Array

TRƯỜNG THPT QUỐC HỌC
BÔ MÔN : VẬT LÝ
GV : LÊ THẾ AN
1
CHƯƠNG II
SÓNG CƠ HỌC . ÂM HỌC
TIẾT11
BÀI HỌC
2
HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG
Kích trái để liên kết đến trang giải thích thêm
Kích trái để trở về trang cũ
Dấu hiệu báo kích trái vào để qua trang tiếp,dòng tiếp
Kích trái để liên kết đến trang hướng dẫn hoạt động
Dáu hiệu báo trước phải kích trái ở để trở về trang cũ
Trở về trang chủ
Kích trái vào hình ảnh để có hình động hoặc kích trái vào dấu hiệu này để liên kết đến phim minh hoạ
Kích trái vào để trở về trang trước
3
I.SÓNG CƠ HỌC TRONG THIÊN NHIÊN
II SỰ TRUYỀN SÓNG
III. CHU KÌ,TẦN SỐ,VẬN TỐC SÓNG
IV. BIÊN ĐỘ SÓNG,NĂNG LƯỢNG SÓNG
4
CÂU HỎI BÀI HỌC
* Sóng cơ là gì ?
* Sóng cơ học truyền đi như thế nào ?
5
I.SÓNG CƠ HỌC TRONG THIÊN NHIÊN
1.Thí dụ
Sóng nước hình tròn lan toả.
Ngọn lá nhấp nhô tại chỗ .
HD1
6
I.SÓNG CƠ HỌC TRONG THIÊN NHIÊN
2.Giải thích
Do có lực liên kết giữa các phần tử nước,khi một phần tử dao động thì các phần tử lân cân dao động theo.
HD 1
HD 3
7
I.SÓNG CƠ HỌC TRONG THIÊN NHIÊN
3. Định nghĩa
Sóng cơ học là những dao động cơ học lan truyền theo thời gian trong môi trường vật chất.
Câu hỏi
Sóng cơ là gì?
*Thí dụ
Sóng truyền trên mặt nước,sóng âm truyền trong các môi trường rắn ,lỏng và khí,…
8
I.SÓNG CƠ HỌC TRONG THIÊN NHIÊN
4. Các loại sóng
Sóng ngang : Sóng có phương dao động vuông góc với phương truyền sóng
Sóng dọc: Sóng có phương dao đông trùng với phương truyền sóng
9
Sóng ngang
Sóng dọc
Thí dụ
10

CÂU HỎI
Trong quá trình truyền sóng cái gì truỳên đi theo sóng ?
11
II SỰ TRUYỀN SÓNG
1.Thí nghiệm
Thanh thép đàn hồi
Hòn bi
P
12
II SỰ TRUYỀN SÓNG












HD2
13
II SỰ TRUYỀN SÓNG
2.Quá trình truyền sóng
* Nhận xét
Pha dao động tại A,E,I giống nhau và ngược pha với dao động tại C,G ở mỗi thời điểm.
Pha dao động tại A ở thời điểm t=0 giống pha dao động tại B ở thời điểm t=T/4,giống tại C ở thời điểm t=T/2,giống tại D ở t=3T/4 và giống tại E ở t=T.
* Kết luận
Pha dao động truyền đi theo phương nằm ngang trong khi các phần tử vật chất dao động theo phương thẳng đứng.
14
II SỰ TRUYỀN SÓNG
3. Bước sóng
* Định nghĩa Bước sóng là khoảng cách giữa 2 điểm trên phương truyền sóng gần nhau nhất và dao động cùng pha.
* Hệ quả
+ Cùng pha: Các điểm có d = k với k nguyên
+ Ngược pha :---------------d =(2k+1)/2----------
15
III. CHU KÌ,TẦN SỐ,VẬN TỐC SÓNG
+ Chu kì sóng: Chu kì chung của các phần tử vật chất có sóng truyền qua (T).
+ Tần số sóng: f = 1/T
+ Vận tốc sóng: Vận tốc truyền pha dao động
 = v T => v = /T =f
HD3
16
IV. BIÊN ĐỘ SÓNG,NĂNG LƯỢNG SÓNG
+Biên độ sóng (A)
Biên độ dao động của phần tử vật chất khi sóng truyền tới
+Năng lượng sóng (E)
Qúa trình truyền sóng là quá trình truyền năng lượng vì E tỉ lệ với A
17
IV. BIÊN ĐỘ SÓNG,NĂNG LƯỢNG SÓNG
Thực tế,trong quá trình truyền sóng năng lượng sóng giảm dần.
18
IV. BIÊN ĐỘ SÓNG,NĂNG LƯỢNG SÓNG
Sóng tròn
Sóng truyền theo phương thẳng
19
I.SÓNG CƠ HỌC TRONG THIÊN NHIÊN
II SỰ TRUYỀN SÓNG
III. CHU KÌ,TẦN SỐ,VẬN TỐC SÓNG
IV. BIÊN ĐỘ SÓNG,NĂNG LƯỢNG SÓNG
20
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Bài tập 1

