Array

Lê Ngọc Hưng- Trường THCS Đồng Khởi
Tiết 42 TIẾNG VÕNG TRƯA HÈ
( Tặng mẹ kính yêu) Nguyên Hồ










I.Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả, tác phẩm
Em hãy trình bày những hiểu biết của mình về nhà thơ Nguyên Hồ?
Nhà thơ Nguyên Hồ có những tác
phẩm nổi tiếng nào ?
Tác giả tên thật là Hồ Công Hãn, sinh ngày 21/02/1929, tại xã Hòa Thắng, huyện Phú Hòa, Phú Yên. Ông là hội viên Hội nhà văn Việt Nam.
-Tác phẩm có: Áo rách tim vàng(1956), Nhắc nhủ đôi lời( 1958), Cô gái Phú Yên( 1963, Bài ca dâng Đảng….

Tiết 42 TIẾNG VÕNG TRƯA HÈ
( Tặng mẹ kính yêu) Nguyên Hồ










I.Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả, tác phẩm
2. Đọc và tìm hiểu chú thích












TIẾNG VÕNG TRƯA HÈ
Trực rỡ đồng chim trải nắng
Tre trùm mát ngõ nhà ai
Tiếng võng trưa kẽo kẹt khoan thai
Quyện bước chân tôi trên đường công tác
Liếp nứa, mái gồi ấp yêu tiếng hát
Nghe tình làng tha thiết mênh mông
Tôi còn nhớ con đò Phú Lộc, Phú Nông
Nhớ dòng sông Ba êm đềm trong mát
Nhớ cánh Đồng Dài nhớ hòn Nhạn Tháp
Sen đầm Chùa Tổ ngát hương
Nghe tiếng ru hời dìu dặt vấn vương
Tôi nhớ lại thời xa xưa tấm bé
Cũng những trưa hè nằm trong lòng mẹ
Tai làu từng đoạn ca dao











Cũng cạnh bờ tre gió thổi rì rào
Giấc ngủ theo về nhẹ hơn cánh bướm
Bóng đổ chân thềm mở mắt nhìn quanh
Vắng mẹ tôi vòi dãy lên khóc nũng
Võng ôm tôi như giữ chặt vào lòng
Buông vội xa quay chỉ đứt nửa chừng
Chị tôi đến ngọt ngào xoa nựng
“ À nín chị thương!
E tôi giỏi lắm
Ơ hời én liệng cò bay
Em tôi khát sữa bú tay
Mẹ đi mót lúa chiều nay mẹ về…”
Năm dài tháng chậm lê thê
Tiễng võng dẻo dai nghiến mòn thân cột
Mẹ cũng gầy theo chuỗi ngày chua xót
Góa bụa nuôi con xuôi ngược tảo tần
Chiếc võng rách lưng chắp nối bao lần
Dây chuối, dây dừa quyến luyến
Mười bảy tuổi đầu tôi theo kháng chiến
Qua nhiều làng xóm thân yêu
Thương những mái nhà đạn xé lửa thiêu
Tiếng võng tản cư từng đêm ước vọng
Mang theo câu hát căm thù
Cháy bỏng mũi gươm đầu súng
Giục giã chân tôi trên các nẻo đường
Cho đến bây giờ lòng nặng nhớ thương
Tôi bước bên này mái trời Tổ Quốc
Chắc phía trong kia núi chắn mây mờ
Vừng trán mẹ tôi thêm những vết hằn cay cực
Nhìn dấu cột mòn nhớ thằng con út
Bao năm tập kết chưa về…
Nơi đây tiếng võng trưa hè
Điểm nhịp bài ca cuộc sống
Hay tiếng mẹ tôi băng ngàn vượt sóng
Giục giã tôi trên các nẻo đường
Từng bước thêm gần mẹ yêu thương.
Nguyên Hồ
Thanh Hóa- Hè 1958
1. Em hiểu như thế nào là Liếp nứa, mái gồi ?
A
Đồ đan bằng gỗ, thành tấm để che chắn,
gồi là lá tranh.
B
Đồ đan bằng tre, ken dày thành tấm dùng để
để che chắn, gồi là lá cọ.
C
Đồ đan bằng mây, dày thành tấm, dùng để che chắn
gồi là lá cọ.
D
Đồ đan bằng tranh ,dày thành tấm ,để che chắn, gồi
là lá chuối.
Sai rồi!
Đúng
Sai rồi!
Sai rồi!
Tháp Nhạn- Thành phố Tuy Hoà –Phú Yên
Núi Đá bia – Huyện Đông Hoà – Phú Yên
Bến Xuân Hải – Thị xã Sông Cầu- Phú Yên

