.v...Mọi thông tin về mối quan hệ này được biểu diễn trong máy thông qua việc đặt chỗ của khách hàng. Vậy làm thế nào để biểu diễn được dữ liệu đó và để đảm bảo cho hành khách đi đúng chuyến.
* Dữ liệu nêu trên được lưu trong máy theo một quy định nào đó được gọi là cơ sở dữ liệu (CSDL - Database).
* Phần chương trình để có thể xử lý, thay đổi dữ liệu này gọi là Hệ quản trị cơ sở dữ liệu (Database Management System). Theo nghĩa này, HQTCSDL có nhiệm vụ rất quan trọng như là một bộ biên dịch (Interpreter) với ngôn ngữ bậc cao nhằm giúp người sử dụng có thể dùng được hệ thống mà ít nhiều không cần quan tâm đến thuật toán chi tiết hoặc biểu diễn dữ liệu trong máy.
* Việc tổ chức thông tin một cách hợp lý theo một nguyên tắc nào đó để dễ dàng quản lý chính là tư tưởng của việc tạo ra các mô hình cơ sở dữ liệu. Hiện có nhiều loại mô hình cơ sở dữ liệu đang được sử dụng như: mô hình quan hệ, mô hình mạng (Client/Server), mô hình phân cấp, mô hình phân tán... Mỗi mô hình có một ưu điểm riêng song phổ biến hơn cả là mô hình quan hệ, vì mô hình dữ liệu quan hệ có tính độc lập dữ liệu rất cao, dễ dàng sử dụng, tối thiểu được việc trùng lặp, dư thừa dữ liệu, xác định và giải quyết được sự nhập nhằng trong dữ liệu.
II. Kiến trúc một hệ cơ sở dữ liệu
* CSDL mức vật lý: CSDL vật lý là các tệp dữ liệu theo một cấu trúc nào đó được lưu trên các thiết bị nhớ thứ cấp (như đĩa từ, băng từ...).
* CSDL mức khái niệm: CSDL mức khái niệm là một sự biểu diễn trừu tượng của CSDL vật lý (còn có thể nói tương đương: CSDL mức vật lý là sự cài đặt cụ thể của CSDL mức khái niệm).
* Khung nhìn: các khung nhìn (View) là cách nhìn, là khái niệm của từng người sử dụng đối với CSDL mức khái niệm. Sự khác nhau giữa khung nhìn và mức khái niệm thực chất là không lớn.
Ví dụ: Trong một CSDL về Quản lý Tài chính trong một cơ quan Các kế toán viên sẽ có một mức nhìn các dữ liệu chỉ trong phạm vi phần việc của họ, họ được phép cập nhật, thay đổi dữ liệu thuộc phần công việc mà họ được giao Kế toán trưởng thì có một mức nhìn tổng quát, họ được phép biết mọi dữ liệu của toàn bộ các thành viên trong hệ thống
III. Mô hình cơ sở dữ liệu quan hệ
3.1 Định nghĩa CSDL Quan hệ
Khái niệm toán học của mô hình quan hệ là quan hệ hiểu theo nghĩa lý thuyết tập hợp: là tập con của tích Đề_các của các miền (miền là một tập các giá trị). Quan hệ là một tập con của tích Đề_các của một hoặc nhiều miền. Như vậy, mỗi quan hệ có thể là vô hạn. Ở đây luôn luôn giả thiết rằng, quan hệ là một tập hữu hạn. VD: Tích đề các  Với : n=2, D1={0,1}, D2={a,b,c} Thì : D1 x D2 = {(0,a),(0,b),(0,c),(1,a),(1,b),(1,c)} Ta có thể hiểu đơn giản là mô hình quan hệ được xây dựng trên cơ sở các bảng dữ liệu hai chiều gồm các cột, các hàng có quan hệ với nhau thông qua các trường khóa (nói cách khác là nếu các bảng đó có một cột hoặc trường chung nhau). Các bảng dữ liệu được xây dựng thông qua quá trình chuẩn hóa.
3.2 Khóa
Một khóa chính (Primary Key) là một giá trị dùng để phân biệt bản ghi này với bản ghi khác. Giá trị của khóa chính trong mỗi bản ghi là duy nhất trong cả bảng. Ngoài khóa chính ra còn có khóa ngoài (Foreign Key). Khóa ngoài là giá trị dùng để liên kết giữa các bảng và thiết lập mối quan hệ giữa các bản ghi trong các bảng khác nhau Ví dụ trong một Cơ sở dữ liệu quản lý về các cá nhân trong một cơ quan, người ta thường dùng một mã gọi là mã nhân viên (MNV) làm khóa chính, thông tin cần quản lý về các nhân viên bao gồm các thông tin về: Sơ yếu, quá trình học tập, lương... Lúc này cần