Một quả bóng nổi trên mặt hồ,có thể tạo sóng để đưa bóng vào bờ được không? Tại sao?
Trả lời
Không được.Vì trong quá trình truyền sóng vật chất của môi trường dao động tại chỗ.
Baì tập 2
Sóng trên mặt biển có bước sóng =2,5m.Tính khoảng cách giữa hai điểm gần nhau nhất dao động: a.Cùng pha b.Ngược pha


Trả lời
a.Cùng pha: d=  = 2,5m ;b.Ngược pha: d=/2=2,5/2=1,25m
21
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Bài tập 3
Một người quan sát một chiếc phao trên mặt biển,thấy nó nhô cao 10 lần trong khoảng thời gian 27 s .Tính chu kì của sóng biển.
Trả lời
Chiếc phao nhô cao 10 lần chứng tỏ sóng đã truyền qua phao một đoạn đường bằng 9 lần bước sóng (9).Vậy thời gian để sóng truyền qua một bước sóng,tức là chu kì sóng : T=27/9=3s
Bài tập 4
Sóng trên mặt biển có bước sóng 2,5m,chu kì sóng là 3s.Tính vận tốc truyền sóng.
Trả lời
=2,5m;T=3s.Vận tốc sóng:v=/T=2,5/3=0,83m
22
hết
23
HD1
Sóng cơ học là gì?
Các câu hỏi hướng dẫn
1.Có thể tạo sóng trên mặt nước bằng cách nào?
2.Quan sát sóng trên mặt nước HS cho biết vật nổi có truyền theo sóng không?
3.Sóng nước có phải do nước chảy không?Tại sao?
4.Sóng trên mặt nước được tạo ra như thế nào?
5. Định nghĩa sóng cơ học?
24
HD 2
Các câu hỏi hướng dẫn
Cái gì truyền đi theo sóng?
2.Quan sát hình ảnh của sóng tại các thời điểm HS có nhận xét gì về pha dao động tại các điểm A,C,E,G,I?
1. Pha dao động là gì?Cùng pha?Ngược pha?
3.Có nhận xét gì về pha dao động tại A ở t=0 và pha tại B ở t=T/4 và pha tại C ở t=T/2…?
4.Dao động truyền đi nghĩa là cái gì truyền đi?
25
HD 3
Các câu hỏi hướng dẫn
Sóng cơ học gây ảnh hưởng gì đến nơi nó truyền đến?
1.Sóng cơ học gây tác dụng gì lên phần tử vật chất khi nó truyền đến?
2.Có thể nói sóng truyền cái gì cho các phần tử vật chất?
3.Cho vài thí dụ về ảnh hưởng của sóng cơ đối với chúng ta và môi trường?
26
A
C
E
Giải thích sự truyền pha dao động
A
C
E
G
I
Các điểm A,E,I dao động cùng pha và ngược pha với dao động của C,G.
A
C
E
Giải thích sự truyền pha dao động
G
I
E
Các điểm A,E,I dao động cùng pha và ngược pha với dao động của C,G.
A
E
C
Giải thích sự truyền pha dao động
I
G
E
Các điểm A,E,I dao động cùng pha và ngược pha với dao động của C,G.
A
E
C
Giải thích sự truyền pha dao động
E
I
G
Các điểm A,E,I dao động cùng pha và ngược pha với dao động của C,G.
A
E
C
Giải thích sự truyền pha dao động
E
I
G
Các điểm A,E,I dao động cùng pha và ngược pha với dao động của C,G.
A
E
C
Giải thích sự truyền pha dao động
E
I
G
Các điểm A,E,I dao động cùng pha và ngược pha với dao động của C,G.
A
E
C
Giải thích sự truyền pha dao động
E
I
G
Các điểm A,E,I dao động cùng pha và ngược pha với dao động của C,G.