Gành Đá dĩa – xã Xuân Hải- Huyện Tuy An- Phú Yên
Đập Tam Giang- Tuy An- Phú Yên
Chiếc võng Trường Sơn theo các chiến sĩ trên đường chiến đấu.
Sông Ba- Phú Yên, bắt nguồn từ Gia Lai, Kon Tum chảy qua huyện
Sơn Hòa, Sông Hinh, Tuy Hòa và đổ ra biển Đông tại cửa Đà Rằng.
Tiết 42 TIẾNG VÕNG TRƯA HÈ
( Tặng mẹ kính yêu) Nguyên Hồ










I.Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả, tác phẩm
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
II. Tìm hiểu văn bản
1.Tình yêu quê hương, đất nước.
Phải xa quê đi chiến đấu, nhà thơ đã nhớ về những gì ở quê nhà ?
-Cánh đồng lúa trải nắng vàng
-Hàng tre trùm mát ngõ
-Liếp nứa, mái gồi
Nhớ bến đò, dòng sông Ba,
-Cánh Đồng Dài…
TIẾNG VÕNG TRƯA HÈ
Trực rỡ đồng chim trải nắng
Tre trùm mát ngõ nhà ai
Tiếng võng trưa kẽo kẹt khoan thai
Quyện bước chân tôi trên đường công tác
Liếp nứa, mái gồi ấp yêu tiếng hát
Nghe tình làng tha thiết mênh mông
Tôi còn nhớ con đò Phú Lộc, Phú Nông
Nhớ dòng sông Ba êm đềm trong mát
Nhớ cánh Đồng Dài nhớ hòn Nhạn Tháp
Sen đầm Chùa Tổ ngát hương
Nghe tiếng ru hời dìu dặt vấn vương
Tôi nhớ lại thời xa xưa tấm bé
Cũng những trưa hè nằm trong lòng mẹ
Tai làu từng đoạn ca dao
Nhà thơ nhớ nhất là hình ảnh gì ở quê nhà ?
-Cánh đồng lúa trải nắng vàng
-Hàng tre trùm mát ngõ
-Liếp nứa, mái gồi
Nhớ bến đò, dòng sông Ba,
-Cánh Đồng Dài…
Tiếng võng trưa hè cùng lời ru
Em hãy tìm những câu thơ nói về tiếng võng trong nỗi nhớ của nhà thơ ?
Tiếng võng tre kẽo kẹt khoan thai
-Tiếng võng dẻo dai nghiến mòn thân cột
Tiếng võng rách lưng chắp nối bao lần
Dây chuối, dây dừa quyến luyến
-Tiếng võng tản cư từng đêm ước vọng
Nơi đây tiếng võng trưa hè
Điểm nhịp bài ca cuộc sống.
Tại sao trong nỗi nhớ của mình nhà thơ lại nhấn mạnh hình ảnh tiếng võng trưa hè nhất ?
Vì tiếng võng đã gợi nhớ lại thời tấm bé, bên chị, bên mẹ hiền mà chị và mẹ là biểu hiện của gia đình làm cho nhà thơ
Nhớ nhà, nhớ quê












Nỗi nhớ ấy của tác giả thể hiện được tình cảm gì với quê hương ?
-Cánh đồng lúa trải nắng vàng
-Hàng tre trùm mát ngõ
-Liếp nứa, mái gồi
Nhớ bến đò, dòng sông Ba,
-Cánh Đồng Dài…
-Tiếng võng trưa hè
- Lời ru của mẹ và chị
Nỗi nhớ của
nhà thơ
Yêu quê hương,
đất nước
Tiết 42 TIẾNG VÕNG TRƯA HÈ
( Tặng mẹ kính yêu) Nguyên Hồ










I.Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả, tác phẩm
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
II. Tìm hiểu văn bản
1.Tình yêu quê hương, đất nước.

Nhà thơ nhớ những cánh đồng chim trải nắng vàng, bóng tre trùm mát ngõ, nhớ bến đò, dòng sông Ba yêu thương, nhớ tiếng võng trưa hè kẽo kẹt với tiếng ru của mẹ hiền dìu dặt vấn vương. Nỗi nhớ ấy là biểu hiện của tình yêu quê hương, đất nước.
Tiết 42 TIẾNG VÕNG TRƯA HÈ
( Tặng mẹ kính yêu) Nguyên Hồ










I.Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả, tác phẩm
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
II. Tìm hiểu văn bản
1.Tình yêu quê hương, đất nước.
2. Hình ảnh quê hương
Hình ảnh quê hương
của tác giả hiện lên
như thế nào trong bài
thơ ?












Trực rỡ đồng chim trải nắng
Tre trùm mát ngõ nhà ai
Tiếng võng trưa kẽo kẹt khoan thai
Quyện bước chân tôi trên đường công tác
Liếp nứa, mái gồi ấp yêu tiếng hát
Nghe tình làng tha thiết mênh mông
Tôi còn nhớ con đò Phú Lộc, Phú Nông
Nhớ dòng sông Ba êm đềm trong mát
Nhớ cánh Đồng Dài nhớ hòn Nhạn Tháp
Sen đầm Chùa Tổ ngát hương…
Mười bảy tuổi đầu tôi theo kháng chiến
Qua nhiều làng xóm thân yêu
Thương những mái nhà đạn xé, lửa thiêu
Tiếng võng tản cư từng đêm ước vọng
Mang theo câu hát căm thù
Cháy bỏng mũi gươm, đầu súng
Giục giã chân tôi trên các nẻo đường
Cho đến bây giờ lòng nặng nhớ thương
Tôi bước bên này mái trời Tổ Quốc
Chắc phía trong kia núi chắn mây mờ
Vừng trán mẹ tôi thêm những vết hằn cay cực
Nhìn dấu cột mòn nhớ thằng con út
Bao năm tập kết chưa về…
Thanh
bình,
yên
ả
Quê hương bị giặc
đốt phá rất
đau thương, đất nước
u ám, điêu tàn.
Trực rỡ đồng chim trải nắng
Tre trùm mát ngõ nhà ai
Tiếng võng trưa kẽo kẹt khoan thai
Quyện bước chân tôi trên đường công tác
Liếp nứa, mái gồi ấp yêu tiếng hát
Nghe tình làng tha thiết mênh mông
Tôi còn nhớ con đò Phú Lộc, Phú Nông
Nhớ dòng sông Ba êm đềm trong mát
Nhớ cánh Đồng Dài nhớ hòn Nhạn Tháp
Sen đầm Chùa Tổ ngát hương…
Tiết 42 TIẾNG VÕNG TRƯA HÈ
( Tặng mẹ kính yêu) Nguyên Hồ










I.Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả, tác phẩm
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
II. Tìm hiểu văn bản
1.Tình yêu quê hương, đất nước.
2. Hình ảnh quê hương

Quê hương hiện lên trong nỗi nhớ của tác giả thật yên ả, thanh bình nhưng đã bị giặc tàn phá nặng nề.
Nhà thơ đã có thái độ gì trước tình cảnh quê hương bị giặc tàn phá ?
Quê hương bị đạn xé lửa thiêu
Máy bay Mĩ đang rải chất độc màu da cam
Xương người chết phơi cả trên cây












Trực rỡ đồng chim trải nắng
Tre trùm mát ngõ nhà ai
Tiếng võng trưa kẽo kẹt khoan thai
Quyện bước chân tôi trên đường công tác
Liếp nứa, mái gồi ấp yêu tiếng hát
Nghe tình làng tha thiết mênh mông
Tôi còn nhớ con đò Phú Lộc, Phú Nông
Nhớ dòng sông Ba êm đềm trong mát
Nhớ cánh Đồng Dài nhớ hòn Nhạn Tháp
Sen đầm Chùa Tổ ngát hương…
Mười bảy tuổi đầu tôi theo kháng chiến
Qua nhiều làng xóm thân yêu
Thương những mái nhà đạn xé, lửa thiêu
Tiếng võng tản cư từng đêm ước vọng
Mang theo câu hát căm thù
Cháy bỏng mũi gươm, đầu súng
Giục giã chân tôi trên các nẻo đường
Cho đến bây giờ lòng nặng nhớ thương
Tôi bước bên này mái trời Tổ Quốc
Chắc phía trong kia núi chắn mây mờ
Vừng trán mẹ tôi thêm những vết hằn cay cực
Nhìn dấu cột mòn nhớ thằng con út
Bao năm tập kết chưa về…
Thanh
bình,
yên
ả
Quê hương bị giặc
đốt phá rất
đau thương, đất nước
u ám, điêu tàn.
Trực rỡ đồng chim trải nắng
Tre trùm mát ngõ nhà ai
Tiếng võng trưa kẽo kẹt khoan thai
Quyện bước chân tôi trên đường công tác
Liếp nứa, mái gồi ấp yêu tiếng hát
Nghe tình làng tha thiết mênh mông
Tôi còn nhớ con đò Phú Lộc, Phú Nông
Nhớ dòng sông Ba êm đềm trong mát
Nhớ cánh Đồng Dài nhớ hòn Nhạn Tháp
Sen đầm Chùa Tổ ngát hương…
Nhà thơ sục sôi căm hờn,
cầm súng đi đánh giặc.
Tiết 42 TIẾNG VÕNG TRƯA HÈ
( Tặng mẹ kính yêu) Nguyên Hồ










I.Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả, tác phẩm
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
II. Tìm hiểu văn bản
1.Tình yêu quê hương, đất nước.
2. Hình ảnh quê hương
3. Hình ảnh mẹ hiền trong nỗi
nhớ của nhà thơ.
Những câu thơ nào trong bài thơ nói về hình ảnh người mẹ hiền của tác giả ?
Cũng những buổi trưa hè nằm trong lòng mẹ
Tai làu từng đoạn ca dao.
Vắng mẹ tôi vòi dãy lên khóc nũng
Võng ôm tôi như giữ chặt vào lòng.
Em tôi khát sữa bú tay
Mẹ đi mót lúa chiều nay mẹ về…
Tiếng võng dẻo dai nghiến mòn thân cột
Mẹ cũng gầy theo chuỗi ngày chua xót
Góa bụa nuôi con xuôi ngược tảo tần
Nơi đây tiếng võng trưa hè
Điểm nhịp bài ca cuộc sống
Hay tiếng mẹ tôi băng ngàn vượt sóng
Giục giã chân tôi trên các nẻo đường.

Nhớ mẹ, nhà thơ đã nhớ về những kỉ niệm nào khi được ở bên mẹ ?
-Sự chăm sóc dịu dàng
Của mẹ.
-Sự đảm đang, cần cù với
dáng mẹ gầy tần tảo
sớm hôm.
Chính mẹ là động lực
lớn để con chiến đấu
chống quân thù.
Tiết 42 TIẾNG VÕNG TRƯA HÈ
( Tặng mẹ kính yêu) Nguyên Hồ










I.Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả, tác phẩm
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
II. Tìm hiểu văn bản
1.Tình yêu quê hương, đất nước.
2. Hình ảnh quê hương
3. Hình ảnh mẹ hiền trong nỗi
nhớ của nhà thơ.

Nhà thơ nhớ sự chăm sóc dịu dàng của mẹ, nhớ sự đảm đang, cần cù với dáng mẹ gầy tần tảo sớm hôm. Hình ảnh mẹ là một nguồn sức mạnh lớn thôi thúc con trên đường hành quân.
Tiết 42 TIẾNG VÕNG TRƯA HÈ
( Tặng mẹ kính yêu) Nguyên Hồ










I.Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả, tác phẩm
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
II. Tìm hiểu văn bản
1.Tình yêu quê hương, đất nước.
2. Hình ảnh quê hương
3. Hình ảnh mẹ hiền trong nỗi
nhớ của nhà thơ.
III. Tổng kết
Qua các vấn đề đã phân tích, em hãy khái quát lại nội dung chính của bài thơ ?
Tiết 42 TIẾNG VÕNG TRƯA HÈ
( Tặng mẹ kính yêu) Nguyên Hồ










I.Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả, tác phẩm
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
II. Tìm hiểu văn bản
1.Tình yêu quê hương, đất nước.
2. Hình ảnh quê hương
3. Hình ảnh mẹ hiền trong nỗi
nhớ của nhà thơ.
III. Tổng kết
Bài thơ thể hiện nỗi nhớ quê hương tha thiết đến quặn lòng và tinh thần quyết tâm chiến đấu bảo vệ quê hương.
IV.Luyện tập
1. Đọc thuộc một đoạn thơ em thích.
2. Chi tiết thơ nào xuyên suốt trong bài thơ biểu hiện nỗi nhớ quê hương của tác giả ? Phân tích chi tiết ấy ?
CỦNG CỐ VÀ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
1. Nội dung chính của bài thơ Tiếng võng trưa hè là gì ?
A
Nhớ cánh đồng chim của quê hương, nhớ mẹ già
B
Nhớ chị với điệu hát ru ngọt ngào, nhớ quê bị giặc tàn phá
C
Nhớ thời tuổi thơ êm đềm bên dòng sông ba
D
Nhớ quê hương tha thiết đến quặn lòng và tinh thần chiến đấu
bảo vệ quê hương.
Sai rồi
Chọn lại

Đúng rồi…
Chúc mừng bạn !
BÀI SẮP HỌC: TỔNG KẾT TỪ VỰNG
Ôn lại các khái niệm:
-từ đơn, từ phức
- Thành ngữ, nghĩa của từ
- Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ
- Từ đồng âm, từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa
- Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ.
- Trường từ vựng
2. Làm các bài tập sgk/122-126.
Bài học đến đây là hết. Xin ca?m ơn quý thầy cô đã tham gia dự giờ, ca?m ơn tập thể học sinh lớp 9D,E,G Trường THCS D?ng Kh?i.

GV: Lê Ngọc Hưng